Fıkıh Köşesi
KEFİL OLMA
- Ayrıntılar
- Kategori: Fıkıh Köşesi
- Gösterim: 5380
Soru: "Uzaktan akrabam olan bir Müslüman; yarısı peşin, kalanı da üç taksitte ödemek üere, bir kamyon satın aldı. Benden kendisine kefil olmamı rica etti. Bunun üzerine kefil oldum ve borç senetlerini imzaladım (...) Geçtiğimiz ay mal sahibi bana geldi ve "Kefil olduğun kimse, iki senedini ödedi. Fakat üçüncü senedini vadesi dolduğu halde ödemedi. Protesto çektim. Kefil olduğun için bunu senin ödemem gerekir" dedi. Mümkün olmadığını söyleyince bir ay süre verdi.(...) Bu alışverişte benim hiçbir menfaatim yoktur. Uzaktan akrabam olan Müslüman'ın işi görülsün diye imza attım. Benim bu senetleri ödemem gerekir mi, gerekmez mi?"
CEVAP: Bir mükellef; herhangi bir ameli işlemeden önce, onunla ilgili ilimleri öğrenmek mecburiyetindedir. Bu ilimler, o şahsın üzerine farzdır. Mektubunuzda; "İşleri görülsün diye imza attım" diyorsunuz. Takdir edersiniz ki; bir kimsenin, başkasının borcuna zorla kefil edilmesi mümkün degildir. Uzaktan akrabanız olan Müslüman; kamyonu satın alırken, size kefil olmanızı teklif etmiş, siz de kabul etmişsiniz. Hadisede kefaletin rüknü olan "icap ve kabul", tarafların rızası ile teşekkül etmiştir. (1) İmam İbn-i Münzir: "Bir kimse; bir şahsa karşı herhangi bir mal için kefil olsa, kefil olan kimsenin o malı ödemesi gerekir ve kendisi kefil olduğu şahsa rücu eder"(2) hükmünde, icma-ı ümmet'in teşekkül ettiğini belirtmiştir. Yani bütün müctehid imamlar; "kefilin borcu ödemesi ve daha sonra kefil olduğu şahıstan (ödediği miktarı) talep etmesi konusunda" ittifak etmişlerdir. Peygamberimiz Efendimiz'in (sav): "Kefil, borcu yüklenen kimsedir"(3) buyurduğu sabittir. Kefil olduğunuz şahsın borcunu ödemeniz gerekir. Daha sonra kefil oluğunuz şahıstan, ödediğiniz miktarı geri alabilirsiniz. Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.
(1) İmam-ı Kasani-El Bedaiu's Senai-Beyrut: 1974 C: 6 Sh: 2. Ayrıca Şeyh Nizamüddin ve Heyet-Feteva-ı Hindiye-Beyrut: 1400 C: 3 Sh: 252.
(2) İmam-ı Münzir-Kitabu'l İcma-Ank.: 1983 Sh: 70.
(3) İbn-i Hümam-Fethu'l Kadir-Beyrut: 1316 C: 5 Sh: 391.
