Fıkıh Köşesi
KİNAYELİ BOŞANMA
- Ayrıntılar
- Kategori: Fıkıh Köşesi
- Gösterim: 8672
Soru: "-Benim size soracağım konu boşanma ile ilgilidir. On yıl önce, ailemin münasip gördüğü birisiyle evlendim. Yıllarca herhangi bir problem olmadı. (..) Bundan iki sene önce; kocam sinirlenip "-Defol!.. Baban evine git!.." dedi. Tabii bende gittim. Araya akrabalar girdi ve barıştım!.. Bu hadiseden altı ay sonra, yine bir ihtilaf sırasında "Boş ol!.." dedi. Sonra ağabeyimin ricasıyla barıştım. Tecdid-i nikah ile aile hayatını devam ettirdim.(..) Geçtiğimiz ay yine tartıştık. Bana babamın evine gitmemi söyledi. Ben de çocuklarımı aldım ve babamın evine gittim. (..) Şimdi kocam, ağabeyimi araya koyuyor ve pişman olduğunu söylüyor. Ağabeyime üç talak hakkını kullandığını belirttim. (..) Fakat bazı hocaefendiler "-Defol!.. Baban evine git" sözünün kinayeye girdiğini ve talakın olmadığına fetva veriyorlar. Eski kocam da, bunu boşamak niyetiyle söylemediğini iddia ediyor. (..) Öğrenmek istediğim mesele şudur: Kinayeli boşama sahih midir, değil midir?"
CEVAP: Nikah'ın dünyevi ve uhrevi bir-çok maslahata dayandığı malumdur. Bu sebeble aile hayatını sona erdiren talakın, meşru ve mücbir bir sebeb olmadan yapılmaması zaruridir. Resul-i Ekrem (sav)'in: "- Allahü Teala (cc) indinde helalin en sevimsizi talaktır" (1) buyurduğu ve mü'minleri ikaz ettiği malumdur. Maalesef bazen talak gündeme girebilmektedir. Kur'an-ı Kerim'de: "- Talak (boşama) iki defadır. (ondan sonrası) Ya iyilikle tutmak, ya güzellikle salıvermektir. Onlara (kadınlara) verdiğiniz bir şeyi geri almanız size helal olmaz" (El Bakara Suresi: 229.) hükmü beyan buyurulmuştur. Kat'i nasslarla sabittir ki; üç talak, bütün aile ilişkilerini ortadan kaldırır. Mektubunuzdaki ifadeler, sarih ve kinayeli talakın yapıldığını göstermektedir. Önce bu iki boşama şeklini izah edelim. İslam uleması: "-Talaka ehil olan koca; karısını sarih ve kinayeli sözlerle boşayabilir" (2) hükmünde ittifak etmiştir. Sarih söz; kendisiyle neyin murad edildiği açıkca anlaşılan sözdür.(3) Mesela: "Ben seni boşadım", "Boş ol" veya "Şu günden itibaren boşsun, iddetini bekle!.." gibi. Sarih sözle yapılan talakta, mükellefin niyet edip-etmemesi önemli değildir. Talak derhal vaki olur. (4) Bir defa bunun vuku bulduğunu, ikrar ediyorsunuz. Diğer ikisinde ise durum farklıdır. Zira kendisiyle neyin murad edildiği gizli olan, ancak mükellefin niyeti ve halin delaletiyle bilinebilen söze "Kinayeli söz" denilir. (5) Talaka ehil olan koca; "-Defol!.. Baban evine git!.." dediğinde, boşamaya niyet etmişse talak vaki olur. Eğer "-Hayır!..Talaka niyet etmedim" derse, ikrarı kazaen tasdik olunur ve talakın vuku bulmadığına hükmedilir. Muhakkak ki aile hayatı, sırlarla dolu bir hayattır. Dünyevi ve uhrevi maslahatlarınızı dikkate alarak, bir karar vermek durumundasınız. Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.
(1) Sünen-i İbn-i Mace- İst: 1401 C: 1 Sh: 650 Had. No: 2018.
(2) İmam-ı Merginani- El Hidaye - Kahire: 1965 C: 1 Sh: 230
(3) Molla Hüsrev- Dürerü'l Hükkam -İst: 1307 C:1 Sh: 361.
(4) Mehmed Zihni Efendi- Münekahat ve Müfarakat- İst: 1324 Sh: 141-142.
(5) İmam-ı Kasani- El Bedaiu's Senai-Beyrut: 1974 C: 3 Sh: 105 vd, Ayrıca Molla Hüsrev- A.g.e. C: 1 Sh: 367.