Galat-ı meşhur lugat-i fasihten evladır
- Ayrıntılar
- Kategori: Kültürel Bilgiler
- Gösterim: 3453
"Antrparantez" (entre parentheses). Yani parantez içinde,tırnak içinde. Eee! Nasıl kullanır bunu güzide halkımız. Antiparantez. Alâ.. "Tubeless" Tüpsüz. Yani iç lastiği olmayan araba tekeri. Bizde ne olmuş?; Dubleks. İki kat lastik yani. O derece sağlam.
"Equalizer". Yani frekans dengeleyici. Okunduğu şekliyle halk arasında "ekolayzır" olarak tanınmış,sonra "Eko" ile ilişkilendirilip kısaca "eko" olarak tanınmıştır.
Aslı styrofoam. Bir malzemenin köpük hali. Bildiğimiz çoluk çocuk eğlencesi. etrafı pisleten, nakliyesi, depolaması, kullanması lanet bir malzeme. Amaç için kullanılacaksa hurdası çok fazla. Bildiğimiz köpük işte canım. Strafor demişiz.
Biraz da Arapça'dan.
"Kerli-ferli". Hatta kimi telaffuzlarda "kelli-felli". Gösterişli,kodaman,yaşını başını almış,olgun..gibi manalarda kullanılır. Aslı "kerr u fer". Bir savaş taktigi. Savaşta geriler gibi yapıp aniden dönerek düşmana saldırmak. Bir başka anlamı da vücuda geriye doğru eğip böbürlenerek yürümek. Uhud'da Ebû Dücâne hazretleri,mahut kılıcı alınca böyle yürümüş. Ve yine Hazret-i Ali'nin lakaplarından biri "Kerrâr". Dönüp dönüp düşmana saldıran demek.
Demirhindi. Ekşemsi meyveleri olan ve halk tıbbında pek çok faydaları sayılan ağaç. Ama bunun aslının demir ve hindi(hayvan olanı) ile direk alakası yok. Aslı Arapçada "Temmûr-i Hindî", yani Hint Hurması. Halkımız heman Türkçeleştermiş.
Ya Farsçadan devşirdiklerimiz.
Çilingir Sofrası. Aslında Farsça'da "Çeşn-gîr" kelimesinden geliyor. Saraylarda yemeklerin tadına bakan görevli demek. Nedense biz sofrayı çilingir'e atfetmeyi uygun bulmuşuz. Bu arada bu kelime hakkında "çil-engîr/ çille-engür" teorisi de bulunuyor. Yani kırk çeşit üzüm (şarap) bulunan sofra.
Çeşn deyince,aklıma tabi ki çeşni geliyor. Tam bir galat-ı meşhur örneği. Çeşn,farsçada "Düğün,bayram ve düğün ve bayramlarda hazırlanan yemek" manasına. Bu kelimeden Türkçeye gelen "çeşni" ise "Tadımlık yiyecek" manasına bürünmüş. Hatta halk arasında "çeşit" kelimesi karşılığı olarak da kullanılıyor. İlginç.
