Bilinçli tüketici olun, mağdur olmayın
- Ayrıntılar
- Kategori: İnsan ve hayat
- Gösterim: 3005
Satın aldığınız bir ürün sorunlu çıktığında ne yaparsınız? Tabii ki ürünle birlikte soluğu, mağazada alırsınız. Burada sizi üç ihtimal bekler: Birincisi; satıcı yapacağı bir şey olmadığını söyler. Bütün ısrarlarınıza rağmen bir sonuca ulaşamazsınız.
İkinci ihtimal; ürünü fabrikaya gönderip inceletmeleri gerektiğini söylerler. Bu, haftalar, aylar sürebilir. Birçok kişiye sinir nöbeti geçirten bekleme süresi sonunda ürün değiştirilse veya tamir edilse bile yaşadığınız zahmet yanınıza kâr olarak kalır.
Üçüncü ihtimal; sonuca ulaşamayacağınızı peşinen kabul edip, ürüne verdiğiniz paranın üzerine bir bardak soğuk su içersiniz.
Eğer internet kullanıcısı iseniz soğuk suyunuzla birlikte bilgisayarınızın başına geçip şikayet sitelerine yaşadıklarınızı yazabilirsiniz de. Kurumsal şirketler genellikle sanal âlemdeki itibarlarını korumak için buralarda yer alan şikâyetleri dikkate alır. Almayanlar daha çok tabii ki.
Hâlbuki ayıplı-kusurlu ürünü karşısında ilgisiz satıcıyı/üreticiyi "Tüketici Sorunları Hakem Heyeti"ne şikâyet etmeniz, hatta edeceğinizi söylemeniz bile mağduriyetinizin giderilmesi için yeterli. Eğer haklıysanız anında ya da en geç üç ay içinde sorununuz çözülür. Çünkü kaymakam, belediye başkanı, tüketici ve üretici derneklerinin temsilcileri ve avukatlardan oluşan bu heyet önünde itibarının zedelenmesini istemeyen satıcı/üretici ürünün sorununu hemen giderecektir.
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'ne başvuru ücretsiz. İlçe kaymakamlığına veya adliyeye gidip başvuruda bulunabilirsiniz. Tüketici mahkemesi gibi harç, pul masrafı filan ödemenize gerek yok. Tüketiciler Birliği de tüketicileri bilinçlendirmek için "sertifikalı tüketici eğitimleri" başlattı. Geçen ayki eğitimine her biri farklı meslekten 30 kişi katıldı. Avukat Bülent Deniz ve Bakırköy tüketici sorunları hakem heyeti üyesi Aydın Ağaoğlu'nun verdiği eğitimlerin sonunda katılımcılara "tüketici sertifikası" verildi.
Hak arama yollarını ve bilinçli tüketimi öğrenen sertifikalı tüketiciler, öğrendiklerini çevrelerindekilerle paylaşma misyonunu da yükleniyor. Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, tüketicilerin yaşadıkları mağduriyetlerin büyük çoğunluğunun bilgisizlikten kaynaklandığını söylüyor. Nitekim eğitime katılanlar; "Eğer Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'nden daha önce haberdar olsaydık yaşadığım mağduriyetler için başvururdum." yorumunu yaptı.
Bir şirkette kalite yönetimi asistanı olarak çalışan Bilal Öztürk (44) bilinçli tüketici olmak için eğitime katıldığını söylüyor. Aynı zamanda üretici olan Öztürk, bu zamana kadar çok mağduriyet yaşadığını belirtiyor. Bu sebeple tüketici haklarını öğrenmeye daha çok ihtiyaç duyduğunu düşünüyor.
Özel bir eğitim kurumunda yönetici olarak çalışan Neşe Yaşa (27) ise geçtiğimiz yıl çok mağduriyet yaşamış. Tüketici haklarıyla ilgili internette araştırma yaparken eğitimlerden haberdar olmuş. Neşe Hanım, ders sonunda şikayetlerine çözüm bulduğunu söylüyor. Sirel Özata (30), derslere başına gelmesi muhtemel sorunlar için haklarını öğrenmek amacıyla gelmiş. Ziraat Mühendisi Özata, sertifikalı bir tüketici olarak öğrendikleri çevresiyle paylaşacak. Sertifikalı tüketici" eğitimleri Tüketiciler Birliği'nin genel merkezinde yapılıyor. (0212 567 97 44�567 97 55) Bu e-Posta adresi istenmeyen posta engelleyicileri tarafından korunuyor. Görüntülemek için JavaScript etkinleştirilmelidir.
***
Ayıplı mal ve hizmet nedir?
Tüketicinin beklediği hizmetlerde eksiklik olursa, maldan sağlacağı yarar tamamen ortadan kalkarsa ya da aldığı maldan zarar görürse 'ayıplı mal ya da hizmetle karşılaşmış olur.
Tüketicinin hakkı
Tüketici, mal eline geçtiği andan itibaren otuz gün içerisinde (ayıp ilk bakışta anlaşılamayacak durumda bu süre 2 yıldır) ayıbı satıcıya bildirip; bedel iadesi, değiştirme, ayıp oranında bedelden indirim, ücretsiz tamir haklarından birini isteyebilir.
Fiyat etiketlerini ve faturaları inceleyin
Malların üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içerir etiket konulması zorunludur. Etikette yazan fiyat ile kasada size söylenen fiyat arasında fark olması halinde, tüketici lehine fiyatı ödeyerek ürünü satın alabilir. Yukarıdaki hakları kullanmanızı engelleyecek kuralları faturaya yazıyorlar. İade olmaz, indirim yapılmaz gibi. Faturaları inceleyin ve bunları göz önünde bulundurarak alışveriş yapın.
Garanti
Garanti süresi, malın teslim tarihinden itibaren başlar ve asgarî iki yıldır. Bu süre zarfında garanti kapsamındaki her türlü servis hizmeti ücretsizdir. Ürün serviste 15 iş gününü aşacak şekilde kalacaksa, bu süre zarfında ihtiyacınızı karşılayacak benzer özelliklere sahip ürünü satıcı size vermek zorundadır. Servis süresi 30 iş gününü geçemez, bu süreyi aştığı durumlarda satıcı, tüketicinin ürününü değiştirmek veya para iadesi yapmak zorundadır.
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti
Tüketici haklarınızla ilgili karşınıza çıkacak sorunların çözüm yeri Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ve 'Tüketici Mahkemeleri'dir. Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri, kaymakamlık bünyesinde bulunur. İl Hakem Heyetleri de sanayi ve ticaret il müdürlüğü bünyesinde... Eğer aldığınız ürün veya hizmetin ücreti 790 liradan az ise kaymakamlık binasında bulunan Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'ne ücretsiz başvurabilirsiniz. Burada verilen karar, mahkeme kararı niteliği taşıyor ve icra kabiliyeti var. Fakat ürünün fiyatı 790 liradan fazla ise verilen kararların icra kabiliyeti yok ve mahkemeler için kesin delil niteliği taşımıyor. 790 liradan fazla fiyatı olan ürünler için tüketici mahkemelerine başvurulması önerilir.
ZAMAN
GÜLİZAR BAK
