Yazım Kuralları ve Türkçe'nin Doğru Kullanımı

nx110jBir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken birtakım yazım kurallarına uyması gereklidir. Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır. Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır. İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır.



Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir. Örneğin,

-Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır.
-Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır. Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır. Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir.
-Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır. Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır.

Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır. Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır.

Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır. Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar.

Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır.

Genel Yazım Yanlışları

Yanlış (!)
Doğru (!)

hergün         
her gün       

heryer
her yer

herşey         
her şey 
     
harhangibiri
herhangi biri

herbiri         
her biri         

birgün
bir gün

birşey
bir şey

bir çok şey
birçok şey

bir kaç şey
birkaç şey

hiç bir şey
hiçbir şey

pekçok
pek çok

pekaz
pek az

arasıra
ara sıra

yanısıra
yanı sıra

peşisıra
peşi sıra

ardısıra
ardı sıra

akşam üstü
akşamüstü

suç üstü
suçüstü

ayak üstü
ayaküstü

terketmek
terk etmek

ayırdetmek
ayırt etmek

farketmek
fark etmek

arzetmek
arz etmek

vaadetmek
vaat etmek

haketmek
hak etmek

muhtacolmak
muhtaç olmak

şehidolmak
şehit olmak

vaz geçmek
vazgeçmek

baş vurma
başvurmak

ön görmek
öngörmek

var saymak
varsaymak

ya hut
yahut

ve ya
veya

yada
ya da

laboratuar
laboratuvar

antreman
antrenman

eşortman
eşofman

orjinal
orijinal

yalnış
yanlış

yanlız
yalnız

kiprik
kirpik

kirbit
kibrit

anbar
ambar

canbaz
cambaz

çenber
çember

makina
makine

meyva
meyve

zatüre
zatürree

matba
matbaa

deynek
değnek

süpriz
sürpriz

poaça
poğaça

kordalye
kurdele

sandoviç
sandviç

eksoz
egzoz

pardesü
pardösü

ayidat
aidat

pilaj
plaj

tazik
tazyik

traş
tıraş

metod
metot

arasöz
ara söz

arayön
ara yön

Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar

Sözcüğün yanlış kullanımı

Doğrusu (!)
Türkçesi

çok mersi
merci beaucoup
Çok teşekkür ederim.
Teşekkür ederim.

detay
detail
ayrıntı

fonksiyon
function
işlev

fonksiyonel
functional
işlevsel

avantaj
advantage
üstünlük

kriter
criterion
ölçüt

kriterler
criteria
ölçütler

test sınavı
???
çoktan seçmeli sınav

layt (light)
light
hafif

fest fud
fast food
hazır yiyecek

hard disk
hard disc
sabit disk

imeyıl (e-mail)
e-mail
e-posta, elmek

meyil (mail)
mail
e-posta mesajı, ileti

meyil çekmek
sending a mail
e-posta mesajı yollamak

maus (mouse)
mause
fare

ran etmek (run etmek)
running
çalıştırmak

Hazırlayan: Dr.S.Sadi SEFEROÐLU

Katkı Sunan: Muharrem AYICI

Telif Hakkı © 2025 Open Source Matters. Tüm Hakları Saklıdır.
Joomla!, GNU Genel Kamu Lisansı altında dağıtılan özgür bir yazılımdır.