Mehmet Emre Fetvalar
Miras
- Ayrıntılar
- Kategori: Fetvalar
- Gösterim: 5650
2011 - Soru: Miras malında erkek ile kadının (İslam hukukuna göre) müsavi olduğu hak var mıdır?
Cevap: İslam hukukunun hükümleri dikkate alındığında, erkek ile kadının mirasta müsavi olduğu yer, ancak miri arazinin taksiminde olmaktadır. Şu ciheti belirtmek isteriz ki; Türkiye'nin arazisi bugünkü şekliyle miri arazi değildir. Memluk arazi durumundadır. Bu itibarla mülk gibi taksimi gerekmektedir.
2012 - Soru: Bir adam fakir olarak öldü. Geride kalan bir oğlu, babasının mirası ile zengin oldu. Babası için hacca gitmesi mi, yoksa çeşme ve benzeri bir hayır yapması mı evladır?
Cevap: Babasına hac farz olmadığına göre, insanlığa faydalı olan Kur'an kursu yapmak, talebelerini yedirip giydirmek, nafile olarak hacca gitmekten evladır.
2013 - Soru: Kayıp olmuş ve hayatta olup olmadığına dair kesin bir bilgi olmayan bir kimsenin malını bir yakınının satması caiz olur mu? Şayet satılır ise, parasını bir hayır müessesesine verebilir mi?
Cevap: Kaybolmuş bir kimsenin malının varislerine taksim edilebilmesi için, o şahsın ölmüş olduğuna hükmedilmelidir. Bunun için de kaybolan şahsın doğup büyüdüğü yerdeki emsal ve akranına bakılır. Bunlar tamamen vefat edince, o şahsın da ölmüş olacağına hükmolunur. Bundan sonra malını varislerine şer'i usüle uygun olarak teslim etmek gerekir.
2014 - Soru: Gayrimüslim bir kimsenin Müslüman oğlu, babasının ölümü üzerine varis olabilir mi?
Cevap: Olamaz. Zira din ayrılığı mirasçı olmaya mani hallerdendir.
2015 - Soru: Annem, dedemden önce vefat etti. Bize bir ev, iki tarla, bir de arsa miras kalıyor. Yalnız babam, "Evden miras alamazsınız" diyor. Biz de onlardan alıp hayır müessesesine bağışlamak istiyoruz. Bu durum karşısında bize yardımcı olur musunuz?
Cevap: Sualinizde bir kapalılık var. Siz annenizden kalan malı bölüşmek hususunu soruyor iseniz, annenizden kalan
malı alabilirsiniz. Fakat dedenizden kalan malın size düşüp düşmediğini soruyorsanız babanız haklıdır.
2016 - Soru: Dinimize göre kız ve erkeğin miras yüzdesi (hissenin mikyası) nedir?
Cevap: Oğlan 2/3, kız ise 1/3 hisse alır.
2017 - Soru: Babam ölünce annem başka bir kocaya gitti. O adamdan anne bir kardeşlerim oldu ve nihayet annem de öldü. O kardeşlerim bana, annemin şahsına ait mallardan "Hakkın yok" deyip miras vermiyorlar. Bu hususu açıklamanızı rica ederim.?
Cevap: Sizin babalarınızın ayrı olması, babalarınıza ait malın taksiminde dikkate alınır. Sizin babanıza ait mal seninle annen arasında taksim edilir. Annenizin ikinci kocasının ölümü halinde, onun malı o adamdan olan çocuklar ile annen arasında taksim olunur. Annen ölünce, onun şahsına ait ne kadar malı varsa sen de, diğer adamdan olan evladı da hisse alırsınız.
2018 - Soru: Biz altı kardeşiz. Babamın yanında kalan iki kız, bir de oğlan kardeşim var. Bunlar bakıma muhtaç durumda. Üçümüz ise, çalışıyor ve kendi geçimimizi sağlamaya uğraşıyor ve aynı zamanda babamıza yardım ediyoruz. Kardeşimin birinin maddi imkanı daha fazla olduğu için, babama daha fazla para yardımı yapıyor. İkimizin yardımı ise, ona nisbetle daha az. Onun yardımı daha çok diye, babam kalkıp da malından ona daha fazla verebilir mi?
Cevap: Ölen kimsenin arkaya bırakacağı mal, dinimizin miras hükümlerine göre taksim olunur. Ölen kimsenin bu istikamette yapacağı vasiyet geçersizdir. Çünkü varis için vasiyet yoktur. Babanız hayatta iken evladına bir hibe verecek ise, oğlan ve kız ayırmadan, herhangi bir ayırım yapmadan müsavi hibede bulunabilir. Sünnete uygun olan budur.
2019 - Soru: Bir kadın, memluk arazide, kocasından kalan mirastan dinen kaçta bir hisse alır?
Cevap: Ölen adamın çocuğu varsa, sekizde bir (1/8) hisseye sahiptir. Çocuk yoksa (1/4) hisse alır.
2020 - Soru: Ölen bir şahsın kızının kızı ile kızı bulunsa mirasçı olabilir mi?
Cevap: Dini hükümlere göre mirasın taksim edilmesinde, ölenin kızı varken, kızının kızı (zevil-erham'dan olduğu için) mirasçı olamaz.
2021 - Soru: Miras almaya engel olan haller var mıdır, varsa nelerdir?
Cevap: Bir kimse vefat ettiği zaman, onun varisi olan kimselerin miras alabilmeleri için, mirasçı olmaya engel olan bir halin bulunmaması lazımdır. O haller: Din ihtilafı, dar ihtilafı, kölelik ve katil olmak üzere dörttür. Din ihtilafı; bir Müslüman ile gayrimüslim arasında miras hükümleri cari olmaz. Bunlardan biri diğerine varis olamaz. Dar ihtilafı; iki ayrı devletin tabiyetinde olmaktır. Bu hüküm, iki Müslüman arasında cari olmayıp, iki gayrimüslim hakkında caridir. Mürisini öldüren bir katil, onun malına mirasçı olamaz. (Köle ve kölelik ahkamı cari olmadığı için ondan söz açılmamıştır.)
2022 - Soru: Bir kimse evlenmiş, bu evlilikten bir çocuğu olmuş. Çocuğun anası ölünce babası o yavruyu bir camiye bırakmış. O zavallıyı bir kimse alıp büyütmüş, evlendirip ev bark sahibi yapmış. Daha sonra kendisini cami kapısına bırakan babası ile tanışmış. Buna eski (asıl) babasından miras düşer mi?
Cevap: İkinci şahıs onun nesep itibariyle bir şeyi olmadığı için elbette ilk babasının mirasını alır.
2023 - Soru: Ben küçükken babam ölmüş. Amcamın oğlu, annemle evlenmiş ve babamın malını teslim almış. Bununla beraber beni de büyütmüş. Kendisinin annemden çocuğu olmuş. Ben 20 yaşına gelmiş bulunuyorum. Babam ölünce, malından geri kalan miras, bir liste ile tesbit edilmiş. Üvey babamın listedeki bu malda hakkı var mı?
Cevap: Babanın bıraktığı mal, sana ve annene kalır. Üvey babana bir şey kalmaz.
2024 - Soru: Mirasta kadın ve erkeğe eşit verilen paylar dolayısıyla erkeğin kadına hakkı geçiyorsa, bunun izalesi ve dinen paylaştırılmasının nasıl olacağını açıklayınız?
Cevap: Fazla miras alan kimsenin, haksız olarak aldığı kısmı, hak sahibine vermesi gerekir. Mirasın dini usüle göre taksimi, feraiz ilminin esaslarına uygun biçimde dağıtılması ile olur.
2025 - Soru: Miras olarak intikal eden maldan varislerin bir kısmının alıp bir kısmının alamadığı hak var mıdır?
Cevap: Asab-ı feraizden bir kimse var iken, zevil-erham; yakın asabe varken de uzak asabeler hak alamazlar.
