Mehmet Emre Fetvalar
İcare (kira)
- Ayrıntılar
- Kategori: Fetvalar
- Gösterim: 4685
2869 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, harap değirmenini yıkıp yeniden yapmak üzere marangoz Amr'ı ücretle tutsa, o da yıkıp başka bir diyara giderek değirmen bir müddet muattal kalsa, Zeyd, Amr'dan "Battâliye kirası" adıyla bir şey almaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/123)
2870 - Behce Fetvalarından: "Küçük yaştaki Hind'i velisinden izinsiz bir müddet çalıştırıp, ücretine karşılık ecr-i misline müsavi elbiseler yapıverse, Hind ergenlik çağına ulaştığında ücret istemeye güçlü olmaz" (H.Ec. 2/123)
2871 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, Amr'dan kiraladığı değirmene, Amr'ın emri ile şu kadar lira sarf edip tamir etse, masrafını kiraya hesap etmeye güçlü olur" (H.Ec. 2/124)
2872 - Netice Fetvalarından: "İki kimse, ortak olarak bir dükkânı kiralasalar ve belirli bir müddet zapt edip her biri, diğerinin borcuna kefil olmasalar, her birinin hissesi kendinden lâzım gelir" (H.Ec. 2/124)
2873 - Ali Efendi Fetvalarından: "Sahih bir kiralama (akdi) ile kiraya tutulup ücreti verilen şeyin ecr-i misli, belirtilen ücretten aşağıdır, diyerek fazlası geri istenemez" (H.Ec. 2/117)
2874 - İbni Nüceym Fetvalarından: "Zeyd, Amr'dan kiraladığı evin, içinde oturana zararlı olacak aybını gördükten sonra, kira mukavelesini fesh etmeyip müddet sonuna kadar elde tutsa, Amr, belirtilen ücreti Zeyd'ten almaya güçlü olur" (H.Ec. 2/117)
2875 - Ali Efendi Fetvalarından: "Zeyd, bir işi görmek için Amr'ı kiralasa Amr da o işi görüverse belirtilen ücreti vermek lâzım olur" (H.Ec. 2/117)
2876 - Behce Fetvalarından: "Zeyd, belirli bir müddet ile Amr'dan kira ile tuttuğu bostan yerini ekse, kira müddeti dolsa ve fakat ekilmiş bulunan şey olgunlaşmasa, ekilenin olgunlaşması zamanına kadar olan müddetin ecr-i misli lâzım gelir. Amr, ekilmiş bulunan şeyi söktürürüm, demeye güçlü ve haklı olmaz" (H.Ec. 2/117)
2877 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, Bekir'in helaki için ücreti ile Amr'a "En'am" okutsa, ücret vermek lâzım olmaz. Zeyd ve Amr tazir olunur" (H.Ec. 2/121)
2878 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, Amr'dan icar ile bir tarla tutup ekse, harman etmeden önce dolu vurup mahsul helak olsa, gelecek sene (tohum) ekmeden bir miktar buğday hasıl olsa, o buğday Zeyd'in olur" (H.Ec. 2/118)
2879 - Behce Fetvalarından: "Zeyd, bakla ekmek üzere Amr'dan icarladığı tarlayı bir özür olmaksızın boş bırakıp ekmese, Amr (aralarında) belirtilen ücreti Zeyd'ten alır" (H.Ec. 2/119)
2880 - Behce Fetvalarından: "Kuyu kazmak üzere kiralanan kimseler, tamam olmazdan önce vefat etseler, varisleri, kazdıkları miktara isabet eden ücreti almaya güçlü olurlar" (H.Ec. 2/119)
2881 - İbni Nüceym Fetvalarından: "Zeyd, Amr'dan kiraladığı evi, kira müddeti içinde Amr'dan satın alsa, kira sözleşmesi batıl olur" (H.Ec. 2/120)
2882 - Netice Fetvalarından: "Ekin ekmek için kiraya verilen tarlayı, harmandan önce başka kimseye kiralaması sahih olmaz" (H.Ec. 2/120)
2883 - Netice Fetvalarından: "Zeyd'in Amr'a yaptığı altı aylık hizmete karşılık, Amr da dükkânını bir sene müddetle Zeyd'e icara verse, sahih ve geçerli olur" (H.Ec. 2/120)
2884 - Netice Fetvalarından: "Zeyd, ziraat yapmak üzere on seneliğine Amr'ın tarlasını icar ile tuttuktan sonra, ziraati tamamen terk etse, kiralama akdini feshetmeye güçlü olur" (H.Ec. 2/121)
2885 - İbni Nüceym Fetvalarından: "Zeyd, Amr'ın büyük bir kazanını düğün yemeğini pişirmek için kiralayıp (evine götürse), Zeyd'in tecavüzü ve kusuru olmaksızın, o kazan çalınmış olsa, Zeyd'e ödeme lâzım olmaz" (H.Ec. 2/121)
2886 - Abdürrahim Fetvalarından: "Kaptan bulunan Amr'ın gemisine Zeyd'in yüklediği limon, yolda gelirken bir miktarı çürüyüp geri kalanını teslim etse, Zeyd (limonun) şu kadarı çürümüş, navlunu şu kadar eksik veririm demeye güçlü ve haklı olmaz" (H.Ec. 2/121)
2887 - Netice Fetvalarından: "Zeyd, arsası üzerine, kerestesi marangoza ait olmak üzere bir bina yapması için, marangoz Amr ile şu kadar liraya sözleşse, Amr da bir miktarını yapıp bir kısmını terkettiği için Zeyd tamamlasa, işe giriştiği zamandaki kıymet üzerinden kereste bedeli ile çalışmasının ecr-i mislini Amr'a vermek lâzım gelir" (H.Ec. 22/123)
2888 - Feyziye Fetvalarından: "Birkaç kimse Zeyd'ten borç aldıklarında, teberru olarak Zeyd'in ekinini biçseler, daha sonra Zeyd alacağını istediğinde, ekin biçme ücretimizin miktarını (borca) mahsup ederiz, demeye güçlü olmazlar" (H.Ec. 2/123)
2889 - Feyziye Fetvalarından: "Zeyd, koyunlarını barındırmak için, zaman tayin etmeksizin şu kadar liraya Amr'dan kiraladığı arsayı, hiç kullanmasa, ücret lâzım olmaz" (H.Ec. 2/123)
2890 - Behce Fetvalarından: "Zeyd, ulemadan bulunan Amr'a falan camide haftada iki defa va'z et, sana yılda şu kadar lira vereyim, dese o da bu esasa göre birkaç sene va'z etse, belirtilen ücreti Zeyd'ten alır" (H.Ec. 2/118)
2891 - İbni Nüceym Fetvalarından: "Müslüman bulunan Zeyd'in, gayrimüslim bulunan Amr'a ücretle hizmet etmesi caiz olur" (H.Ec. 2/118)
Açıklama: Bu hususta bir noktayı açıklamak yerinde olacaktır. Gayrimüslimin teklif ettiği iş, İslâm dininde yasaklanmış olmamalıdır. Meselâ, meyhane garsonluğu gibi. Bu ve benzeri yasaklanmış işlerden olmazsa, Müslümanın gayrimüslimin işinde çalışması caiz görülmüştür. Yurtdışında çalışan işçilerimiz, bu fetvadan istifade etmiş olmaktadırlar.
2892 - Ali Efendi Fetvalarından: "Zeyd, küçük yaştaki oğlunu emzirmesi için kiraladığı süt annenin belirtilen ücretinin bir miktarını verip bir kısmını vermese, bahsi geçen kadın, geri kalan parayı almaya güçlü (ve haklı) olur" (H.Ec. 2/118)
2893 - Ali Efendi Fetvalarından: "Zeyd'in hususi olarak kiraladığı çobanı Amr, Zeyd'in koyunlarını güderken çobanın hatası olmaksızın koyunların hepsi helak olsa, Amr hizmet ettiği müddete isabet eden ücretini Zeyd'ten alır" (H.Ec. 2/120)
2894 - Netice Fetvalarından: "Ücretle çalışır takımından olmayan bir kimse, ücret konuşmaksızın kardeşine bir müddet hizmet etse, ücret almaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/120)
2895 - Feyziye Fetvalarından: "Zeyd, Amr'a hitaben, şu işimi gör seni gözeteyim dese, o da hizmeti görse, Amr'a ecr-i mislinden fazla bir şey vermiş olsa, fazlalık Amr'a helâl olur" (H.Ec. 2/121)
2896 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, himayesinde bulunan küçük yaştaki kardeşlerini istihdam etse, buluğ çağına ulaştıktan sonra, ücret istemeye güçlü ve haksız olmazlar" (H.Ec. 2/124)
2897 - Netice Fetvalarından: "Zeyd, küçük yaştaki Amr'a velisinden izinsiz bir müddet hizmet ettirse, Amr buluğ çağına ulaşınca ecr-i mislini Zeyd'ten almaya haklı olur" (H.Ec. 2/124)
2898 - Netice Fetvalarından: "Zeyd, Amr'dan icara tuttuğu bir eve, Amr'dan izinsiz bazı binalar ilave etse, kira müddeti son bulduğunda (ilâve kısmın) sökülmesi, esas binaya zararlı olmadığı takdirde, Zeyd ilâve kısmı söküp almaya güçlü ve haklı olur" (H.Ec. 2/125)
2899 - Ali Efendi Fetvalarından: "Bir malı satmak için kiralanan kimsenin, ücretinin miktarı açıklanmasa, kiralanan şahıs hizmetini tamamlayınca ecr-i misil alır" (H.Ec. 2/125)
2900 - Behce Fetvalarından: "Zeyd, bir kumaşını "Bana bir elbise kes ve dik" diyerek terzi olan Amr'a verip, o da "Çıkar" diyerek kestiğinde elbise çıkmasa, Amr'ın ödemesi gerekir" (H.Ec. 2/125)
2901 - Netice Fetvalarından: "Hind, müşterek bulunan evdeki hissesini, ortağı Zeynep'e icarla verse, sahih olur ve kirasını almaya güçlü olur" (H.Ec. 125)
2902 - Ali Efendi Fetvalarından: "Zeyd, seni gözeteyim diyerek ücret sözü etmeden, hizmetinde Amr'ı çalıştırmış olsa, ecr-i misil lâzım olur" (H.Ec. 2/125)
2903 - Abdürrahim Fetvalarından: "Evli olup eve ihtiyacı bulunmayan Hind, kızının kızı küçük yaştaki Zeynep'in evinde bedelsiz olarak oturmaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/125)
2904 - Feyziye Fetvalarından: "Zeyd, su çıkıncaya kadar arsasında kazı yapmak üzere kuyucu Amr'ı kiralayıp o da bir kulaç kazdığında su çıksa, konuşulan ücret, ecr-i misle müsavi olduğundan (parasını) verdiği ücretin bir kısmını geri almaya güçlü ve haklı olmaz" (H.Ec. 2/123)
2905 - Behce Fetvalarından: "Borç veren, borç alanın tarlasını, borcu kapatmaya faydası olmak üzere, karşılıklı sözleşme ile iki sene ekmiş olsa, ecr-i misil lâzım olur" (H.Ec. 2/123)
2906 - Netice Fetvalarından: "Ücretin ödenmesi müddete bağlansa, müddetin geçmesinden önce istek yapılmaz" (H.Ec. 2/126)
2907 - Behce Fetvalarından: "İki ortaktan biri, hisse-i şayiasını, ortağından başkasına icara verse sahih olmaz" (H.Ec. 2/122)
2908 - Ali Efendi Fetvalarından: "Bir veya iki günde görülecek bir iş için şu kadar liraya kiralanmış bulunan Zeyd, varıp o işi görüverse belirtilen ücreti alır." (H.Ec. 2/129)
2909 - Abdürrahim Fetvalarından: "Günlerin sayısı açıklanarak, günlüğü şu kadar liraya ekmekçi tezgâhtarlığı yapmak için kiralanan Zeyd, hizmetini görse ecr-i müsemmayı (belirtilen ücreti) alır" (H.EC. 2/129)
2910 - Ali Efendi Fetvalarından: "Tabip, hastayı tedavide ilaçların ve işinin ecr-i miktarı para aldıktan sonra, hasta Allah'ın emri ile vefat etse (para) geri istenilmez" (H.Ec. 2/129)
2911 - Behce Fetvalarından: "Zeyd, Amr'a hitaben, "Evimde otur ve tamire muhtaç taraflarını düzelt, senden ücret almam" dese, Amr da düzeltip bir müddet otursa, Zeyd ücret istemeye güçlü olmaz" (H.Ec. 2/128)
2912 - Ali Efendi Fetvalarından: "Zeyd, başka bir yerdeki alacağını tahsil etmesi için Amr'ı kiralasa, ücretini peşin verip gönderdiği zaman Amr çalışsa (ve fakat) parayı tahsil edemese, Zeyd gidiş ücretinden başkasını Amr'dan geri alır" (H.Ec. 2/128)
2913 - Netice Fetvalarından: "Ücreti ödenmiş bulunan bir dükkân, kiralama müddeti içinde yansa, kiracı, tasarruf ettiği müddete isabet edenden başkasını geri almaya güçlü olur" (H.Ec. 2/129)
2914 - Ali Efendi Fetvalarından: "Dellâl, satış için kendisine verilen evi satamayıp daha sonra sahibi satsa, dellâl ücret almaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/126)
2915 - Ali Efendi Fetvalarından: "Ücret ile sanat öğretme alışkanlığı olmayan Zeyd, ücret sözü yapmadan Amr'a sanat öğretse, ücret adı ile Amr'dan bir şey almaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/127)
2916 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, Hind'i nikâhla almak dilediğinde, Amr delâlet edip birkaç ay (bu işin olması için) koşsa ve Zeyd Hind ile evlenmiş olsa, Amr önderlik yaptığı için, bazı meşâyih katında ecr-i mislini Zeyd'ten alır" (H.Ec. 1/127)
2917 - Netice Fetvalarından: "Ay sayısı açıklanmadan, ayda şu kadar liraya icar olunan mekânda, ay tamam olunca, icara veren ile müstecirden, her biri için icar akdini fesih imkânı vardır" (H.Ec. 2/126)
2918 - Ali Efendi Fetvalarından: "Ecr-i misil, garazsız ehl-i vukufun haber vermesiyle bilinmiş olur" (H.Ec. 2/130)
2919 - Ali Efendi Fetvalarından: "İki evleri bulunan küçük çocukların vasisi, birinde küçük çocukları oturtup, diğerinde kendisi otursa, çocuklar ergenlik çağına ulaştıklarında, vasinin evde oturmasının ecr-i mislini alırlar" (H.Ec. 2/132)
2920 - Netice Fetvalarından: "Kiralanan kuyucuların âdet olduğu üzere kazdıkları kuyu, birkaç ay geçince yıkılsa, kuyuculara tekrar yapın diye cebr olunmaz" (H.Ec. 2/132)
Açıklama: Kuyunun yıkılmasında toprağın gevşekliğinden tutun da örülmüş olmamasına kadar çeşitli sebepler bulunur. Bunları kuyuyu kazan kimseye yükleyip yeniden kazması için zorlama yapmaya kimsenin hakkı olmaz.
2921 - Abdürrahim Fetvalarından: "Kiralanan kimse, belirtilen ücreti aldıktan sonra, pişman olup ecr-i misli daha fazla imiş deyip, müstecirden daha fazla bir şey almaya güçlü olmaz" (H.Ec. 2/131)
2922 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, kendisinden alacaklı bulunan Amr'a akarını icara verip o da bir müddet tasarrufta bulunsa, Zeyd, Amr'ın üzerinde toplanan kira miktarını tutup fazlasını Amr'dan almaya güçlü olur" (H.Ec. 2/131)
2923 - Abdürrahim Fetvalarından: "Bir köy halkı, eskiden beri mera olan bir yeri başkasına icara vermeye güçlü olmazlar" (H.Ec. 2/131)
2924 - Ali Efendi Fetvalarından: "Kâr getirmesi için hazırlanan evde, ücret konuşulmadan bir müddet oturulsa, ecr-i misil lâzım olur" (H.Ec. 2/132)
2925 - Netice Fetvalarından: "Arabacı, yükü bulunan kumaşı, (arabayı) kiralayan kimsenin tayin ettiği yoldan götürmeyip korkulan bir yoldan götürmekle kumaşlar yağma edilse (arabacının) ödemesi gerekir" (H.Ec. 2/131)
2926 - Ali Efendi Fetvalarından: "Müşterek olan şeyi, ortağın izni bulunmadan, diğer ortağı kullansa ücret lâzım olmaz (H.Ec. 2/131)
2927 - Ali Efendi Fetvalarından: "Kira müddeti içinde, kiracının ölümü ile kiralama akdi fesh edilmiş olur" (H.Ec. 2/131)
2928 - Abdürrahim Fetvalarından: "Zeyd, Amr'a hitaben, sana meyve göndereyim de sat. Sermayesi çıktıktan sonra kârdan sana hisse vereyim, deyip, (işe başlasa), gönderdiği meyveyi Amr dengi bir bedel ile sattığında zarar etse, Amr ecr-i mislini alır" (H.Ec. 2/131)
2929 - Ali Efendi Fetvalarından: "Bir iddiaya şahitlik yapmak için şu kadar ücret almayı hükme bağlayan kimseler, bahsi geçeni almaya güçlü (ve haklı) olmazlar" (H.Ec. 2/118)
Açıklama: Şahitlik, Allah (cc) için ve bir hakkın ortaya çıkması maksadı ile yapılır. Bu iş için para karşılığında kiralanan kimse, Hakkın rızasını değil, kendisini kiralayan şahsın rızasını düşüneceğinden haktan inhiraf etmesi kuvvetle muhtemeldir.
