Emanet ve Ehliyet

BOŞAMA'DA SARİH VE KİNAYELİ SÖZLER

1160 Dürri'l Muhtar'da: "Talak'ın lafızları; sarih ve ona mülhak olan sözlerle kinaye lafızlardır. Talakın mahalli, nikâhlı kadındır. Ehli de, akıl-bâliğ ve uyanık olan kocadır. Rüknü istisnadan hali olan lafz-ı mahsustur"(182) hükmü kayıtlıdır. Hanefi fûkahası: "Talaka ehil olan koca; karısını sarih ve kinayeli sözlerle boşayabilir"(183) hükmünde müttefiktir. Sarih söz; kendisiyle neyin murad edildiği açıkça anlaşılan sözdür.(184) Meselâ; "Ben seni boşadım" veya "Sen şu günden itibaren boşsun; iddetini bekle!..." gibi!.. Sarih sözle yapılan talakta; mükellefin niyeti önemli değildir. Zira niyet etse de, etmese de, talak vaki olur.(185)

 1161 Bizzat talak için konulmayıp; talaka veya talaktan başkasına muhtemel olan söze "Kinayeli Söz" denir. Daha açık bir ifadeyle; kendisiyle neyin murad edildiği gizli olan, ancak mükellefin niyeti ve halinin delâletiyle kavranabilen sözdür.(186) Talak niyeti ile; "iddetini bekle rahimini istibra et veya sen bilirsin" gibi sözler sarfedilirse, ric'i talak vaki olur. Hanefi fûkahası, kinayeli sözlerle talak hususunda üç hal üzerinde durmuştur. Bunlar:
  1) Rıza ve mülayemet hali
  2) Karı-kocanın boşanma hususunu aralarında müzakere etme hali
  3) Şiddetli geçimsizlik ve kavga durumunda teşekkül eden öfke hali!(187)  Genel olarak rıza ve mülayemet halinde; niyet sözkonusu olmadığı durumda, kinayeli lafızlarla talakın vaki olmayacağı esas alınmıştır. Diğer iki halde ise durum farklıdır. Şöyle ki; şiddetli geçimsizlik ve kavga halinde iken: "Defol, annenin ve babanın yanına git" diyen veya "İddetini bekle" emrini veren koca, boşamaya niyet etmiştir!.. Boşanmayı aralarında müzakere eden karı-koca arasındaki galip olan hal de budur!.. Ancak talaka ehil olan koca; "Ben bu sözümle boşamaya niyet etmedim, boşayabileceğimi ihsas ettirdim" derse, iddiası kazaen tasdik olunur. Zira, "Defol!.. Annenin ve babanın yanına git!.." sözü hem talaka, hem de talaktan başka bir şeye hamledilebilir. "İddetini bekle" emri ise farklıdır. Sonuç olarak; kinayeli lafızlarda ehil olan kocanın niyeti esastır.


 

Günün Sözü

"Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) binekle veya yaya olarak Kubâ Mescid’ini ziyâret eder ve orada iki rek‘at namaz kılardı. (Hadîs-i Şerif—Müttefekun aleyh)"
Telif Hakkı © 2024 Open Source Matters. Tüm Hakları Saklıdır.
Joomla!, GNU Genel Kamu Lisansı altında dağıtılan özgür bir yazılımdır.