Excimer lazer nedir?
- Ayrıntılar
- Kategori: Sağlık Bilgileri
- Gösterim: 3014
Excited (uyarılmış) dimer (gaz) kelimelerinin birleşmelerinden oluşur. Lazer tedavisinde kullanılan argon florür gazı yüksek voltajla uyarılarak 193 nm dalga boyuna sahip homojen (tek tip) lazer ışınını oluşturur. Bu lazer ışını aletin içindeki bazı mercek ve aynalardan geçerek tedavi edeceği göz dokusu olan korneaya ulaşır. Uygulama bilgisayar kontrolünde otomatik olarak yapılır.
Gelişmiş excimer lazer cihazlarında hastanın gözünü kontrol dışı oynatması durumunda olabilecek yan etkileri engellemek amacıyla göz takip sistemi mevcuttur.
PRK Nedir ve Hangi Hastalara Uygulanır? Gözün ön kısmında kırıcılığı en yüksek olan saydam yapıya kornea denir. Fotoğraf makinesinde objektife denk gelir. Bu dokunun en dışında epitel tabakası onun altında Bowman zarı, stroma, Descemet zarı, endotel olmak üzere beş mikroskobik tabakası mevcuttur. En yüzeyel tabaka olan epitel tabakası alkolle, mekanik yöntemlerle kaldırıldıktan sonra alttaki stromaya lazer uygulanarak gözün kırılma kusuru düzeltilir. Lazer uygulaması bittikten sonra göze kontak lens takılır ve 2-3 gün gözde bırakılır. Tercihen hafif ve orta derecedeki miyop ve miyopastiğmatlara uygulanır.
Lasik Nedir ve Hangi Hastalara Uygulanır?
Excimer lazer ile gözün kırılma kusurlarının tedavisinde kullanılan en gelişmiş yöntemdir. Bu yöntemde keratom adı verilen otomatik bir bıçakla korneanın yüzeyinden yaklaşık 150 mikron kalınlığında bir zar kaldırılır. Kaldırılan zar bir menteşe aracılığıyla korneaya tutunur. Menteşe burun köküne yakın yada üstte olabilir. Tercihen üstte olması lazer sonrası oluşabilecek kuru göz riskini azaltır. Yana devrilen zarın altındaki stromal dokuya lazer uygulanır. Lazer uygulanan stromal yatak kurutulduktan sonra kaldırılan zar kendiliğinden yapışmak üzere yerine yerleştirilir. Tedaviden sonra kontak lens uygulamaya gerek yoktur. Uygulamadan sonraki 5-6 saatlik zaman dilimi içinde hafif yanma ve batmalar olabilir bunların çoğunluğu geçicidir. 24 saatlik zaman dilimi içinde düzelir. Hastanın ve gözün yapısı uygun olduğu sürece hemen her türlü gözlük kusuruna uygulanabilir.
Neden Çoğunlukla lasik tercih Edilir?
*Lasik PRK'ya göre gözde daha az yanma, batma ve ağrıya neden olur.
*Lasik yapılan hastalar daha erken iyileşir ve daha hızlı görme elde edilir.
*Lasik uygulanan yüksek numaralı hastalarda PRK'daki gibi yüksek oranda numaranın tekrarlaması ve korneal bulanıklık görülmez.
*Lasik düşük, orta ve yüksek miyopları düzeltirken PRK beş dereceye kadar kırılma kusuru olan kişilerde etkilidir.
Lasek nedir?
Lazer uygulanacak bölgedeki epitel hücrelerini birbirinden ayırmadan altındaki dokudan ayırarak lasikte elde edilenden daha ince bir zar oluşturulur. Oluşturulan zar yine menteşe aracılığıyla korneaya bağlı kalır. Zar alkol kullanılarak elde edilir. Zarın altındaki stromaya lazer uygulanarak zar eski yerine yerleştirilir.Göze kontak lens yerleştirilerek işlem sonlandırılır. Lasikteki flep (zar) komplikasyonlarını azaltmak, ince korneası olan hastalarda gözün kırılma kusurlarını tedavi edebilme şansı oluşturduğu için tercih nedenidir.
Lasik tedavisi kimlere uygulanır?
*18 yaşından büyük kişiler.
*Son bir yıl içinde gözlük kusuru 0.50 dereceden fazla artmamış kişiler.
*Gözünde ve vücudunda lazer tedavisini engelleyecek rahatsızlığı olmayan kişiler.
*Psikolojik rahatsızlığı olmayan kişiler.
Lazer tedavisi kimlere uygulanmaz?
*Gerçekçi beklentisi olmayanlara.
*Tek gözlü olanlara.
*Doğuştan ve ya sonradan korneal rahatsızlığı olanlara
*Gözünde akut enfeksiyonu olanlara.
*Bağ doku hastalığı ve vasküliti (damarsal rahatsızlıklar) olanlara.
*Gözünde aktif uçuğu olanlara.
*Alerjisi ve ileri derecede kuru gözü olanlara.
*Göz tansiyonu olanlara
*Gözünde katarakt ve şekere bağlı sinir tabakası rahatsızlığı olanlara.
*İleri keratokonusu olan hastalara.
*Gebe ve Emziren kadınlara.
*ACCUTAN ,İMİTREX gibi ilaç kullanan kişilere.
Lazer Öncesi Hazırlık ve Uygulama
Lazer tedavisi olacak kişinin istekli olması önemlidir. Kontak lens kullanan kişiler sert kontakt lensleri lazer uygulamasından 3-4 hafta, yumuşak kontakt lensleri 10 gün önce önce çıkartılır. Asprin gibi kanamaya neden olabilecek ilaçlar lazer uygulamasından 2-3hafta önce kesilir. Lazer tedavisini engelleyebilecek diğer hastalıklar araştırılır. Kişinin görme keskinliği değerlendirilir. Lazer tedavisi uygulanan bölge olan kornea ve göz içi merceği değerlendirilir. Göz içi tansiyonu ölçülür. Gözün sinir tabakası(retina), gözyaşının durumu değerlendirilir. Topografiyle korneanın ön yüzünün haritalanması yapılır. Pakimetriyle korneanın kalınlığı ölçülür. Hasta tedavi yöntemi hakkında bilgilendirilir, soruları cevaplandırılır ve düşünmesi için zaman verilir ve tereddütleri giderilmeye çalışılır. Lazerle ilgili yazılı onay alınır.
Uygulama
Öncelikle hastayla ilgili bilgiler lazerin bilgisayarına kaydedilir. Hastanın gözüne uyuşturucu damla damlatılır, gözkapağı ve kirpikler antiseptik solüsyonla silinir ve kişiye lazer uygulaması sırasında yapması gerekenler anlatılır. Göz steril örtüyle örtülür. Göz kapaklarının kapanmasını engellemek için blefarosta denilen alet takılır. Kişiye yeşil lazer ışığına bakması söylenir. PRK�da alkolle epitel (kornea yüzeyindeki hücreler)kaldırılarak korneal stroma açığa çıkartılır. Lasikte keratom bıçağıyla kornael zar oluşturulur. Oluşturulan zar kenara devrilir ve açıkta kalan korneal stromaya hekimin ayak pedalıyla kumanda edilen lazer ışınları uygulanır. Stromal yatak steril solüsyonla yıkanır. PRK yapılan gözlere kontak lens takılır, lasik yapılan gözlerde korneal zar tekrar stromal yatağa yerleştirilir. Göze suni gözyaşı damlası damlatılarak işlem sonlandırılır.
Girişim Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli
Lazerden sonra 30 dakika içinde hasta kontrol edilir. Zarın kayıp kaymadığına ve zar altında artık sekresyon ve kirpik gibi yabancı cisimlerin varlığına bakılır. Uyuyuncaya kadar kullanmak üzere suni gözyaşı ve antibiyotikli damlalar verilir. Gece takmak için güneş gözlüğü ve gözün ovuşturulmaması önerilir. Bir gün sonra kontrolü yapılarak suni gözyaşı, antibiyotikli ve steroitli damlalar devam etmesi önerilir. Lasikten sonra bir gün, PRK�dan sonra üç gün boyunca göze su ve yabancı cisim değdirilmemesi önerilir.
Lazer Uygulamasının Komplikasyonları Nelerdir?
*Numaranın az veya fazla düzelmesi: Lazer sonrası karşılaşılan gözlük numarasındaki yetersiz düzelme lasik'den çok PRK'da görülmektedir.
*Yara yeri iltihabı.
*Düzeltilen kırma kusurunun tekrarlaması: PRK sonrası daha sık görülen bu durum, Lasik sonrası daha az sıklıkta ve miktarda görülür.
*Zarla ilgili problemler: Zarın tamamen serbest kalması, zarın korneanın tüm kalınlığını tutması, zarın tam oluşturulamaması gibi durumlarda farklı müdahale yöntemleri uygulanır. Sıklıkla ince zarlarda karşılaşılan kırışıklık görme azalmasına neden olur. Kırışıklık düzeltilerek sorun giderilir.
*Korneada bulanıklık: Sıklıkla PRK�da görülen bu durum Lasik'te görülmez.
*Haleler görme: Işık etrafında haleler görme ilerleyen zaman dilimi içinde azalarak sıklıkla kaybolur. Hipermetroplarda miyoplara göre daha az görülür.
*Gece görüşünde azalma: Karanlık alanla aydınlık alan arasındaki farklılığı seçebilme yetisi olan kontrast duyarlılık lazer sonrası azalır. Buna bağlı olarak gece görüşü düşer. Bu durum sıklıkla 6 ay -1 yıl içinde düzelir.
*Yakın görüşünde azalma: Sıklıkla miyop, miyopastigmatlarda ve 40 yaş sonrası ortaya çıkar. 40 yaş öncesi ortaya çıkanlar sıklıkla düzelir.
Sıkça Sorulan Sorular
Soru:Lazer uygulandıktan sonra tekrar lazer uygulanabilir mi?
Cevap:Kornea kalınlığı yeterliyse tekrar lazer uygulanabilir.
Soru:Kurala aykırı astigmatı olanlara lazer uygulanabilir mi?
Cevap:Özel lazer programları ile tedavi edilebilir.
Soru:Yetersiz düzelme olduğu durumlarda kontakt lens kullanılabilir mi?
Cevap:Evet kullanılabilir.
Soru:Lazer tedavisi körlüğe neden olur mu?
Cevap:Lazer tedavisinde esas olan iyi bir lazer öncesi muayenenin yapılmasıdır. Görmeyi azaltabilecek olası sinir tabakası rahatsızlıkları ciddi sorunlara neden olmadan tedavi edilmeli gerekirse lazer tedavisi ertelenmelidir. Görmeyi azaltabilecek zardaki kırışıklıklar ve zar altı birikintiler gibi durumlar tedaviyle düzeltilebilir.
Soru:Lazer tedavisi ile göz tembelliği düzelir mi?
Cevap:Göz tembelliği lazer tedavisi ile düzelmez. Lazer tedavisi ile sadece gözlük kusurundan kurtulmak mümkündür.
Laser yapıldıktan sonra göz kusuru tekrarlar mı?
Göz kusurlarındaki büyük değişim 6 ile 18 yaş arasında oluşmaktadır. 18 yaşından sonraki değişim çok az ve yavaştır. Yapılan tedavi bu değişimi durdurmaz. İlk lazer tedavisi olan PRK yönteminde %10 hastada geriye dönüş oluyor idi. Artık yeni tedavi yöntemleri ile geriye dönüş, ihmal edilebilecek seviyededir.
Uzm. Dr. Özgür İLİCİ
