Kim dinini münakaşalara hedef yaparsa
- Ayrıntılar
- Kategori: İlimden bir damla
- Gösterim: 1747
Ma'n b. îsâ anlatıyor:
«Birgün Mâlik mescidden dönüyordu. Elimi tutmuş bir halde iken Ebu'l-Cuvey-riyye denilen bir adam —Mürcie'den olmakla itham edilirdi — ona yetişti ve «Ey Ebû Abdillah, beni dinle, sana delil getirip görüşümü açıklayacağım, birşey söyleyeceğim.» dedi.
Mâlik «Ya beni mağlûb edersen?» dedi,
o : «Benim dediğimi kabul edersin» dedi.
Mâlik «Þayet ben seni mağlûb edersem?» dedi,
o «O zaman ben senin görüşünü kabul ederim» dedi.
Mâlik «Eğer biri gelir de, onunla konuşursak, o da ikimizi mağlûb ederse?» dedi.
O: «Onun görüşünü kabul ederiz> dedi.
Mâlik (95 -179) «Allah Muhammed'i (S.A.V.) tek bir din ile göndermiştir. Görüyorum ki sen daldan dala atlıyorsun. Ömer b. Abdilaziz tv. 101) «Kim dinini münakaşalara hedef yaparsa, çok sık görüş değiştirir.» demiştir, cevabını verdi.»
İmamların yolundan başka bir yolla, delile tâbi olduğunu iddia eden bu kimse, farkında olmadan ve hattâ sünneti neşr ve ona davet ettiğini iddia ederek hiçbir imamın söylemediği görüşleri ileri sürer.
Bu fikir, daha başka tehlikelere açılan bir dehlizdir. İmam Mâlik (95 -179) bu tehlikeye en güzel şekilde dikkat çekmiş ve şöyle demiştir:
«imamlara tâbi olun ve onlarla mücadele etmeyin. Eğer cedelde başkalarından üstün gördüğümüz her adama uyacak olsaydık, Cebrail'in getirdiklerini reddetme durumunda kalacağımızdan korkulurdu.» (1)
Üstelik senin, Ebû Hanîfe (70-l50)'nin görüşünün delilini anlayamadığın halde, eş-Þâfii (150-204) ninkini anladığını iddia etmen, daha önce zikrettiğimiz âlimlerin yaptıklarına, benzemektedir.
O âlimler bir meselede eş-Þâfiî'nin görüşüne muhalif sahih bir hadîs olduğunu iddia etmişler ve mezheblerindeki hükmü bırakıp, sahih olduğunu kabul ettikleri hadîslerle amel etmişlerdir. Senin bu yaptığın, onların bu haline benzemektedir, hattâ aynı şeydir.
Bunun Akıbetini görmüştün. «Fakîhîere tâbi olmak dînin selâmetidir.» diyen Sufyân b. Uyeyne'den Allah razı olsun. (2)
Okuyucu, üç imamın —Mâlik (95 -179), îbn Uyey-ne (v. 198), ve İbn Vehb (v. 197)'in (s, 43 v.d. da) — fakîh imamlara tâbi olunması ve tâbi olunmadığı takdirde insanın dîni bakımdan tehlikede olduğu hususundaki sözlerinin birbirine mutabık olduğuna dikkat etsin.
(2) eş-Þa'rânî, el-Mîzântıl-Kubrâ, I. 51.
(1) el-Kuraşî, el-Cevâhiru'1-Mudıyye, I. 166 Onun bu sözünün hikâyesi için s. 54, Dipnot ö'ya bakınız.
