Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem: Küçük büyüğe, geçen oturana, az çoğa selâm versin, buyurmuştur.

Bir rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem: Süvârî piyâdeye, piyâde oturana, az çoğa selâm versin, buyurmuştur.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`e birisi: Yâ Resûla`llah! İslâm`ın hangi ibâdeti hayırlıdır? Diye sordu. Resûl-i Ekrem: (Aça) yemek yedirmen ve bildiğine, bilmediğine selâm vermendir, diye cevâb verdi.

Şöyle dendiği rivâyet olunmuştur: Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in hâne-i saâdetlerindeki bir pencereden bir kimse içeri bakmıştı. O sırada Resûlu`llah Midrâ (denilen bir demir) ile başını kaşıyordu. Bunun üzerine (bu münâsebetsiz) kişiye, eğer senin (böyle haremgâha) baktığını daha önce bilseydim şu demiri gözüne saplardım. Çünkü istîzân (vecîbesi) göz (görmesi) için teşrî` kılınmıştır, buyurdu.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: İki ni`met (iki güzel hal) vardır ki, insanlardan çoğu bu ni`metleri kullanmakta aldanmıştır: Sıhhat, boş vakit.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Allahu Teâlâ altmış yaşına kadar (yaşatıp) ölümünü geri bıraktığı (halde yaratanı ve yaşatanı tanımıyan) kimsenin özrünü izâle ve red eder.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu işittim demiştir: İhtiyar gönlü, iki huyda her zaman genç bir halde bulunur: Dünyâ sevgisi, uzun ömür.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Kıyâmet gününde Lâ ilâhe illâ`llah diyerek ve bu tevhîd kelimesiyle Allah`ın zâtını kasdederek (Allah divânına) hiç bir kul gelmez, ancak Allahu Teâlâ ona Cehennemi haram kılar.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle demiştir: Allahu Teâlâ buyurur ki: "Mü`min kulumun dünyâdaki âilesinden (ana baba, karı koca, evlâd kardeş gibi) en sevdiği birisini elinden aldığımda, sonra o da benden ecrini istediğinde, benim katımda o kulumun mükâfâtı ancak ve muhakkak Cennet`tir."

Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğu rivâyet olunmuştur: Bu ümmetin ilk önce sâlih kulları birbiri arkasında (Allah dîvânına) gidecek, geriye de arpanınn, yâhut hurmanın çalkantı kozalakları gibi ıskartaları kalacaktır ki, Allah onlara hiç bir veçhile kıymet vermiyecektir.

Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu işittim, dediği rivâyet olunmuştur: Âdem-oğlunun iki dere dolusu malı olsa bir üçüncüsü ister. Âdem oğlunun (muhteris) gönlünü topraktan başka bir şey dolduramaz. Şu kadar ki (ihtirastan nefret edip) tevbe eden kişinin tevbesini Allah kabûl eder.

Rivâyete göre, bir kere Resûlullah Salla`llahu aleyhi ve sellem Ashâbına: Hanginize mîrascısının malı kendi malından çok sevimlidir? Diye sordu. Onlar da: Yâ Resûla`llah! İçimizde hiç bir kimse yoktur ki, malı kendisine her şeyden sevimli olmasın,dediler. Resûl-i Ekrem de: Çünkü kişinin kendi malı (ölümüne) takaddüm (ve hayra sarf) ettiği malıdır. (Kıyâmette onun sevâbını bulacaktır). Mîrascısının malı da kişinin (hayra sarfetmeyip ölünceye kadar) te`hîr ettiği malıdır, buyurdu.

Rivâyete göre, müşârün-ileyh şöyle der idi: Kendisinden başka ma`bûd olmayan Allah`a yemîn ederim ki, kat`î sûrette ben (kâh) açlıktan karnıma taş bağlardım. Bir gün ben (Resûlu`llah ile Ashâb`ının mescidden) çıkıp gittikleri yol uğrağı üzerine (aç ve mecalsiz) oturdum. Bu sırada Ebû Bekir geçti. Ona Allah Kitâbı`ndan bir âyet sordum. (Maksadım öğrenmek değildi, pek iyi biliyordum) ben yalnız karnımı doyurtmak istiyordum. Ömer de geçti gitti, beni doyurmadı. Sonra Ebu`l-Kasım Salla`llahu aleyhi ve sellem uğradı, ve beni görüp kendimdeki halsizliği, yüzümdeki açlık âsârını anlayınca, Resûlu`llah güldü. Sonra bana: Yâ Ebâ Hirr! Dedi. Ben de: Buyurunuz, emrinize hazırım Yâ Resûla`llah! Dedim. Resûl-i Ekrem: Ardım sıra gel, buyurdu, yürüdü. Ben de onu takip ettim. (Hâne-i saâdete) girdi. Ben de izin diledim. Bana da izin verildi. Resûlu`llah girdiğinde bir bardak içinde süt buldu. Bu süt nereden geldi? Diye sordu. Sana falan kişi veyâhut falan kadın hediye etti, dediler. Resûlu`llah da bana: Yâ Ebâ Hirr! Diye seslendi. Ben de: Buyurunuz yâ Resûla`llah! Emrinize hazırım, dedim. Haydi Ehl-i Suffe`ye git, onları bana çağır, buyurdu. Ebû Hüreyre der ki: Ehl-i Suffe İslâm konukları idiler. Ne sığınacak âileleri, ne malları, ne de bir dostları ve âşinâları vardı. Resûlu`llah, bir sadaka geldiğinde sadaka malını onlara gönderirdi. Sadaka malından kendisi bir şey yemezdi. Bir hediye geldiğinde de bunu da Ehl-i Suffe`ye gönderirdi. Hediyeden kendisi de alırdı. Fakat Ehl-i Suffe`yi hediyeyi ortak kılardı. Ebû Hüreyre der ki: Ehl-i Suffe`yi (Süt ziyâfetine) da`vet bana çok fenâ geldi. (Kendi kendime) dedim ki: "Suffe halkı içinde şu bir bardak süt nedir ki? Lâyık olan şu sütten bir yudum bana isâbet edebilmeli idi de, iktisâb-ı kuvvet etmeli idim. Da`vet edilmelerine memur olduğum Suffe halkı şimdi gelip onlara dağıttığımda bu bir bardak sütten bana ne düşecek?" diye endîşeleniyorum. Fakat Allah`a ve Resûlu`llah`a itâatten başka çâre yoktu. Bu cihetle gittim, halkı da`vet ettim. Geldiler, izin dilediler. Verilen müsâade üzerine Hâne-i Saâdet içinde baştan başa yer aldılar. Bunun üzerine Resûlu`llah: Yâ Ebâ Hirr! Diye bana seslendi Ben de: Emir buyur yâ Resûla`llah! Emrini beklerim, dedim. Şu süt bardağını al, misâfirlere ver, buyurdu. Ben de bardağı alıb vermeğe başladım: Bir kişiye veriyorum. O, kanıncaya kadar içiyordu, sonra bardağı bana veriyordu. Ben de alıb diğer bir kiyiye veriyordum. O da kanıncaya kadar içiyor, sonra bardağı bana veriyordu. Bu sûretle bütün halk kana kana içip bardağı bana vererek tâ Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem`e kadar gelib dağıtım sona erdi. Artık da`vetlilerin hepsi süte kanmışlardı. Şimdi süt bardağını Resûlu`llah aldı, elinde tutarak bana bakıp güldü ve: Yâ Ebâ Hirr! Buyurdu. Ben de: Emret yâ Resûla`llah! Emrinize hazırım, dedim. Süt içmedik ben kaldım, bir de sen, dedi. Ben de: Doğru buyurdunuz yâ Resûla`llah! Dedim. Resûlu`llah bana: Haydi otur da iç! Buyurdu. Ben de oturdum, içtim. Resûlu`llah tekrar iç! Buyurdu. Ben de içtim. Resûlu`llah tekrar tekrar iç! Diye emir ediyordu. (Ben de içiyordum) en sonu: Yâ Resûla`llah İçemiyeceğim. Seni Hak Peygamber gönderen Allah`a andolsun ki, süt gidecek yol bulamam, dedim. Öyle ise bardağı bana ver, buyurdu. Ben de verdim. Resûlu`llah da Allah`a hamdetti ve Besmele çekib geri kalan südü içti.

Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in: Allah`ım! Muhammed âilesine geçinecek kadar rızk ihsan buyur, diye du`â ettiği rivâyet olunmuştur.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem bir hutbesinde: - Ashâb`ım! Sizden hiç birinizin ibâdeti asla kendisini kurtaramaz, buyurmuştu. Bunun üzerine Ashâb: - Yâ Resûla`llah! Seni de mi ibâdetiniz kurtaramaz? Diye sorduklarında Resûl-i Ekrem: - Evet beni de. Şu kadar ki, Allah beni rahmetiyle setr ve muhâfaza etmiştir, buyurdu. Ashâb`ım! Doğruluğu iltizâm ediniz, İbâdetinizde ifrât etmeyiniz. Gündüzün ilk ve son saatlerinde yürüyünüz, gecenin bir saâtinden de istifâde ediniz. ve (her hal ve hareketinizde) i`tidâli iltizâm ediniz. İ`tidâli iltizâm ediniz ki, maksadınıza eresiniz.

Rivâyete göre, şöyle demiştir: Bir kere Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem`e: Yâ Resûla`llah! Hangi ibâdet Allahu Teâlâ`ya çok sevimlidir? Diye sorulmuştu. O da: Az olsa bile en devamlı edileni, buyurdu.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu işittim: Allah`ın rahmet deryâsındaki bunca genişliği kâfirler bilseydi, Cennet`ten ümidlerini kesmezlerdi. Eğer mü`minler de Allah`ın tâmûsundaki her gûnâ azâbı bilselerdi, Cehennem azâbınadn emîn olmazlardı.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Her kim ağzın iki kemiği arasındaki dilini ve iki budu arasında bulunan (uzv-ı tenâsül)ünü (şerden esirgemeyi) bana tazmîn (ve te`mîn) ederse ben de, o kişiye Cennet`i te`mîn ederim.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Bir kul Allah`ın hoşnûd olduğu (mübârek kelimeler) den bir kelimeyi (o kelimeye hiç ehemmiyet vermiyerek) mübâlatsız söyleyiverir. Halbuki Allahu Teâlâ o kelime sebebiyle o kimsenin derecesini yüceltir. Şu bir kul da vardır ki, Allahu Teâlâ`nın gazâbını mûcib bir kelimeyi (ona ehemmiyet vermiyerek) mübâlatsız söyleyiverir. Halbuki Allahu Teâlâ o kötü söz sebebiyle o kimseyi Cehennem`in dibine indirir.

Rivâyete göre, Resûlullah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Benim meselim (benzerim) ve beni kendisiyle (size) Allah`ın Peygamber gönderdiği şeyin meseli şu bir kimsenin benzeri gibidir ki, o, kavmine gelerek: "Şurada gözümle asker gördüm (onlar beni soydular, ben kaçtım. Şimdi haber veriyorum) görüyorsunuz ben çıplak bir nezirim (sizi yarının musîbetinden korkutuyorum) hemen kurtulmağa, hemen kaçmağa bakınız! Der. Bu haber üzerine kavminden bir kısmı sözünü tutarak bütün gece vekar ve haysiyetleriyle kaçıp kurtulmuşlardır. Kavminden bir kısmı da onu yalanlamışlardır. Bunun üzerine sabahleyin ansızın onları asker basıb öldürmüştür."

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Cehennem şehvet perdesiyle örtülmüştür. (Oraya) şehvetler (irtikâbiy)le (girilir). Cennet de nefsin hoşlanmadığı ibâdetlerle korunmuştur, (buraya da ibâdet meşakkatleriyle girilir).

Rivâyete göre, Resûlullah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: (Ashâb`ım!) Cennet sizin her birinize nalınının tasmasından daha yakındır, Cehennem de bunun gibi (yakın) dır. (Tâ`at Cennet`e, ma`sıyet Cehennem`e yaklaştırır).

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: (Ashâb`ım!) Sizden biriniz hilkat, mal, evlâd ve ahfâd husûsunda kendisinden artık olan kimselere baktığı zaman (me`yûs olmasın!) hemen kendisinden aşağı (halli) lere baksın.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem Rabbi Celle ve `Alâ`dan rivâyet ettiği bir hadîsde şöyle demiştir: Allahu Teâlâ eşyânın güzellerini, fenâlarını takdîr etti (yazdı). Sonra güzellerin güzelliğini, fenâların da çirkinlerini açıkladı. Her kim bir güzel (hayır ve ibâdet) yapmak diler de onu yapamazsa Allah o kimse hesâbına kendi dîvânında (meleklerine) tam bir hasene (sevâbı) yazdırır. Eğer o kimse güzel bir iş yapmak ister ve yaparsa, Allah o kimse hesâbına kendi dîvânında on hasene sevâbından yedi yüz misline ve daha çok emsâline kadar hasene sevâbı yazdırır. Şu bir kimse de kötü bir iş işlemek ister de onu yapmazsa, o kimse de Allahu Teâlâ dîvânında tan bir hasene sevâbı yazdırır. Eğer o kimse fenâ bir iş yapmak ister de, o fenâlığı da yaparsa, Allahu Teâlâ onun aleyhine bir kötülük günâhı yazdırır.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem bana iki hâdise haber verdi. Bunlardan birisini gördüm, öbürüsünü görmeyi de gözlüyorum. Resûlu`llah bana (Emânetin nasıl indiğini şöyle) haber verdi: Emânet (yâni din duyguları, adâlet ve emniyet umdeleri ilk önce) sâlih kimselerin gönüllerinin derinliğine iner (fıtrî duygulanırlar). Sonra o kullar Kur`ân`dan bilgi alırlar, daha çok Sünnet`ten öğrenirler (kesbî duygulanırlar). Resûlullah bana emânetin ref`ini (geri kaldırıldığını) da haber verib şöyle buyurdu: (Fıtrî ve kesbî duygulanan bilgiç) kişi (gece) uykusunu uyur. O, uyurken emânet hâfızasından (silinib) alınır da, emânetin eseri (izi ve yeri), rengi uçuk bir nokta hâlinde yanık yeri gibi kalır. Sonra o (bilgin) kişi bir uyku daha uyurken emânetin (geri kalan kısmı da) alınır. Bunun eseri ve yeri de balta sallayan bir işçinin avucundaki kabarcık gibi kalır (bir zaman sonra o da söner gider). Şu halde (o mübârek) emânet, senin ayağına düşürdüğün bir kıvılcımın düştüğü yeri şişirtip, senin onu bir kabarcık hâlinde görmen gibidir. Halbuki bu kabarcıkta (vücûdun hayâtî uzviyeti üzerinde müessir) bir şey yoktur (bir zaman sonra söner, gider). Şu vaziyette halk biribirleriyle alış veriş etmek ve medenî münâsebette bulunmak için (müşkül bir günün) sâbahına erişmiş bulunur. Hiç bir kimse emâneti edâ etmek imkânını bulamaz. Şöyle ki: (Kâh) falan oğulları içinde emin kimse vardır (emâneti ona veririm) denilir. (Kâh) birisinin lehine: "O ne akıllıdır, ne tedbirlidir, o ne zerâfetli zattır, o ne kahramandır" diye şahâdet olunur. Halbuki hakkında propağanda yapılan şahsın kalbinde hardal dânesi kadar îmân eseri yoktur. Huzeyfe hazretleri der ki: Bana öyle bir zaman karşı geldi, (öyle bir zamanda yaşadım) ki, o (saâdetli ve emânetli) devirde ben kiminle mübâyaa edeceğim? Diye tasalanmazdım. Çünkü medenî münâsebette bulunacağım kimse müslümansa onu İslâm dîni (bana hiyânet etmekten) men` ederdi. Eğer hıristiyan (ve yahûdî) ise onu (bulunduğu yerin) vâlisi hıyânetten men` ederdi. (Bu sûretle o devirde umûmî bir emniyet vardı). Bugün ise ben filân ve falandan başka kimse ile alış veriş edemez oldum.

Rivâyete göre, İbn-i Ömer, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem`in: "Nâs yüz deve gibidir. Fakat içinde necîb, kullanışlı bir dâne bulmaya-yazarsın!" buyurduğunu işittim, demiştir.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Her kim (işlediği bir hayrı, ikbâl için) halka duyurursa, Allah onun (gizli işlerini) duyurur. Her kim de (işlediği hayrı) gösterir (mürâilik eder) se, Allah da onun riyâkârlığını teşhîr eder.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem Allah Tebâreke ve Teâlâ şöyle buyurdu, demiştir: Her kim beni tanıyan ve ihlâs ile bana ibâdet eden bir kuluma düşmanlık ederse, ben de ona harb i`lân ederim. Bana kulum hiç bir şey ile yaklaşamaz, ancak kendisine farz kıldığım şeyleri sevmesiyle yaklaşır. Her zaman kulum bana nâfile ibâdetleriyle de yaklaşmak ister. Nihâyet ben ona muhabbet ederim. Artık ben kulumu sevince onun işidir. Kulağı, görür gözü, tutar eli, yürür ayağı mesâbesinde olurum (ve bu â`zâlariyle husûlünü arzu ettiği bütün dileklerini veririm). Diliyle de her ne isterse muhakkak onları da ihsân ederim. Bana sığınmak isteyince de muhakkak kulumu sıyânet ederim. Ben yapmasını dilediğim hiç bir şey hakkında -mü`minin ölümü karşısındaki tereddüdüm gibi- tereddüt etmedim. (Fakat bunda) kulum ölümü hoşlanmıyordu. Ben de kuluma acı gelen şeyi sevmiyordum.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Her kim Allah`a kavuşub görmeğe muhabbet ederse, Allah da ona kavuşub görmesini sever. Her kim de Allah`a mülâkî olmayı hoşlanmazsa, Allah da ona mülâkî olmayı hoşlanmaz. `Âişe, yâhud Peygamber`in bâzı kadınları: Yâ Resûla`llah! Biz, ölümü hiç hoşlanmayız, demişlerdi. Resûl-i Ekrem kadınlara: Ölüm sizin bildiğiniz gibi değil. Belki şöyledir: Mü`mine ölüm hâli gelince Allah`ın o kulundan hoşnutluğu, Allah`ın ikrâm ve ihsânı müjdelenir. Bu müjde üzerine artık mü`min`e önünde (ölüm gibi) kendisini karşılayacak hallerden sevimli bir şey olamaz. O anda mü`min Allah`a mülâkî olmaya muhabbet eder, Allah da mü`min kuluna mülâkatı sever. Fakat kâfir öyle değildir. Ona ölüm hâli hazır olduğunda Allah`ın azâbı ve ukubeti müjdelenir. O anda kâfire önündeki ölüm gibi, hallerden çirkin bir hal olamaz. Bu sûretle kâfir Allah`a mülâkî olmayı fenâ görür, Allah da ona mülâkî olmayı fenâ görür.

Şöyle dediği rivâyet olunmuştur: Haşin, câhil bâdiye arablarından birtakım münâsebetsiz kimseler vardı. Bunlar Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`e gelirler: Kıyâmet ne zaman kopacak? Diye sorarlardı. Resûlu`lalh da bunların en küçük yaşlısına bakar da: Şu genç yaşarsa buna ihtiyarlık erişmeden sizin başınızda kıyâmetiniz kopar (ölürsünüz) buyururdu.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Kıyâmet gününde (kürre-i) arz tandırda pişirilen bazlama ve pide gibi olur. Allahu Teâlâ onu yed-i kudretiyle çevirir, çevirir, (düzelinceye kadar) alt üst eder. Sizin biriniz yolculukta bazlamasını (tandıra koyup pişirinceye kadar) evirip çevirdiği gibi. (Bu muazzam pide uzun müddet mevâfıkta bekleyen) ehl-i cennet için sefer azığı olarak hazırlanır. Ebû Sa`îd Hudrî der ki: Bu sırada bir yahûdî geldi. Yâ Ebe`l-Kasim! Allah sana mübârek kılsın. Ehl-i cennetin kıyâmet günü yol azığı ne olduğunu haber vereyim mi? Dedi. Resûl-i Ekrem: Evet, buyurdu. Yahûdî: Resûl-i Ekrem`in buyurduğu gibi (kürre-i) arz bir pide kılınır, dedi. Bunun üzerine Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem bize baktı. Sonra (istiğrâb ile) son dişleri görülünceye kadar güldü. Sonra yehûdî: Sana ehl-i cennetin ekmeklerinin katığını da bildireyim mi? Dedi. Bu da: Bâlâm ile Nûn`dur, dedi. Ashab: bunlar ne şeydir? Diye sordular, Yahûdî: Öküzle balıktır. Bu iki hayvanın ciğerinin (En nefis ve ciğere muallâk) münferid bir parçasını (Ehl-i cennetin havassından) yetmiş bin kişi yiyecektir, diye cevab verdi.

Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu işittim, dediği rivâyet olunmuştur: Kıyâmet günü insanlar beyaz, duru beyaz ve kepekten arınmış undan ma`mûl çörek gibi bir sâha üzerinde haşr olunurlar. Sehl İbn-i Sa`in, yâhut başka birisinin rivâyetine göre: O sâhada bir kimseye delâlet edecek (yol gösterecek dağ, taş gibi) nişâne de yok.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: İnsanlar (dünyânın son deminde) üç fırka olarak haşrolunurlar. Birinci fırka müstakbel hayâtı özliyen, (geride kalan dünyâ hayâtından) nefret eden zümredir, (bunlar zâd ve râhileleri bol olanlardır). İkinci fırka ikisi bir deve, üçü bir deve, dördü bir deve, onu bir deve üzerinde sevk olunurlar. Bunların bakıyesini (ki, üçüncü fırkadır) bir ateş haşredip toplar. Onlar nerede istirahat ederlerse o ateş de berâber istirahat eder, onların geceledikleri yerde onlarla berâber geceler, onların sabahladıkları yerde birlik sabahlar ve onlarla berâber yürüyüp onların akşamladıkları yerde berâber akşamlar.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem: İnsanlar ayakkabısız, vücûdu çıplak ve (ilk yaradılışları gibi) sünnetsiz haşrolunacaklar buyurdu. Ben de: Yâ Resûla`llah! Erkek, kadın berâber mi? Bunlar birbirlerine (edeb yerlerine) bakarlar, dedim. Resûl-i Ekrem: Yâ Âişe! Haşir işi çok güçtür, insanların birbirlerine bakmalarına müsâit değildir, buyurdu.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Kıyâmet günü halk mahşer yerinde (izdihamdan, şiddetten, güneşin yaklaşmasından) terliyecektir. Bir derecede ki, dökülen ter tâ yetmiş zirâ` derinliğinde yere geçecek ve onların ağızlarına yükselib gemliyecek hattâ kulaklarına yükselecektir.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem: "Kıyâmet günü insanlar arasında verilen ilk hüküm kan da`vâları hakkındadır. (Her maktul duruşmaya başını yüklenerek gelir. Rabbim bu adama sor, beni niçin öldürdü?) der" buyurmuştur.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Ehl-i Cennet Cennet`e, ehl-i Cehennem Cehennem`e (ayrılıb) gidince ölüm (mefhûmuna, gürbüz bir koç sûretinde vücud verilerek) getirilir. Tâ Cennetle Cehennem arasında yatırılarak kesilir. Sonra bu münâdî: Ey ehl-i Cennet artık ölüm yoktur, ey Cehennem halkı ölüm yoktur! Diye i`lân eder. Ehl-i Cennetin ferâhına bir ferah daha ziyâde olunur, ehl-i Cehennem`in de hüzün ve kederine bir hüzün daha yüklenir.

Rivâyete göre, Resûla`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle demiştir: Allah Tebâreke ve Teâlâ ehl-i Cennet`e: - Ey ehl-i Cennet! Diye hitâb eder. Onlar da: - Ey Rabbimiz! Ferman buyurunuz, emrinizi îfâya her zaman hazırız ve ubûdiyyette dâimiz, derler. Cenâb-ı Hak: - Nasıl, şu hâlinizden râzı mısınız? Buyurur. - Rabbimiz! Nasıl râzı olmayalım. Sen bize hiç bir kimseye vermediğin bunca ni`metleri ihsan buyurdun. - Size ben bunlardan daha şerefli bir ni`met vereceğim. - Rabbımız, bu ni`metlerden daha kıymetli nasıl bir ni`met olabilir ki? - Sizden râzı ve hoşnut olmaklığımın şerefi size lâyık kılındı. Artık bundan böyle ebedî size darılmıyacağım.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem: "(Kıyâmet gününde) kâfirin iki omuzu arası sür`atli bir süvâri yürüyüşü ile üç günlük mesâfedir" buyurmuştur.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Bir kısım halk kendilerine Cehennem ateşi dokunduktan sonra, sîmâları kırmızımsı siyah bir renkte olarak Cehennem`den çıkıp Cennet`e girecekler de bunları ehl-i Cennet cehennemlikler diye çağıracaklardır.

Rivâyete göre, Hazret-i Nu`mân Resûlu`lalh Salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu işittim, demiştir: Kıyâmet gününde ehl-i cehennemin azâb cihetiyle en hafif cezâ göreni o kimsedir ki, onun iki ayağı altının çukurlarına iki ateş parçası konulacak, bunların te`sîriyle onun beyni bakır tencere ve kumkuma gibi kaynayacaktır.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Hiç bir kişi Cennet`e giremiyecektir, ancak o, dünyâda günâh işlediyse muhakkak Cehennemdeki makkarını görecektir. Tâ ki Cennet`e girdiği zaman bu ni`mete ziyâde şükür ede. Hiç bir kişi de Cehennem`e giremiyecektir. Ancak o, dünyâda sevâb işlediyse Cehennem`e girmezden önce muhakkak Cennetteki ebedî makamını görecektir. Tâ ki (Cehennem`de bulunduğu müddetce) Cennet`teki makamına mütehassir olsun (Cehennem âzâbını iyice tatsın).

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Benim (Cennet`teki) havuzumun (zâviyeleri müsâvî) bir aylık mesîre genişliğindedir. Onun suyu sütten beyazdır, kokusu miskten daha hoştur. Bardakları da gökyüzünün yıldızları gibi çoktur. Ondan içen kimse hiç susamaz.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem: "Önünüzdeki havuzun Cerbâ` ile Erzuh arasındaki mesâfe gibidir" buyurmuştur.

Rivâyete göre, Resûlu`llah Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Havuzumun mesâfesi Eyle ile Yemen`in San`a şehri arasındaki mesâfe gibidir. O havuzumda gök yıldızlarının sayısınca bardaklar vardır.

Rivâyete göre, Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: Bir ara (ben havuzumun başında) duruyordum. Bir de orada bir cemâat gördüm. Hattâ onları tanıdım. Benimle onlar arasında (ve onlar üzerinede me`mûr) bir melek belirdi. Bu cemâate geliniz! Dedi. Ben de bu meleğe: (Bunlarla) nereye gidiyorsun? Diye sordum. Melek: Vallahi Cehennem`e, diye cevab verdi. Bunların günâhı nedir ki? Dedim. Melek: Yâ Resûla`llah! Sen (in vefâtın) dan sonra bunlar kıçlariyle dönüp (dinlerine) arkalarını çevirerek irtidâd ettiler, dedi. Sonra (havuz başında) bir cemâat daha gördüm. Hattâ onları da tanıdım. Benimle bunlar arasında (bunların üzerine me`mûr) bir melek çıktı da bunlara: Haydi geliniz! Dedi. Ben bu meleğe: Bunlarla nereye gidiyorsun, diye sordum: Vallahi Cehennem`e diye cevab verdi. Bunların günâhı nedir ki? Dedim. Melek: Sen(in vefâtın) dan sonra bunlar kıçlariyle dönüp arkalarını çevirerek irtidâd ettiler, dedi. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem: Sanmam ki bu (havuza yaklaşıb da geri çevrilenler) den Cehennem`den kurtulanlar olsun. Ancak çobansız, yolunu şaşıran deve sürüsünden yolunu bulanlar misâli bunlardan da (tek tük) Cehennem`den kurtulanlar olsun, buyurdu.

Rivâyete göre, Hârise: "Nebî Salla`llahu aleyhi ve sellem`in (Kevser) havuzunu yâd edib de: O, Medîne ile San`a arasındaki mesâfe mesâhası gibidir" buyurduğunu işittim, demiştir.