Şehid olmak kolay mı?  

Şehid olmanın ölçüsü nedir, herkes şehid olur mu?

CEVAP

Herkes şehid olmaz. Ancak müslüman olan ve aşağıda bildirilen hallerden birisi ile ölen veya öldürülen şehid olur. Doğru imana sahip olmayan kimse şehid olmaz. Muteber kitaplardan alarak aşağıda şehidliğe sebep olan hususları bildiriyoruz:

Müslüman olmak şartı ile sara, verem, kolera, veba, kanser, zatülcenb, ishal, şiddetli öksürük, sari hastalıklar, bazı iç hastalıkları sebebiyle ölenler, hamile, lohusa ve doğumda ölen kadınlar, soğukta gusledip ölenler şehiddir. 

Yine müslüman olmak şartı ile haksız olarak, zulümle hapsedilip ölen, eşkıya, anarşist tarafından öldürülen, kendinin, komşusunun, hatta zimminin [gayrı müslim vatandaşın] can, mal ve namusunu müdafaa ederken öldürülen, hayvandan [yüksek bir yerden] düşüp ölen, denizde, suda boğulan, yangında ölen, zehirli hayvan sokarak ölen, zelzelede, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, garip olarak ölen, aşkını gizleyip iffetini korurken ölen, emr-i maruf ve nehy-i münker yaparken öldürülen şehiddir.

Dinine bağlı olanlar

Ehl-i sünnet itikadını ve namazı tadil-i erkan ile kılmayı meydana çıkaranlar, beş vakit namaza devam edenler, Allah rızası için müezzinlik edenler, dinini öğrenmek, öğretmek ve yaymakta iken ölenler, Allahü teâlânın emirlerine uygun ticaret yapanlar, gıda maddelerini ucuza satanlar, abdestli yatıp ölenler, günde yirmi kere ölümü düşünenler, günde yüz defa salevat-ı şerife getirenler, duha namazı kılanlar, her ay üç gün oruç tutanlar, yolculukta da vitir namazını terk etmeyenler, her gece Yasin okuyanlar, helal kazanıp çoluk çocuğunun din bilgisi öğrenmeleri ve ibadet yapmaları için çalışanlar, namazda iken ölenler, müdara edenler, yani insanlarla iyi geçinenler, dinini koruyabilmek için dünyalık verenler, ölünce şehid olurlar.

Bunlardan başka da şehidlik sevabını alanlar vardır. Mesela bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Sıdk ile ihlas ile şehidlik isteyen, yatağında ölse de, şehid olur.) [Müslim]

Tekrar ediyoruz. Şehid olmak için iman sahibi olmak şarttır. Ne yaparsa yapsın, nerede, nasıl ölürse ölsün veya öldürülsün, imanı olmayan şehid olmaz. İman sahibi bir kimse, çok günahkâr olsa da, hatta Hayreddin-i Remli hazretlerinin fetvasında bildirdiği gibi, günah işlerken mazlum olarak öldürülse, şehid olur.

Şehidler de çeşit çeşittir. Çok günahkâr biri ile, salih birinin şehidliği arasında çok fark vardır. Savaşta öldürülen şehid ile, trafik kazasında ölen şehid arasında çok fark vardır. İslamın beş şartından sonra, ibadetlerin en üstünü cihaddır. Cihadda ölen şehidin, kul haklarından başka bütün günahları affolur. Cihad ederken denizde boğulup ölenin ise kul hakkı da affolur.

Deniz şehidleri

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Deniz savaşında şehid olanların, bütün günahları, hatta [gıybet, hakaret, gibi bütün] kul hakları da affolur.) [İbni Mace]

Cihadda ve hac yolunda ve hudut boyunda nöbette ölenlere, kıyamete kadar, bu ibadetlerin sevabı devamlı verilir. Her biri kıyamette yetmiş kişiye şefaat eder.

Kur'an-ı kerimde, buyuruluyor ki:

(Allah yolunda öldürülenleri [şehidleri] ölü sanmayın, onlar Rablerinin yanında diridir, rızıklandırılır.) [Al-i İmran 169]

Her peygamber, şehiddir ve diğer şehidlerden üstündür. Peygamberlerin bedenleri çürümez. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, toprağın Peygamberleri çürütmesini haram etmiştir.) [Beyheki]

Haram lokma yemiş ve çeşitli günah işlemiş kimseler, şehid de olsalar, bedenleri çürür. Haram yememiş, mütteki kimse, yatağında bile şehid olsa, bedenini toprak çürütemez. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Mütteki, muhlis müezzin, kanlar içinde kımıldayan şehid gibidir. Ölürse kabrinde kurtlanmaz.) [Taberani]

[Mütteki, haramlardan sakınan. Muhlis, Allah’ın rızasını gözeten demektir.]

Günahkâr da şehid olur 

Büyük günah işleyen kâfir olur mu? Savaşırken ölen sarhoş şehid olur mu?

CEVAP

Ehl-i sünnete göre, amel, imandan bir parça değildir. Bir mümin, çok günah işlese de kâfir olmaz, kâfir olmadığı için şefaate kavuşabilir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Büyük günah işleyenlere şefaat edeceğim.) [Nesai, Tirmizi]

(Şirk üzere ölmeyen her mümine şefaat edeceğim.) [Buhari, Müslim]

Peygamber efendimiz, günahkâr müminlere şefaat edeceğini bildirince Ebüdderda hazretleri, (Hırsızlar ve zina eden müminler de şefaate kavuşacaklar mı?) diye sual etti. (Evet onlara da şefaat edeceğim) buyurdu. (Hatib)

Kur'an-ı kerimde buyuruluyor ki:

(Allah şirki [küfrü, bozuk imanı] asla affetmez. Diğer bütün günahları ise, istediği kimselerden affeder.) [Nisa 48]

(Ey günahı çok olan kullarım, Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyin! Allah bütün günahları affeder. O, sonsuz mağfiret ve nihayetsiz merhamet sahibidir.) [Zümer 53]

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki: Günah işleyene kâfir denmez. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Cebrail aleyhisselam bana dedi ki:

- Ümmetine müjde ver ki, mümin olarak ölen herkes Cennete girer.

- "Zina ve hırsızlık eden de Cennete girer mi?" dedim.

- Evet. dedi. Aynı suali üç defa sordum. Üçüncüsünde ise "Evet zina ve hırsızlık eden mümin de [günahının cezasını çektikten sonra] Cennete girer" dedi.) [Buhari, Müslim, Bezzar]

Burada Ehl-i sünnet itikadı bildirilmiştir. Günah hafife alınmaz. Günahlar zehir gibidir. Her günah Cehenneme götürür. Ama zerre kadar imanı olan, sonunda Cehennemden çıkar. Fakat içki içen, zina eden kimse, kolay kolay imanını muhafaza edemez. Büyük günaha devam edenin kâfir olması kolaylaşır.

Yazılarımızda bildirdiğimiz gibi, günahkâr veya günah işlerken şehidliği icap ettiren bir sebeple ölen veya öldürülen mümin şehiddir. İbni Abidin hazretleri buyuruyor ki:

İşlediği günah sebebiyle ölen, şehid olmaz. Günah işlerken, şehidliği gerektiren bir sebeple ölürse, Ahiret şehidi olur ve günahının cezasını da yüklenir. Mesela, günah işlerken üzerlerine ev yıkılıp ölenler, şehid olurlar. Fakat şarap içip çatlayan şehid olmaz. Şarap içerken, zulmen öldürülen kimse şehid olur. Çünkü, şaraptan ölmemiş, başka sebeple ölmüştür. Fakat, şarap günahını da yüklenir. Bir kimse, yol keserken boğulursa şehiddir. İşlediği günahın cezasını da çeker. Gasp edilmiş bir at üzerinde savaşırken ölürse, yahut günah işleyenlerin üzerlerine ev yıkılırsa şehid olurlar. İşledikleri günahın cezasını da yüklenirler. Hz. Remlinin bildirdiğine göre, zinadan çocuk doğururken ölen kadın da şehid olur. Fakat kadın, çocuğunu düşürmeye çalışırken ölürse şehid olmaz. (Redd-ül muhtar, c.2, s.253)

[İbni Abidin’in Türkçe tercümesine, şarap kısmını almamışlar. Aslında vardır.]

Hanefi mezhebinin büyük âlimlerinden Hayreddin-i Remli hazretlerinin fetvası şöyle:

Sual: Şarap içen kimse, sarhoş halde iken zulmen öldürülürse şehid olur mu?

CEVAP

Evet şehid olur. Şarap içmek masiyet [günah] ise de, şehid olmaya mani değildir. Çünkü şehidlik için, sarhoş olmamak ve masiyet içinde olmamak gibi bir şart yoktur. (Fetava-i Hayriyye c.1, s.16)