Örf ve ictihad
Bir hoca, "Nassa aykırı olmayan örf, müctehidin
ictihadından önce gelir. Yani nassa aykırı
olmayan örf ictihada tercih edilir" diyor. Örf, nassa
[Kur'an-ı kerime ve hadis-i şeriflere] aykırı olur mu? Aykırı olmazsa,
örf, ictihada nasıl tercih edilir? CEVAP
Bu söze göre, örf nassa aykırı değilse, ictihad nassa aykırı demektir. İctihad nassa aykırı olmaz. Bir ictihadın nassa aykırı olduğu başka bir ictihadla bilinmez. İctihad, ictihadla nakzedilemez, hükmü ortadan kaldırılamaz. İctihadı nassa aykırı zannederek örfü ictihada tercih etmek sapıklık olur. [İctihad, müctehidlerce nasslardan
çıkarılan hükümlerdir. Müctehid,
ictihad ehliyetine haiz büyük âlim demektir. Örf, bir şehirdeki insanların dine aykırı
olmayan umumi âdetleri demektir. Edille-i
şeriyye denilen dört delilden sonra dine aykırı olmayan örf ve âdetler
de delil olur. Ancak, zamanın değişmesiyle örf ve âdete dayanan hükümler
değişebilir. Nassa dayanan hükümler zamanla değişmez. İbadetlerde nass ile bildirilmiş olmayan bir hükmü anlamak için umumi
âdetler delil olur. Âdetlerin umumi olması için Eshab-ı kiram zamanından
kalması, müctehidlerin kullanmış olmaları
ve devamlı olmaları gerekir. Sonradan âdet olan şeyler, şer’i
delil olmaz. Muamelattaki âdete ait hükümler, nassa
muhalif değilse delil olur. Örf ve âdetin nassa
aykırı olup olmadığını da ancak fıkıh âlimleri anlar. (Mecelle şerhi)] |
Anasayfaya dön | Konulara dön |
Sadakat.Net©İslami web hizmetleri |