Yerine getirmek için
adağın şartlara uygun olması mı gerekir? CEVAP
Evet, adanan şeyin yapılmasının
lazım olması için, adağın şartlara uygun olması gerekir. Örneklerle
açıklayalım: 1- Bir farz-ı ayn
veya vacip cinsinden olması gerekir. Mesela oruç, namaz, sadaka gibi.
(Şu işim olursa, yüz metre koşacağım) şeklinde bir adak sahih olmaz. 2- Başlıbaşına bir ibadet olması gerekir. Abdest almak başlıbaşına
bir ibadet olmadığı için adak olmaz. 3- Kendisi günah
olmamalıdır. Haram bir şeyi adamak yemin olur. Bunu yapması günah olur.
Mesela birini öldürmeyi adayan, onu öldürmez, yemin kefareti verir.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Günah işlemek için adak olmaz. Kefareti de yemin kefaretidir.)
[Nesai] Bayram günü oruç tutmak
haramdır. Fakat orucun kendisi haram olmadığı için Kurban bayramı günü
oruç adamak caiz olur. Başka gün tutması gerekir. [Bunun gibi nafile
namazı cemaatle kılmayı adayan kimse, mekruh işlememek için, bu namazı
yalnız başına kılar. (Tesbih namazını cemaatle kılanları görürsem, mekruh
işledikleri için dövmek nezrim olsun) diye adakta bulunsa, dediğini
yapmaz. Yemin kefareti verir.] 4- Yapması kendine
zaten farz olan bir şeyi adamak sahih olmaz. Mesela bu seneki Ramazan
orucumu tutacağım demek adak olmaz. 5- Adanan şeyin
mal olması, mülkünden çok olmaması ve başkasının malı olmaması gerekir.
Mesela bir kimsenin, gözünü falanca kimseye vermek için adaması sahih
olmaz. Bir milyon lirası olan, bir milyar lira sadaka vermek için adakta
bulunsa, bir milyonu verir. (Oğlum iyileşirse, onun maaşından bir hayvan
keseceğim) diye adakta bulunmak sahih olmaz. Kendi malından adaması
gerekir. Hadis-i şerifte buyuruldu
ki: (Allah’a masiyet olan veya malik olmadığı şeyde adak olmaz.)
[Müslim] 6- Adak kurbanının,
belli üç günde kesilmesi gerekir. Bu günler gelmeden önce kesilirse,
kurban olmaz ve adak yerine getirilmiş olmaz. Adak kurbanı belli üç
günde kesilemedi ise, altın veya gümüş olarak değeri veya diri olarak
kendisi fakirlere verilir. Belli üç günden sonra kesilip de, eti fakirlere
dağıtılırsa, etin değeri, diri kurban değerinden az olmamalıdır. 7- Adak kurbanını
kesmeyip, bedelini tasadduk etmek caiz değildir. Çünkü adağı yerine
getirmek vacip olduğu için, bedeli verilmez. Eğer Kurban bayramında
kesilememişse, bedeli tasadduk edilir. Kurban denilmemişse, adak hayvanı
her zaman kesilebilir. Gecikse de, yine bedeli verilmez, kesmek gerekir. 8- Kurban denmeden
adanırsa, mesela bir koyun keseceğim denirse, gün ve yer belli etse
bile, Kurban bayramı günleri dahil, istediği zaman ve istediği yerde
kesebilir. 9- Sevabını ölüye
göndermek için kesilecek kurban da, her kurban gibi, yalnız Allah rızası
için kesilir. Kesilen kurbanın sevabı bütün ölülere gönderilebilir.
Ölü için, vârisi veya başkaları, her zaman kendi malından hayvan kesip,
sevabını o ölüye hediye edebilir. Bunların etinden, kesen de yiyebilir.
Çünkü adak değildir. 10- Adak kurbanını,
Kurban bayramında kesemeyen, bedelini altın olarak fakire verirken,
“Bu kurban adağımın bedeli” demesi gerekmez. “Hediye” dense de caizdir.
11- Kurban adayan,
bayramdan önce kesse, sonra da bayramda kesileceğini öğrense, bayramda
da keseceği için, bunun etinden kendisi yiyebilir. |
Anasayfaya dön | Konulara dön |
Sadakat.Net©İslami web hizmetleri |