Bir şeyi adamak nasıl olur? CEVAP Bir şeyi adamak iki
türlü olur: Mutlak adak, şarta bağlı adak. 1- Mutlak adak: (Allah için, bir yıl
oruç tutacağım) demek gibidir. Bir şarta bağlı değildir. Bunu söylerken,
kastetmese de, söz arasında dilinden çıkmış ise de, yapması vacip olur.
Çünkü, adakta niyetsiz, düşünmeden söylemek, ciddi, isteyerek söylemek
gibidir. Hatta, (Allah için, bir gün oruç tutmak üzerime borç olsun)
diyeceği yerde, (bir ay oruç tutmak) diye ağzından çıksa, bir ay tutması
gerekir. Adak, yemine benzer. Bir kimse (Adağım olsun) dese, neyi adadığını söylemese ve niyet etmese, yemin kefareti vermesi gerekir. Bir kimse, Allah rızası için oruç tutayım dese, kaç gün olduğunu söylemese ve bir şey niyet etmese veya yalnız adak için niyet etse, bu orucu adak olur ve üç gün oruç tutar. Bunu söylerken, adak olmayıp, yemin olmasını niyet etse, yemin olur. Orucu bozarsa, yemin kefareti gerekir. Hem adak, hem yemin olmasını niyet ederse, bu oruç, hem yemin, hem de adak olur. Bu orucu bozarsa, hem kaza, hem de yemin kefareti gerekir. İbadet olması gerekir Adak edilen şeyin, farz
veya vacip olan bir ibadete benzemesi ve başlı başına bir ibadet olması
gerekir. Mesela, abdest almak, ölü kefenlemek başlı başına ibadet olmadıklarından
adak olamaz. Hasta ziyaret etmek, cenaze taşımak, gusletmek, cami içine
girmek, Kur’an-ı kerimi tutmak, ezan okumak, cami bina etmek de ibadet
ise de, başlı başına ibadet değildir. Şarta bağlı olmayan
adağı, fakir olsa da, hemen yapması gerekir. 2- Şarta bağlı olan adak: Murat edilen şart hasıl
olunca, adağı yerine getirmesi gerekir. Yerine getirmeyip, yemin kefareti
yapmak caizdir. Adak yapmak, istenilen
bir şeyin hasıl olmasına bağlanırsa, şart ettiği şey hasıl olunca, adak
ettiği şeyi yapmak gerekir. Hasıl olmasını istemediği bir şeyi şart
ederse, istemediği şey hasıl olunca, hac, oruç, sadaka, nafile namaz
gibi adaklarını, isterse yapar. İstemezse, yapmayıp, yemin kefareti
verir. Mesela, Ali ile konuşursam, Allah için yüz lira sadaka adağım
olsun deyip, Ali ile konuşursa, isterse, sadakayı verir, isterse vermeyip,
yemin kefareti verir. Şarta bağlı olan adağı,
şart hasıl olmadan önce yapmak caiz değildir. Mesela, hastam iyi olursa,
Allah için şu kadar sadaka vermek ve sevabını seyyid Ahmed Bedevi hazretlerine
bağışlamak adağım olsun deyip, hasta iyi olmadan önce adağını yapması
caiz olmaz. Hasta iyi olduktan sonra yapması gerekir. Şarta bağlı olan
adağı yaparken de yeri, fakirin şahsını ve fakirlerin sayılarını ve
paranın cinsini de söylediği gibi yapmak gerekmez. Kurban demek, bayramın ilk üç gününde zengin için vacip, fakir
için ise nafile olarak kesilen davar, sığır veya deve demektir. Bu bakımdan
adak yapılırken, kurban denilmişse, Kurban bayramında kesilir. Kurban
denmeden, mesela bir koyun keseceğim denirse, gün ve yer belli etse
bile, Kurban bayramı günleri dahil, istediği zaman ve istediği yerde
kesebilir. Adağı yerine getirmeli Adağı yerine getirmek
lazım olduğu, Kur’an-ı kerimde ve hadis-i şerifte bildirilmiş ve icma-i
ümmet hasıl olmuştur. Hac suresi, 29. âyet-i kerimesinde mealen, (Adaklarını yerine getirsinler) buyurulmuştur. Bunun için, adağı yerine
getirmek vaciptir. Farz diyen âlimler de olmuştur. |
Anasayfaya dön | Konulara dön |
Sadakat.Net©İslami web hizmetleri |