Ecel
değişir mi? İntihar eden eceli ile ölmez mi? CEVAP Şeyh-ül-İslam Ahmed
bin Süleyman bin Kemal paşa buyuruyor ki: Rad
suresindeki, (Allahü teâlâ, dilediğini siler. Dilediğini değiştirmez. Ümm-ül-kitab,
Ondadır) mealindeki âyette, levh-i mahfuz bildirilmektedir. Ümm-ül
kitab, ezeli olan kelam-ı İlahinin ismidir. Melekler, bunu anlayamaz.
Zamanlı değildir. Allahü teâlâdan başka, kimse bilmez. Hiç yok olmaz.
Levh-i mahfuzda değişiklik olur. İnsanın, işine göre, ömrü ve rızkı
değişir. İyiler kötü, kötüler iyi olarak değiştirilebilir. Böylece biri
ölümüne yakın, iyi işler yapıp, son nefeste iman ile gider. Bir başkası
kötü amel işler, imansız gider. Bunun için, Resulullah her zaman, (Allahümme,
ya mukallibelkulub, sebbit
kalbi, ala dinik) duasını okurdu. Hadis-i
kudside, (İnsanların kalbi Rahmanın
kudretindedir. Kalbleri, dilediği gibi çevirir) buyurulmuştur. Yani, Celal ve Cemal sıfatları ile, kötüye ve
iyiye çevirir. Levh-i mahfuza, kıyamete kadar gelecek insanların iyileri,
said olarak, kötüleri de, şaki olarak yazıldı. Kader değişmez. Kaza, kadere uygun olarak meydana gelir. Kaza, her gün çok değişip, sonunda kadere uygun olunca, yaratılır. Kaza-i muallak şeklinde yaratılacağı yazılmış olan bir şey, kulun iyi ameli ile değişip yaratılmaz. İmam-ı Gazali hazretleri, (Kaza-i muallak, Levh-i mahfuzda yazılıdır. Eğer o kimse, iyi amel yapıp, duası kabul olursa, o kaza değişir) buyurdu. Hadis-i şerifte, (Kader, tedbir ile, sakınmakla değişmez. Fakat kabul olan dua, o bela gelirken korur) buyuruldu. [Taberani] Duanın belayı önlemesi
de kaza ve kaderdendir. Kalkan oka, şemsiye yağmura siper olduğu gibi,
dua da belaya siper olur. Bir hadis-i şerifte, (Kaza-i
muallakı, hiçbir şey değiştiremez. Yalnız dua değiştirir ve ömrü, yalnız,
ihsan, iyilik arttırır) buyuruldu. [Hakim] Allahü teâlânın takdirinin,
yani kaderin, Levh-i mahfuzda yazılması kazadır. Bir kimseye takdir
edilen bela, kaza-i muallak ise, yani, o kimsenin dua etmesi de, takdir
edilmiş ise, dua eder, kabul olunca, belayı önler. (Ecel-i
kaza)’yı da, iyilik etmek geciktirir.
Fakat, (Ecel-i müsemma) değişmez. Ecel-i kazaya bir misal
verelim: Bir kimse, eğer iyi
iş yapar, yahut sadaka verir, hac ederse ömrü 60 yıl, bunları yapmazsa
40 yıl takdir edilmişse, vakit tamam olunca, eceli bir an gecikmez.
Birinin 3 gün ömrü kalmış iken akrabasını, Allah rızası için ziyaret
etmesi ile, ömrü 30 yıla uzar. 30 yıl ömrü olan da, akrabasını terk
ettiği için, ömrü 3 güne iner. Hadis-i şerifte buyuruldu
ki: (Sıla-i rahm ömrü uzatır.) [Taberani] Davud aleyhisselamın
yanına iki kişi gelip birbirinden şikayette bulundular. Azrail aleyhisselam
da gelip (Bu iki kişiden birincisinin eceline bir hafta kaldı. İkincisinin
ömrü de, bir hafta önce bitmişti; fakat ölmedi) dedi. Davud aleyhisselam
hayret edip sebebini sordu. Azrail aleyhisselam, (İkincisinin bir akrabası
vardı. Buna dargın idi. Bu gidip onun gönlünü aldı. Bundan dolayı Allahü
teâlâ, buna yirmi yıl ömür takdir buyurdu) dedi. (Levh-i Mahfuz ve
Ümm-ül-kitab) Takdir, ezelde Levh-i
mahfuzda yazılmıştır. Yani, Levh-i mahfuzda olacak değişiklikler ve
ömürlerin artması ve kısalması da, ezelde yazılmıştır ki, buna kaza-i
muallak denir. (Lübab-üt-te'vil) Allahü teâlânın kaderi
[ezeldeki ilmi] nasıl ise, Levh-i mahfuzdaki değişiklikler, ona uygun
olur. Hz.
Ömer yaralanınca, Ka'bül-ahbar,
“Ömer daha yaşamak isteseydi,
dua ederdi. Çünkü onun duası elbette kabul olur” buyurdu. İşitenler
şaşırıp, “(Ecel, bir an gecikmez ve vaktinden önce gelmez)
mealindeki âyet-i kerimeye ne dersin” denilince, buyurdu ki: “Evet,
ecel hazır olunca, gecikmez. Fakat, ecel hasıl olmadan önce, sadaka
ile, dua ile, iyi amel ile, ömür uzar. Fatır
suresinde, (Herkesin ömrü
ve ömürlerin kısalması yazılıdır) buyuruluyor.”) [Levh-i Mahfuz
ve Ümm-ül-kitab] Hadis- şeriflerde buyuruluyor ki: (Bütün hayvanların ecelleri, tesbihlerine bağlıdır.
Tesbihleri bitince, Allah onların ruhunu kabzeder.)
[Beyheki] (Her şeyin belli bir eceli vardır.) [Buhari] Emali'deki, (Öldürülen kişinin eceli, o anda, ömrü ortadan kesilmiş değildir) ifadesini Ahmed Asım efendi şöyle açıklamaktadır: (Öldürülen kimsenin [ve intihar edenin] o anda eceli gelmiştir. Ömrü ortadan kesilmemiştir. Herkesin eceli bir tanedir.) Öldürülen kimse, eceli geldiği için ölür. Fakat, bunu öldüren de, cezasını görür. İntihar eden de eceli geldiği için ölür. Herkes, eceli gelince ölür. Araf suresi 34. âyetinde mealen, (Ecelleri gelince, onu azıcık ileri-geri alamazlar) buyuruldu. Kişi doğmadan önce, ne kadar yaşayacağı takdir edilmiştir. Kişi, nerede ölür, tevbe ile mi ve tevbesiz mi, hangi hastalıktan, iman ile mi, imansız mı gider, hepsi levh-i mahfuza yazılmıştır. (Miftah-ül-cenne) |