Borsa Borsaya
girmek, alım satım, yatırım yapmak caiz mi? CEVAP Caizdir.
Borsa ve at yarışlarıBorsalar, hisse senetlerinin alım satımlarının yapıldığı yerlerdir. Bu yolla, şirketler hisselerinin bir kısmını satarak karşılıksız yeni finansman ihtiyacı sağlamakta, hisse senedi satın alanlar da atıl fonlarını bir şirkete ortak olarak değerlendirme imkanı bulmaktadırlar. Teorik olarak borsanın, ülke ekonomisi için faydası mevcuttur. Bir şirketin hisse senedini satın almak, o şirkete ortak olmak anlamına gelmektedir. Şirketin kârlılık, verimlilik gibi mali yapısındaki müspet veya menfi değişiklikler, hisse senetlerinin itibari/cari (alım-satım) değerlerinde de artış veya azalış şeklinde değişikliklere sebep olduğu gibi, gelecekteki beklentiler de hisse senetlerinin itibari değerinin artmasına veya azalmasına sebep olmaktadır. Pratikteki
borsaya bakarsak; tamamen farklı bir durum ortaya çıkmaktadır. Mevcut
borsa ile hisse senedi sahiplerinin ilişkisi, şirket ile şirket ortağı
arasındaki ilişkiye değil, kumara, daha ziyade de at
yarışı oynamaya benzemektedir. O kadar benzemektedir ki literatürleri
de benzerdir. Oynamak, tiyo
almak gibi tabirler ortaktır. Mevcut haliyle borsadaki amaç, hissedar olmak değil, kağıt almaktır. Alınan kağıdın bir an
önce değerinin artması beklenmekte, gözlenmekte ve izlenmektedir. Borsada
yoğun şekilde spekülasyonlar mevcuttur. Hisse senetlerinin değerini
ekonomik kriterlerden ziyade, spekülatif davranışlar belirlemektedir.
At yarışlarında da durum aynı şekildedir. Her ne kadar çeşitli mali
kriterler ile değerlendirmeler yapılsa da nihai olarak hisse senetlerinin
ne zaman ne kadar yükseleceğini veya düşeceğini tahmin etmek mümkün
olmamaktadır. At yarışlarında da birinci olacak at, çeşitli kriterlerle
(jokeyi, atın geçmişi, hangi yarışlarda ne dereceler aldığı, hangi pistte
iyi koştuğu gibi) değerlendirilerek tahmin edilmeye çalışılsa da, nihai
olarak birinciyi tahmin etmek mümkün olmamaktadır. Borsada oynayanlar
için de, at yarışı oynayanlar için de sonucu büyük ölçüde şans belirlemektedir. Hiç tahmin edilemeyen
bir at,
yarışı kazanabildiği gibi, hiç tahmin edilemeyen bir kağıt, kısa sürede büyük kazandırabilmektedir.
Her ikisinde de sonucu bilen ve belirleyen spekülatörler mevcuttur. Borsada
oynayanların hisse senetlerinin
yükselişe veya düşüşe geçtiğindeki tavrı aynen kumardaki tavırdır. Yükselmeye
başladığında daha da yükselmesi,
düşmeye başladığında da her an
yükseleceği beklenmektedir. Kağıtların değerleri her
an değişebileceği için yakın
takip gerekmekte, bu sebeple asli işlerden feragat edilmekte ve
borsaya büyük vakit ayrılmaktadır. Televizyonların teleteksleri, endekse
ayarlanmakta,,? odalarında tedirgin gözlerle ekranlar takip edilmekte,
gazetelerin borsa sayfaları derin incelemelere tabi tutulmaktadır. Tiyolar beklenmeye, hangi kağıda oynamanın doğru olacağı, hangi
kağıdın kazandıracağı tahmin
edilmeye çalışılmaktadır. Kağıtların her
an ve büyük artış veya
azalışı mümkün olduğu için her iki halde (aşırı sevinç veya aşırı üzüntü)
borsada oynayanların ruh sağlıklarına zarar vermekte, çeşitli dengesizliklere
sebep olmaktadır. Geçen gün gazeteler yazdı. Ankara’da bir borsacı,
yatmış, kalb krizi geçirerek ölmüş. Ya borsa hayali kurarken krize girmiş
veya rüyada borsa oynamış, kaybedince kalbi dayanamamış zavallının. Borsada
oynamak, aynen kumarda olduğu gibi büyük bir bağımlılık oluşturmuştur.
Elinde kağıdı olmayan oyuncular
da kağıtları yakından takip etmekte ve yükselen
kağıtlardan alamadığına hayıflanmaktadır. Bu bağımlılık beşeri münasebetlere
de aksetmekte, borsada oynayanlar ile yapılan sohbetlerde konu bir şekilde,
mutlaka borsaya gelmekte, uzun uzun borsa
tahlilleri yapılmaktadır. Borsada
oynayanlarda da, yine aynı kumar oynayanlarda olduğu gibi, kazanma hırsı
aklı devreden çıkartmakta, kredi alanlar veya kredi kartı ile nakit
çekerek kağıt alanlar çıkabiliyor. (Adnan İlhan) |
Anasayfaya dön | Konulara dön |
Sadakat.Net©İslami web hizmetleri |