Kalbe gelen kötü düşünce

Kalbime, günah olan çeşitli kötü düşünceler geliyor. Bu kötülükleri işlemediğim halde, sırf düşüncemden dolayı günaha girer miyim?

CEVAP

Düşünce kalbde beş şekilde bulunur:

1- Kalbe gelip gider.

2- Kalbe gelip kalır. Fakat insan o işi yapmak istemez.

3- Kalbe geleni yapıp yapmamakta tereddüt eder.

4- Kalbe geleni yapmayı tercih eder.

5- Kalbe geleni yapmaya kasteder, kendini zorlar. (Hadika)

Kalbe gelen, ilk üç düşünce, insanın kendi ihtiyarı ile olmadığı için azap yoktur. Diğer ikisine ise sual ve azap ihtimali çoktur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Allahü teâlâ, ümmetimin kalbine gelip de, söylemediği ve yapmadığı kötü şeyleri affetti.) [Buhari]

(İnsan, haram işlemeyi kalbinden geçirir, Allah’tan korkarak yapmazsa, hiç günah yazılmaz, haram işleyince bir günah yazılır.) [Berika]

Biri, haram işlemeye niyet edip, Allah’tan korktuğu için vazgeçerse, niyetinden dolayı günaha girmez. Nefse ve şeytana uymayıp Allahü teâlâya itaat ettiği için büyük sevaba da kavuşur. O haramı işlemeyişi Allah korkusundan değil de, insanlardan utandığı için ise, böyle düşüncenin de günah olduğunu söyleyen âlimler vardır.

İmam-ı Gazali ve İmam-ı Fahreddin-i Razi hazretleri (Harama kasdedip de insanlardan utandığı için işlemeyen kimse günaha girer) buyurdular. Bazı âlimler de, (Haram işlemeyi hatırından geçirse, fakat azmetmese günahkâr olmaz) buyurdu. Azmederse günahkâr olur, fakat o işi yapma günahı kadar değildir. (Bezzaziye)

Bazı âlimler ise, yalnız kalbe gelen, şeylerden dolayı sual ve azap olmayacağını bildirmişlerdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kalbe gelen kötü şey, söylenmedikçe ve buna uygun hareket edilmedikçe affolur.) [Beyheki]

Kibir, ucub gibi hususlar bunun dışındadır. Çünkü bunlar zaten kalb ile olur.

Neticede bütün âlimlere uyabilmek için, kalbe gelen kötü şeyleri defetmeye çalışmalı, kalbi çirkin şeylerden, bozuk düşüncelerden temizlemeli ve güzel ahlâkla süslemelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kıyamette fasık-salih herkes pişman olacaktır. Fasıklar fıskı bırakıp doğruluk ve takva üzere bulunmadıklarına, salihler ise daha çok ibadet etmediklerine pişman olacaklardır.) [Feraid-ül fevaid]

O halde vaktin kıymetini bilip Allahü teâlânın rızasına uygun işler yapmaya çalışmalı!

İman ve vesvese            

Yeni namaza başladım. "Cennet Cehennem var mıdır? Allah’ı kim yarattı" gibi vesveseler içimi kemiriyor. Bunlardan nasıl kurtulabilirim?

CEVAP

İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki:

Her insana musallat olan en az bir şeytan vardır. Şeytanın vereceği vesveselerden korunmaya çalışmalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Kanın damarlarda dolaştığı gibi, şeytan da, insanın vücudunda dolaşır. Açlıkla [az yemekle, oruç tutmakla] onun yollarını daraltın!) [Buhari]

(Şeytan, kalbe vesvese verir. Allahü teâlânın ismi söylenince hemen kaçar. Söylenmezse vesvese vermeye devam eder.) [Ebu Ya’la]

Vesvese, dua ederek, zikrederek azalır ve yok olur. Bunun için, bilhassa günah işleme meyli olduğu zaman, hemen Allah’ı hatırlamaya, onu anmaya çalışmalı, istiğfar, salevat ve dua okuyarak şeytanı uzaklaştırmaya çalışmalıdır! Günahlara tevbe etmelidir! Şeytanın vesvesesinden ve sıkıntılardan kurtulmak için, her gün şu duayı okumalıdır:

(Ya Allah-ür-rakib-ül-hafiz-ür-rahim. Ya Allah-ül-hayy-ül-halim-ülazim-ür-rauf-ül-kerim. Ya Allah-ül-hayy-ül-kayyüm-ül-kaimü ala külli nefsin bima kesebet, hul beyni ve beyne adüvvi!) [Kitabürrahme fittıbb-i velhikme]

Bilhassa kırk yaşını geçince, tevbeyi hiç ihmal etmemelidir. Hadis-i şerifte, (Şeytan, kırk yaşını geçtiği halde, tevbe etmeyen için, "Bu artık kolay iflah olmaz" der) buyuruldu. (İ.Gazali)

Onun için hemen tevbe etmeli, şeytanı uzaklaştırmaya, çaresiz hâle getirmeye çalışmalıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(İnsan, yolculukta devesini zayıflatabildiği gibi, mümin de şeytanını zayıflatabilir.) [İ.Ahmed]

Kötü şeyler düşünerek, kötü yerlere giderek, şeytana yardımcı olmamalıdır! Hadis-i şerifte, (Uçurum etrafında dolaşan oraya düşebilir) buyuruldu. (Buhari)

Haram işlemeye niyet edip, Allah’tan korktuğu için vazgeçen günaha girmez. Nefse ve şeytana uymayıp Allahü teâlâya itaat ettiği için büyük sevaba da kavuşur. O haramı işlemeyişi Allah korkusundan değil de, insanlardan utandığı için ise, böyle düşüncenin de günah olduğunu söyleyen âlimler vardır. Bazı âlimler ise, yalnız kalbe gelen şeylerden dolayı sual ve azap olmayacağını bildirmişlerdir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kalbe gelen kötü şey söylenmedikçe ve buna uygun hareket edilmedikçe affolur.) [Beyheki]

Kibir, haset gibi şeyler böyle değildir. Çünkü bunlar zaten kalb ile olur.

Şeytanın kalbe giriş yerlerinden biri de, Allahü teâlânın zatı hakkında düşündürmek, şüpheye düşürmektir. İnsanların en ahmağı zekasına en çok güvenendir. İnsanların en akıllısı da, suçu kendinde arayan ve bilmediklerini âlimlere soran kimsedir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Şeytan, vücuda girerek, "seni kim yarattı" diye sorar. O kişi "Allah yarattı" dediği zaman, "Onu kim yarattı" diye vesvese verir. Böyle bir vesveseyle karşılaşan kimse, "Ben Allah ve Resulüne iman ettim" desin!) [Buhari]

(Allah’ın yarattığı şeyleri tefekkür edin, fakat zatını tefekkür etmeyin. Yoksa helak olursunuz.) [Ebuşşeyh]

Böyle vesveseler, âlimlerde olmaz. Cahil olanlar ise, böyle şeylerle meşgul olmamalıdır! Cahillerin böyle konular hakkında konuşması, hırsızlık etmekten daha kötüdür. Çünkü âlim olmayan din hakkında konuşursa sapıtabilir, hatta küfre düşebilir. Bu, yüzme bilmeyen kimsenin, yüzenleri görüp, ben de yüzerim diyerek denize atlamasına benzer.

İbadetleri yapıp imanıma bir zarar gelir diye korkanın ve (günahlarım çoktur, ibadetlerim beni kurtarmaz) diye düşünenin imanı kuvvetli demektir. (Bezzâziyye)

İbadetle meşgul olup, fıkıh bilgilerini öğrenmeye çalışan kimseye, Allah’ı, dirilmeyi, Cenneti ve Cehennemi inkâr etmek gibi düşünceler gelmesi, onun imansız olduğunu göstermez. Aksine onun imanlı olduğunu gösterir. Meyveli ağaç taşlandığı gibi, şeytan da imanlı olanlara saldırır. Hadis-i şerifte, böyle vesveselerin imandan olduğu bildirilmiş, (Vesvese imanın tâ kendisidir) buyurulmuştur. (Ramuz)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:

Eshab-ı kiramdan birkaçı, kötü düşüncelerden, vesveselerden şikayet edince, Resul aleyhisselam bunlara, (Bu vesveseler, imanın olgun olmasındandır) buyurmuştu. Kötü vesveselerin gelmesine sebep imanın kâmil olmasıdır. (m.182)

Böyle vesveseler birçok kimsede olabilir. İmanım gitti diye şüpheye düşmemelidir! Böyle düşüncelere önem vermemelidir! Her zaman Allahü teâlâyı anmaya çalışmalıdır!