Selamlaşmak ve önemi

Selamlaşmanın hükmü nedir? Bir yerden çıkarken de selam verilir mi?

CEVAP

Selam vermek sünnet, almak ise farzdır. Selam verirken, selamın sünnet olduğunu düşünmeli ve o kimseye dua etmeye niyet etmelidir! Alışkanlık halinde, şuursuzca selam verilince, sevap olmaz. Bir yere girerken de, çıkarken de selam verilir. Dinimizde selamın önemi büyüktür. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Müslümanın müslüman üzerindeki altı haktan biri de selam vermektir.) [Müslim]

(Bir yere girerken oradakilere selam vermek borç olduğu gibi, çıkarken de selam vermek borçtur.) [Beyheki]

(Bir kimse ayrılırken, selam verirse, onların hayırlı işlerine ortak olur.) [Rüzeyn]

(İnsanların en âcizi dua etmeyen, en cimrisi de selam vermeyendir.) [Taberani]

(Selamı yayar, açları doyurur, sıla-i rahmde bulunur, gece herkes uyurken namaz kılarsanız, selametle Cennete girersiniz.) [Tirmizi]

(Genelde iki kişiden, Allah indinde derecesi yüksek olan önce selam verir.) [Tirmizi]

(Yemin ederim ki, imanı olmayan Cennete girmez. Birbirinizi sevmedikçe, imana kavuşamazsınız. Birbirinizi sevmek için, çok selamlaşınız!) [Tirmizi]

Selam ne demektir

Selam, emniyet, huzur, selamet, sağlık, barış, rahatlık, iyi netice, kurtuluş gibi manalara gelir. Selam vermek, bir kimseye yapılacak en güzel duadır. Selam, (Ben müslümanım, benden sana zarar gelmez, selamettesin) manasına, selamet üzere ol, müslüman olarak öl manalarına da gelir. Gayrı müslimlerin hidayete kavuşmaları niyetiyle, ihtiyaç olduğu zaman onlara selam vermek, hidayete kavuşmaları için dua etmek caizdir. (R.Nasıhin, Redd-ül Muhtar)

Selamlaşırken eğilmek günahtır. Hadis-i şerifte, (Karşılaştığınız zaman birbirinize eğilmeyin, kucaklaşmayın) buyuruldu. (Berika)

Eshab-ı kiram, yolculuktan döndükleri zaman kucaklaşırlardı. Şu halde, uzun yoldan gelmiş veya uzun zamandır görülmeyen bir arkadaşla kucaklaşmak caiz olur.

Selamün aleyküm diye selam vermek caiz ise de Esselamü aleyküm demek daha iyidir.

Selamün aleyküm denince, Ve aleyküm selam demek farzdır. Esselamü aleyküm denince de, Ve aleykümüsselam denir. Her ikisinde de "ve" harfini söylemelidir! (Ve aleyküm...) deki "ve", (dahi) manasındadır. Yani, (Allah’ın selamı bizim üzerimize olduğu gibi, sizin de üzerinize olsun!) demektir. Sadece (Aleyküm selam) ise, sanki (Selam bize değil size olsun) gibi uygunsuz bir manaya gelebilir.

Peygamber efendimiz, (Selamün aleyküm) diyen için, (On sevap kazandı) buyurdu. Başka biri, (Selamünaleyküm ve rahmetullahi) dedi. (Yirmi sevap kazandı) buyurdu. Bir başkası da, (Selamün aleyküm ve rahmetullahi ve berekatühü) dedi. Bu kimse için de, (Otuz sevap kazandı) buyurdu. Bu sırada orada oturanlardan biri selam vermeden çıkıp gitti. Resulullah efendimiz, (Arkadaşınız [selamın faziletini] ne tez unuttu) buyurdu. Daha sonra, (Bir topluluğa gelince de, ayrılırken de selam verin! Birinci selam, ikincisinden daha mühim değildir) buyurdu. (Taberani)

Dinimizde selamlaşmanın önemi büyüktür. Müslümanların yanına girerken, çıkarken, karşılaşınca, ayrılırken mutlaka selam vermelidir! Bu husustaki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:

(Mümin kardeşine selam vermek, yanına gelince ona yer göstermek ve hoşlandığı isimle hitap etmek, aradaki sevgiyi pekiştirir.) [Taberani]

(Darlıkta infak eden, rastladığı müslümana selam veren, kendi aleyhinde de olsa adaletli davranan, iman hasletlerini toplamış olur.) [Ebu Nuaym]

(Yirmi müslümana selam veren bir mümin Cenneti hak eder.) [Deylemi]

(Tatlı dilli olmak, selamlaşmak ve yemek yedirmek, Cennete götürür.) [Hakim]

(Tanıdığından başkasına selam vermemek Kıyamet alametidir.) [Taberani]

Yahudi komşularımız var. Selamlaşıyoruz. Yahudiye selam verilmeyeceğini söylüyorlar. Kimlere selam verilmez?

CEVAP

Açıktan günah işleyen fasıklara selam verilmez, mesela kumar oynayana ve içki içene selam verilmez. Yabancı kadınlara da selam verilmez. Yabancı kadın ihtiyar ise selam verilir. Fasıklara, günah işlerken, mesela kumar oynarken, mani olmak niyeti ile selam vermekte mahzur yoktur.

Kâfirlere, Yahudi ve Hıristiyanlara ancak iş düştüğü zaman selam verilebilir. Zimmiyi [gayrı müslim vatandaşı] üzmemek için selam vermek, selamını almak ve tokalaşmak caizdir. Açıkça günah işleyen fasığa selam vermek de böyle caizdir. (Dürr-ül-muhtar)

Kâfire saygı göstermek için selam verilmez. Hadis-i şerifte, (Münafık [ve her çeşit kâfir] ile konuşurken, efendim, demeyiniz) buyuruldu. Zalime, kâfire hürmet etmek, saygı ile selam vermek, üstadım demek, küfür olur. (Berika)

İslamiyetin hakim olduğu dönemlerde gayrı müslime ve fasık müslümana selam verilmezdi. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Yahudi ve Hıristiyanlara selam vermeyiniz!) [Müslim]

(Bir kitap ehli [Yahudi veya Hıristiyan] size selam verdiği zaman, “ve aleyküm” deyiniz!) [Buhari]

Bir kâfire, (Allah ömürler versin) demek, caiz değildir. Müslüman olması için veya cizye vererek devletimizin kuvvetlenmesi için, böyle dua etmek, caiz olur. (Berika)

Demek ki, ihtiyaç düşünce veya onu üzmemek için veya buna benzer sebeplerle Yahudiyle, Hıristiyanla veya başka bir kâfirle selamlaşmak veya onun müslüman olması için dua etmek caiz olur.

Eve girerken selam

Nisa suresinin, (Verilen selamı daha güzeli ile alın veya aynı ile karşılık verin) mealindeki 86. âyeti ile Nur suresinin, (Evlere girince, kendinize, ehlinize Allah’tan bereket, esenlik ve güzellik dileği olarak selam verin) mealindeki 61. âyetine göre, selam vermek farz değil mi?

CEVAP

Hadis-i şerifte, (Selam vermek sünnet, almak farzdır) buyuruldu. (Deylemi)

Kur’an-ı kerimde, (Yapın, edin) gibi bildirilen âyetlerin bir kısmı farz değildir. Araf suresinin, (Her namazda, süslü, temiz, sevilen elbiselerinizi giyiniz) mealindeki 31. âyet-i kerimesi de böyledir. Yani namazda kıymetli elbise giymek farz değildir. Bunun gibi birçok âyet-i kerime vardır.

Eve girince, evdekilere selam vermeli, evde kimse yoksa, Esselamü aleynâ ve alâ ibadillahissalihin [Allah’ın selamı bizim ve salih kulların üzerine olsun] demelidir! Çünkü Müslümanın evinde rahmet melekleri bulunur. Kendimize de, onlara da selam verilmiş olur. Evine giren kimse, selam verince, şeytan, (Artık benim bu evde duracak yerim kalmadı) der. (B. Arifin)

Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Evine girince selam veren, Allah’ın himaye ve garantisindedir.) [Ebu Davud]

(Evine girince, ev halkına selam ver ki, evin iyiliği ve bereketi artsın!) [Harâiti]

(Şeytandan korunmak için, eve girince selam ver ve yemeğe Besmele ile başla!) [Taberani]

Verilen selamı daha güzeli ile almak da farz değil ise de, çok sevaptır. Peygamber efendimiz, (Selamün aleyküm) diyen, (on), (Selamün aleyküm ve rahmetullahi) diyen, (yirmi) ve (Selamün aleyküm ve rahmetullahi ve berekatühü) diyen de, (otuz sevap kazanır) buyurdu. (Taberani)

Birisi ile karşılaşınca, önce selam vermeye çalışmalı. Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Allahü teâlânın rahmet ve affına en layık olan, önce selam verendir.) [Ebu Davud]

(Allah indinde derecesi yüksek olan, ekseriya önce selam verir.) [Tirmizi]

(Mümin önce selam vermeye çalışır, münafık önce kendisine selam verilmesini bekler.) [Dâre Kutni]

(İnsanlara güler yüzle selam vermek sadakadır.) [Beyheki]

Müsafeha nedir?

CEVAP

Müsafeha, iki kişinin, sağ elin avuç içlerinin birbirine yapıştırıp, iki baş parmağın yanlarını birbirlerine değdirmesidir. Dört el ile birlikte de yapılır. (Merakıl-felah)

Müsafeha, sevgi ve dostluk kazandırır. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(İki müslüman karşılaşıp müsafeha ederlerse, Allahü teâlâ, bunların dualarını kabul eder. Ellerini birbirinden çekmeden önce günahlarını affeder.) [Bezzar]

(İki müslüman karşılaşıp, selamlaşıp müsafeha eder ve bir de bana salevat-ı şerife okursa, anadan yeni doğmuş gibi günahları temizlenir.) [R.Nasıhin]

Dilencinin selamı alınır mı?

CEVAP

Verilen selamı almak farzdır. Fakat dilencinin selamını almak farz değildir. Alınmasa da günah olmaz. Çünkü dilenmek için selam veriyor. Selamı dilenmeye alet ediyor. Bir dilenci, dilenmeden gezerken selam verirse, selamını almak gerektiği halde, dilenirken verdiği selamı almak gerekmez. Selam alıp verirken fakir-zengin ayrımı gözetilmez. Ancak, zengine zengin olduğu için selam vermek caiz olmaz. (Hindiyye)

Selamı daha güzeli ile almak için" ve aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatühü ve mağfiretühü, ebeden daimen" desek uygun olur mu?

CEVAP

Tatarhaniyyede bildiriliyor ki, en fazla veberekatühüye kadar söylenir. Bundan sonra bir şey ilave etmek uygun değildir. (Hediyyet-ül-alaiyye, Hindiyye)

Tam İlmihalde "selamlaşmak" bahsinde; "Selamün aleyküm veya Esselamü aleyküm diyerek selam verilir. Selam aleyküm diyenlere ve başka sözlerle selam verene cevap vermek farz olmaz" buyuruluyor. Alınırsa mahzuru olur mu?

CEVAP

Selamını almak farz olmaz ise de, alınırsa mahzuru olmaz.

Selam gönderen kimsenin mesela; "babana selam söyle" demesi yeterli mi? Yoksa "selamün aleyküm"de demesi de gerekiyor mu?

CEVAP

Selam söyle denir. Selamün aleyküm denmez.

Toplumumuzda  bir gelenek olmuş; selam gönderen kimse "babana selam söyle" dediğinde "Başüstüne efendim" deniliyor. Selam götürecek kimsenin selamı aldıktan sonra "Başüstüne efendim" demesi uygun mu?

CEVAP

Evet.

Selamı götüren kimsenin selamı aldıktan sonra "Ve aleyküm selam" demesi gerekiyor mu?

CEVAP

Hayır bir şey demesi gerekmez. Peki diyebilir, olur diyebilir. Olur anlamında başını sallayabilir.

(İstanbul’dayım, görüşmek üzere...) Böyle demek uygun mudur?

CEVAP

Görüşmek üzere demek caiz ise de, âdet etmemeli, yani selam yerine Allahaısmarladık yerine kullanmamalı.

Selam vermek mi, yoksa selam almak mı daha sevaptır?

CEVAP

Selam vermek sünnettir. Selamı almak ise farzdır. Farzın yanında sünnet denizde damla gibidir. Yani farz sevabı çok büyüktür. Selamı almamak haramdır. Ama selam vermemek haram değildir. Selam almayı geciktirmek bile haramdır.

Bazı âlimler, hayra vesile olan hayır işlemiş gibi sevap alacağı için, selam veren daha fazla sevap alır dediler. Yani selam alana farz sevabı işlettiği için, onun sevabı kadar sevap alır dediler. Bir de sünnet işlediği için sevap alır. Onun için selam vermeyi ihmal etmemelidir.

Yolda yürürken bir dua veya sure okuyor isek karşıdan gelen biri selam verirse ne yapmamız gerekir?

CEVAP

Selamı alırız.

Bazen arkadaşlar selam gönderecekleri şahısların isimlerini söylemeyip, arkadaşlara selam söyle diyor. Böyle söylenmesi uygun mudur?

CEVAP

Uygun değil. Uygunu şöyle olabilir: Mesela adam kitabevinde çalışıyor. Oradakileri teker teker saymayıp oradakilere selam söyle denebilir. Maksat belli olmalı. Önceki uygun olmaz.

Falanı görürsen selam söyle, yahut selam söylenebilecekleri sen biliyorsun onlara söyle de deniliyor.

CEVAP

Biliniyorsa mesele yok. Mesela her zaman kimlere selam gönderiliyorsa, yine onlara selam söyle demektir. Falanı görürsen selam söyle demek de caizdir.

Falan arkadaşa selam söyle denildiğinde selamı götürecek şahıs Ve aleykümselam derse, selamı almış olduğu için yine götürmesi lazım mı?

CEVAP

Yine götürmesi farzdır.

Ve aleyküm selam denildiğinde götürülmesi unutulursa durum aynı olmuyor mu?

CEVAP

Unutmak şerri özürdür. Ve aleyküm selam denilse de götürmek gerekir. Her zaman inşallah demelidir. Unutulursa veya imkan olmazsa mahzuru olmaz.

Bazen bir arkadaş selam göndermeyi unutuyor diğer arkadaşta unutmuştur diye niyet edip sana selam söyledi diyor. Uygun mudur?

CEVAP

Eğer kanaati kuvvetli ise caiz olur.

Arkadaşlara benden her zaman selam söyleyebilirsin diye bir yetki verilebilir mi?

CEVAP

Verilebilir.

İnternette mesaj gönderirken veya chat yapıp giderken bye bye deniyor. Good bye deniyor. Yahut ayrılırken deniyor. Bonjur deniyor, goodmorning, hello, hi deniyor, yahut Türkçe günaydın deniyor. Selam vermeyip de bunları söylemekle küfre girer miyiz?

CEVAP

Kâfirlere, gayrı müslimlere söylemek caizdir. Müslümana, cevazdan küfre kadar gider. Eğer selamı beğenmeyip de öyle diyorsa diyen kâfir olur. Size hello diyene hello demek, bye bye diyene aynısını söylemek küfür olmaz. Selamı hafife almadan böyle söylemek küfür olmaz. Ama söylememek daha iyidir. Günaydın demek de öyledir. Selamın önemini bilmeyene her zaman günaydın diyene günaydın demek caiz olur. Hello demek gibi bir şey. Selamı beğendiği halde, bir ihtiyaca mebni başka şeyler söylemek de caiz oluyor.

Selamün aleyküm yerine (s.a) yazmakta bir sakınca var mıdır?

CEVAP

(s.a) yazmak uygun değil. Yeni yazılan bazı kitaplarda da aynı kısaltmalar var, uygun değildir, tam yazmalıdır. Peygamber efendimizin ismi yazılınca da sallallahü aleyhi ve sellem yazmalı, kısaca SAV yazmamalı, Allahü teâlânın ismi yazılınca da (c.c.) yazıyorlar, böyle yazmamalı. Celle celalühü yazmalıdır. Yahut Allahü teâlâ demelidir.

Ayrılırken Allahaısmarladık mı denir, selam mı verilir?

CEVAP

İkisi de söylenir.           

Bir kadın (Hanımına selam söyle) dese, selamı götürülür mü?

CEVAP

Yabancı kadının selamını götürmek gerekmez. Olay çıkmayacaksa, suizanna sebep olmayacaksa falanca hanımın selamı var denebilir.

Eldivenle tokalaşmak (müsafeha) caiz mi?

CEVAP

Çok soğuk havalarda caizdir.

Mevtaya verilen selamı kendimizin alması caiz mi?

CEVAP

Evet.

(Selam söyle) diyene (Ve aleyküm selam) demek caiz mi?

CEVAP

Evet. Böylece selam götürmeyi kabul etmiş olur.

İki el ile müsafeha daha mı efdaldir?

CEVAP

Evet.

Ve’siz (Aleyküm selam) demekle de selam alınmış olur mu?

CEVAP

Evet.

Sağır ve dilsize işaretle selam vermek caiz mi?

CEVAP

Evet.

Mezarlığa (ve aleyküm selam) ve (selamün aleyküm) denir mi?

CEVAP

İkisi de caizdir.

Namahrem akraba (Eşine selam söyle) diyor. Götürmeli mi?

CEVAP

Caiz olmayan selamı götürmemelidir!

Akıl balig kızı ile konuşana selam verilir mi?

CEVAP

Verilir.

El öptükten sonra, alna koymak bid'at mi?

CEVAP

Bu âdette bid'attir. Mahzuru olmaz.

Karşılaşınca, kadın kadını, erkek erkeği öpse mekruh mu?

CEVAP

Umumi yerlerde mekruhtur.

Mektubu her okuyuşta selamı almak gerekir mi?

CEVAP

Hayır.

Müslüman kadının, kâfir kadınla tokalaşması haram mı?

CEVAP

Zaruretsiz caiz olmaz. Zaruret olunca da Hanbeli mezhebi taklit edilir.

Âyet-el-kürsi okurken selam alıp, okumaya devam caiz mi?

CEVAP

Evet.

Selamı var denilince ve aleyhisselam demek de caiz mi?

CEVAP

Ve aleyküm... demek efdaldir.

Mektuptaki selamı, sesli okuyunca mı almak farzdır? Aynı mektubu başkası sesli okuyunca, onun da alması gerekir mi?

CEVAP

Evet, hayır.

Sorana selam... deniyor. Sorana selamı var demek lazım mı?

CEVAP

Evet.

Bir arkadaşı iki taraflı kucaklamakta mahzur var mı?

CEVAP

Hayır.

Müsafeha ettikten sonra eli yüze sürmek bid'at mi?

CEVAP

Evet.

Sünnet olduğunu düşünmeden selam veren, sevap alır mı?

CEVAP

Alamaz.

Yaşlı fasıklar, ellerini uzatınca, kerhen öpmek caiz mi?

CEVAP

Evet.

Gözden öpmek caiz mi?

CEVAP

Hayır.

Mektupta gözlerinden öperim demek uygun mu?

CEVAP

Mahzuru olmaz.