Kimseye
yük olmamak
İnsanlara
yük olmak uygun mudur?
CEVAP
Arkadaşla
iyi geçinmek için ona yük olmamak gerekir. İmkan dahilinde ihtiyaçları
ondan gizlemeli, yardım talebinde bulunmamaya gayret etmelidir! Mal,
para gibi şeyler de istememelidir! Bir makama geçmek için ondan yardım
talebinde de bulunmamalıdır!
Fazla
hürmet, ikram ve lüzumsuz hizmetlerle ona ağırlık vermemelidir! Kendisinin
yapmak istemediği bir şeyi arkadaşından beklemek, ona zulmetmek demektir.
Arkadaşa bir iş yapma teklifinde bulunmayan fazilet göstermiş olur.
Âlimler buyuruyor ki:
Dostların kötüsü, senin için külfete giren, seni özür
dilemeye mecbur bırakandır. (Hz.
Ali)
İki arkadaşın aralarının açılması, fuzuli külfetler
yüzündendir. Ziyaretine gittiği arkadaşı, lüzumsuz bir sürü zahmete,
külfete girince, insan bir daha ziyaretine gitmez. (Fudayl
bin Iyad)
İki arkadaştan birinin diğerinden çekinmesi, mutlaka
birinin kusurundandır. (Cüneyd-i
Bağdadi)
Arkadaşlarından bana en çok ağırlık vereni benim için
külfet ve zahmete giren ve bu suretle kendisinden çekindiğim kimsedir.
Yalnız iken nasılsam, onunla beraber bulunduğum zaman da davranışımı
değiştirmediğim kimseyi ise çok severim. (Cafer-i
Sadık)
Çeşitli zahmetlere giren bir kimse, arkadaşına ağırlık
vermiş olur. Bu suretle kendisinden çekinilir. Yalnız iken nasıl hareket
ediyorsa, arkadaşı varken de öyle hareket eden kimse ile arkadaşlık
kolay olur. Yanımızda ev kıyafeti ile duramayan arkadaş bizden çekiniyor
demektir. Bu ise samimi olamamanın alametidir. İki arkadaştan biri diğerinden
çekiniyorsa, biri kusurlu demektir.
Ülfetin şartı, külfeti terk etmektir. Külfeti olmayanın
ülfeti ve sevgisi artar. Hadis-i şerifte, (Kendine reva gördüğünü, sana reva görmeyenin arkadaşlığında hayır yoktur)
buyuruldu. (İ. Adiy)
Arkadaşlarla
iyi geçinmek, sadece onlara yük olmamak, onlara sıkıntı vermemek değil,
onlardan gelecek sıkıntılara da katlanmak demektir. Allahü teâlâ, Musa
aleyhisselama, (Beni seven,
arkadaşının eziyetine katlanır) diye vahyetti. (İ.Gazali)
İhtiyaçlarımızı görecek, sıkıntılarımıza katlanacak
arkadaş arıyorsak, arkadaş değil, bir hizmetçi arıyoruz demektir. İhtiyaçlarına
koşacağımız, eziyetlerine katlanacağımız, dertlerine ortak olacağımız
insanlarla Allah için arkadaş olmalıyız. Hz. Âişe validemiz, (Mümin,
müminin kardeşidir, onu ne ganimet bilir, ne de ondan çekinir) buyurdu.
Lüzumsuz tekliflerde bulunarak arkadaşa yük olmamalıdır! Mümkün mertebe
ihtiyacını arkadaştan gizlemelidir! Ondan mal ve mevki istememelidir!
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Halktan bir şey istemiyeceğine söz verenin Cennete girmesine
kefilim.) [Nesai]
(Sakın kimseden bir şey isteme! Kırbacın düşse bile, başkasından
isteme, inip kendin al! Emanet bir şey de almamaya gayret et!) [İ.Ahmed]
(Veren el, alan elden üstündür.) [Buhari]
(Mütteki olan, külfet ve zahmet vermez.) [Dare
Kutni]
Hz. Ebu
Bekir, deve ile giderken, yular düştü, inip yuları aldı. Oradakiler,
(Bize izin verseydin de biz alıp sana verseydik) dediler. Hz. Ebu Bekir,
dedi ki:
(Resulullah "Halktan bir şey isteme" buyurdu.)
Eshab-ı kiramdan Hz. Sevbanın, deve üzerinde iken kırbacı
yere düşerdi de hiç kimseye, (Şunu bana verir misiniz) demez, deveden
iner, kendisi alırdı. [Deveye inip binmek çok zahmetlidir.]
İyi bir
arkadaş olmak için, arkadaşımız, günah işleyince bizim istiğfar etmemiz,
hata edince bizim özür dilememiz, sıkıntılı anlarında yardımına koşmamız
ve hiçbir surette ona yük olmamalıyız. Arkadaşımıza daima iyi haber
vermeli, üzücü olanları söylememeliyiz!
Birisinden bir şey istemek caiz midir?
CEVAP
Bir günlük yani sabah ve akşam yiyeceği olan kimsenin
başkasından bir şey istemesi haramdır.
Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İhtiyacını
karşılayacak bir şeyi varken, bir şey isteyen, muhakkak Cehennem ateşini
çoğaltmış olur.) Bunun üzerine (Ya Resulallah, istemeye mani olan zenginlik
nedir?) diye sual edildiğinden Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Sabah ve
akşam yiyeceği kadar bir mala sahip olmak.) [Ebu Davud]
Başka bir rivayet ise şöyle:
(Sabah ve
akşam karnını doyuracak kadar yiyeceği olmak.) [İbni Huzeyme]
Bir günlük yiyeceği varken dilenmek haramdır. Hadis-i
şeriflerde buyuruldu ki:
(Kim insanlardan
bir şey istemezse, Allahü teâlâ onu zengin eder. Kanaat edene de Allah
kâfidir.) [Bezzar]
(Halktan
bir şey istemeyin! Bir misvakı bir defa kullanmak için de olsa) [Beyheki]
(Açgözlü
olmaktan, istemekten sakının! Tamah, fakirliğin tâ kendisidir.) [Taberani]
|