Mektubat-ı Rabbani-Tam Metin Tercümesi-Abdülkadir Akçiçek-Çile Yayınları-1979
436.Mektup
- Ayrıntılar
- Kategori: Mektubat-ı Rabbani
- Gösterim: 3696
436. MEKTUP
MEVZUU: Resulullah (sav) Efendimizin ashabının menkıbeleri, aralarında merhamet ve şefkatleri.
NOT: İmam-ı Rabbani Hz.
bu mektubu, Molla Muhammed Murad Keşmiri'ye yazmıştır.
Allahu Teala şöyle buyurdu:
"Muhammed, Allah'ın
Resulüdür. Onun maiyetinde bulunanlar, küffara karşı çetindirler. Kendi
aralarında da merhametlidirler. Onları rükû edici ve secde edici olarak
görürsün. Onlar daima Allah'tan fazl-ü kerem ve rıza isterler. Secde izinden
meydana gelen nişanlan yüzlerindedir.
İşte, onların Tevrat'taki
vasıfları budur.
İncil'deki vasıflan da
söyledin
Onlar, filizini yarıp
çıkarmış, gitgide onu kuvvetlendirmiş, kalınlaşmış, sapları üzerine doğrulup
kalkmış bir ekine benzerler ki bu, ekicilerin de hoşuna gider. Ta ki, bunlarla
kâfirler öfkelensin. İçlerinden iman edip iyi amel ve hareketlerde bulunanlara
Allah hem mağfiret, hem de büyük mükâfat vaadetmiştir."(48/29)
Üstte meal olarak anlatılan ayet-i kerimede, Sübhan Allah, Hayrü'l-beşer Resulullah (sav) Efendimizin ashabını medhetti. Ona ve diğerlerine salât ve selâm olsun. Yani onların bazısının bazısına olan tam merhametlerinden ötürü. Ki onlar, bu merhamet üzere bulunmaktadırlar.
-Rahiym lâfzı, ayet-i kerimede (Arapça aslına göre) geçen:
-"Ruhema..." lâfzının cem sığasından tekidir ki, merhamette mübalağayı tazammun etmektedir.
Aynı zamanda sıfat-ı müşebbehedir. Sıfat-ı müşebbehe dahi, istismara delâlet etmektedir. Bu da, onların merhametlerinin devamlı oluşuna işarettir.
Onların bu merhamet durumu, Resulullah (sav) Efendimizin hayatında iken ne ise, irtihalinden sonra da aynı olmuş, hiçbir değişme olmamıştır. Her ne şey ki, onların, bazısından bazısına karşı olan merhamete münafidir; kendilerinden atılmıştır. Böyle olması gereklidir, hem de daima... Bazısının bazısına olan buğuz, kin, hased, düşmanlık ihtimali onlardan atılmıştır Hem de her zaman için... Ashab-ı kiramın bütünü ki, bu beğenilen sıfatlarla muttasıf olmuşlardın
nitekim:
"Ellezine" (Onlar.)" (48/29) lâfzı, umumi ve istiğrak sığası ile gelmektedir. Bu durumda, ashabın büyükleri için ne diyelim? Zira, bu sıfatlar, onlarda daha tamam ve daha kemallidir. Hem de fazlası ile... Bu manadan olarak, Resulullah (sav) Efendimiz şöyle buyurdu:
"Ümmetime ümmetimin
en merhametlisi, Ebu Bekir'dir."
Resulullah (sav) Efendimiz, Hazret-i Faruk sanında ise, şöyle buyurdu:
"Benden sonra,
peygamber gelecek olsaydı; Ömer olurdu."
Yani nübüvvetin levazimi ve kemalâtı, bütünüyle Hazret-i Ömer'de vardır. Lâkin, Hatemü'r-rüsül Resulullah (sav) Efendimizle nübüvvet makamı kapandığı için; bu makam devleti ile müşerref olmamıştır.
Nübüvvet levazimi arasında, halka tam rahmet ve şefkat vardır.
Sonra, o rezil hallerdir ki, şefkata ve merhamete münafi olup kin, hased, buğz, düşmanlık gibi kötü huylardan sayılır; Hayrü'l-beşer Resulullah (sav) Efendimizin sohbeti ile şerefyab olanlarda nasıl tasavvur edilir? Zira onlar, ümmetlerin hayırlısı olan bu ümmetin en faziletlileridir. Bütün dinleri nesheden bu din ehlinin en önde olanlarıdır.
Onların asırları, asırların hayırlısıdır. Onların sahibi dahi, resullerin ve nebilerin en faziletlisidir.
Anlatılan düşük sıfatlar, bu ümmetin en küçüğüne dahi, ardır. Şayet onlar, bu düşük sıfatlarla mevsuf olsalardı; bu ümmetin en faziletlileri olmak şerefine nasıl nail olurlardı? Ne yüzle bu ümmet, ümmetlerin hayırlısı olacak ve imanda ileri olmanın ve mal harcamakta, nefsi vermekte er davranmanın ne meziyeti olacaktır? Fazileti nedir?
Sonra, hayırlı asır olmasına ne tesiri olacaktır? Hayrü'l-beşer Resulullah (sav) Efendimizin sohbet faziletine ne eser terettüb edecektir?
O kimseler ki, ümmetin evliyası ite sohbette bulunmaktadırlar; bu sebeple de, anlatılan bu rezil huylardan kurtulurlar; bu durumda o cemaatta bu kötü huyların bulunması nasıl tevehhüm edilir? Halbuki onlar, Resulullah (sav) Efendimizin sohbetinde ömür tüketmişlerdir. Onun dinini teyid, şeriatına yardım ve kelimesini ilha için mal ve can harcamışlardır.
Meğer ki böyle bir tevehhüm, Hayrü'l-beşer Resulullah (sav) Efendimizin azameti ve şerefi gözden düşe ve tevehhüm edile ki, onun sohbeti, bu ümmetin bir velisinin sohbetinden daha noksandır! Böyle bir şeyden Allah'a sığınırız.
Mukarrer olan durum şu ki: Ümmet velilerden hiçbiri, o ümmetin sahabelerinden bir sahabenin mertebesine ulaşamaz; peygamberlerinin mertebesi şöyle dursun...
Bu manada Şeyh Şibli şöyle dedi:
-Ashabını tazim etmeyen, Allah'ın Resulüne iman etmiş olmaz.
***
İnsanlardan bazıları sanır ki:
Resulullah (sav) Efendimizin ashabı iki fırkaya ayrılmıştır. Onlardan bir fırkanın Hazret-i Âli ile muvafakati vardır; diğer fırkanın dahi, onunla muhalefeti vardır.
Bu iki fırkadan her birinde ise, diğerine karşı düşmanlık, buğuz, kin vardır. Onlardan bazısı dahi, iki yüzlü olarak, bazı çıkarlar düşünerek bu sıfatlarını gizlemiştir.
Yine sanmışlardır ki, bu rezil huylar ve onlarda bulunan diğer kötülükler, birinci asra kadar uzamıştır.
Anlatılan tevehhüm sebebi ile, Hazret-i Ali'nin (ra) muhaliflerini şerli anlatırlar ve onlara yakışmayan isnadları yaparlar.
İnsaf edilmesi gerek...
Anlatılan mana takdirine göre her iki fırka da taana uğratılmaktadır. Düşük sıfatlarla muttasıf bulunmaktadırlar. Bu ümmetin en faziletlileri, bu ümmetin en şerlileri durumuna düşürülmektedir; hatta bütün ümmetlerin en şerlileri!.. O ümmetin hayırlı oluşu, şerli olmaya geçmektedir!..
Hangi insafla, Hazret-i Ebu Bekir (ra) ve Hazret-i Ömer (ra) anlatılan te-vehhümie kötü olarak anılmaktadır? Din ulularına münasip düşmeyen işler isnad edilmektedir!..
Hazret-i Ebu Bekir (ra) bu ümmetin en müttakisidir. Hem de, Kur'an'ın kafi hükmü ile... Müfessirlerden İbn-i Abbas ve diğerleri birleştiler ki:
"Halbuki en muttaki, Allah katında temizlik bulmak için verendir ve ondan (ateşten) uzaklaştırılacaktır."(92/17-18) mealine gelen ayet-i kerimeler, Hazret-i Ebu Bekir sanında nazil olmuştur. Burada:
"Ey muttaki..." (92/17-18) Hazret-i Ebu Bekir'dir. Allah ondan razı olsun.
Allahu Teala ki, bir şahıs hakkında:
"En muttaki..." (92/17-18) buyurur. Yani ümmetlerin hayırlısı olan bu ümmetin en müttakisi... Şimdi düşünmek gerek: Onu tekfir etmek, fişka vardırmak, dalâlette saymak şenaat yolunda hangi hadde ulaşır!..
İmam Fahreddin-i Razi, üstte anlatılan ayet-i kerimeyi delil tutarak, Hazret-i Ebu Bekir'in en faziletli olduğunu çıkardı. Allah ondan razı olsun. Çünkü:
"En keremliniz, en muttaki olanınızdır."(49/13) mealine gelen ayet-i kerime hükmüne göre, yüce Hakk katında bu ümmetin en keremlisi olma şerefi nass-ı lâhik hükmüne göre, yine Hazret-i Sıddık'ın olan. Allah ondan razı olsun.
Eimme-i selefin isbat ettiklerine göre, ki bunlardan biri de, İmam-ı Şafii'dir; Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer'in daha faziletli oldukları üzerine sahabenin ve tabiinin icamı vardır. Allah onlardan razı olsun.
Hazret-i Ali dahi, her ikisinin daha faziletli oldukları üzerine hükmetmiştir. Allah onlardan razı olsun.
Muhaddislerin en büyüklerinden olan Zehebi şöyle anlattı:
-Bu manayı, Hazret-i Ali'den (ra) seksen küsur kimse rivayet etti.
Şia'nın en büyüklerinden olan Abdürrezzak dahi, üstte anlatılan rivayet dolayısı ile Hazret-i Ebu Bekir'in ve Hazret-i Ömer'in daha faziletli olduklarına hükmetti. Allah onlardan razı olsun. Şöyle dedi:
-Hazret-i Ali'nin, Hazret-i Ebu Bekir'i ve Hazret-i Ömer'i kendi nefsi üzerine daha faziletli tuttuğu için, her ikisini de daha faziletli buluyorum. Yoksa, onları daha faziletli saymazdım. Benim için bir vebal olur ki, onu seveyim, sonra ona muhalif durayım.
Mana yukarıda anlatıldığı gibi olunca; ümmetlerin hayırlısı olan bu ümmetin en faziletlilerini, hem de Kur'an, hadis, icma ve Hazret-i Ali'nin (ra) itirafı ile noksan bilmek, onları tahkir etmek hangi insaf ölçüsünden, hangi diyanetten, zımnında bulunan hangi hayırdan dolayıdır!..
Eğer bir kimseye sövmekte hayır ve ibadet bulunsaydı, Ebu Cehil'e ve Ebu Leheb'e sövmekte olurdu. Ki bunlar matrud ve mel'undurlar. Hem de, Kur'an'ın kafi hükmü ile... Hem de, onun zımnında çok hasenat hasıl olurdu...
Kesilmeyi ve kötülüğü tazammun eden sövmenin hayırlı oluşu nerededir? Bilhassa, layık ve müstahak olmayan bir şahıs hakkında olursa. Bir şeyi, kendi yerine bırakmamak zulümdür. Bir şeyle diğer şey arasında fark vardır. Bir mevzi ile diğer mevzi arasında değişiklik vardır. Bir zulüm ile diğer zulüm arasında yine tam bir açıklık vardır.
***
HAZRET-İ OSMAN (Allah ondan razı olsun)
Hazret-i Osman Zinnureyn'in hilâfeti, sahabe-i kiramın icmaı ile sabittir. Ayrıca, o babda asırların hayırlısı olan o asırda bulunan büyük küçük, kadın erkek hemen herkesin ittifakı vardır. Bu mana icabı olarak, ulema şöyle dedi:
-Hazret-i Osman Zinnureyn'in hilâfeti üzerine olan ittifak diğer üç halifeden hiçbiri için olmamıştır.
Onun hilâfetinin başlamasında, o asır ehlinde bir nevi tereddüd vardı. Dolayısı ile o asır ehli bu madde üzerinde çok ihtiyatlı davrandı. Sonra, o hilâfet üzerinde ikdam eylediler.
***
Şunun bilinmesi yerinde olur ki,
Sahabe-i kiram, Kur'an ve hadisin tebliğcileridir. İcma dahi, onların asrına bağlıdır. Onlardan tümü veya bazısı dalâlet ve fısk ile muttasıf olur ise, dinin bütününden veya bazısından itimad kalkar. Hatemü'l-enbiya, Afda-lü'r-rüsül Resulullah (sav) Efendimizin bi'setinden gelecek fayda dahi az olur.
Kur'an-ı Kerim'i cem eden Hazret-i Osman'dır; hatta, Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer Faruk'tur. Allah onlardan razı olsun.
Şayet bu zatlara taan edilir ve onlardan adalet kaldırılmış olur ise, Kur'an'a nasıl itimad kalır ve ne şeyle din kaim olur? Bu işin şenaati düşünülmelidir.
Resulullah (sav) Efendimizin ashabı tümden idalet üzeredir. Bize her ne tebliğ etmişlerse haktır ve doğrudur.
Hazret-i Ali'nin (ra) hilâfeti zamanında vaki olan muhalefetler ve münazaralar; heva, heves, makam ve siyaset sevgisi ile olmamıştır. Elbette, ictihad ve istinbat üzere olmuştur. Onlardan birinin içtihadında hatta, istinbatı sevaptan uzak olsa dahi durum budur.
Ehl-i sünnet uleması katında mukarrer olan mana şudur:
-Mu muharebelerde ve müşacerelerde haklı olan Hazret-i Ali'dir. Muhalifleri dahi hata üzere idiler. Bu hatanın menşei içtihad olunca, sahibmi taan edilmekten ve ayıplanmaktan uzak tutulur.
Asıl maksud olan Hazret-i Ali tarafında haklılığın oluşu ve hatanın muhalifleri tarafında bulunuşudur. Ehl-i sünnetin kail oldukları mana budur. Lanet okuyup tard etmek, ziyadeden bir şeydir. Hatta zarar ihtimalini tazammun eder.
Çünkü, onlar Resulullah (sav) Efendimizin ashabı olup kendilerinden razı olmuştur. Bazıları da, cennetle müjdelidir. Bedir gazasına mensupları vardır; günahları bağışlanmıştır. Uhrevi azap kendilerinden kalkmıştır. Nitekim, sahih hadislerde şu mana gelmiştir:
"Allahu Teala,
Ehl-i Bedr'e muttali oldu ve şöyle buyurdu:
-Ne isterseniz yapın,
sizi bağışladım."
Onların bir kısmı da,
Biat-ı Rıdvan ile müşerref olmuştur. Resulullah (sav) Efendimiz de, bu biatta
bulunanlara şöyle buyurdu:
"Ağacın altında
biat edenlerden hiç kimse, cehenneme girmeyecektir."
Hatta, Kur'an-ı Mecid'den
anlaşılan mana üzerine ulema kaildir ki, ashab-ı kiramın tümü cennet ehlidir.
Bunu şu meale gelen ayet-i kerimeden almışlardır:
"İçinizde, fetihten
evvel Allah yolunda harcayan ve muharebe eden kimseler, diğerleri ile bir
olmaz. Onlar derece itibarı ile fetihten sonra harcayan ve muharebe edenlerden
daha büyüktür. Allah her birine Hüsna'ya vaad etmiştir. Allah her ne yaparsanız
hakkıyla haberdardır."(57/10)
"Hüsna..." manası cennettir. Hangi sahabe ki,
fetihten evvel ve sonra mal harcayıp muharebe etmiştir; onun için cennet vaadi
gelmiştir. Dediler ki:
-İnfak ve kıtal sıfatı
takyid için değildir; medih içindir.
Zira, bütün sahabe, bu iki
sıfatla muttasıftır; hepsi de cennetle vaad olunmuştur.
Üstte anlatılan manalara
göre mülâhaza etmek gerek. Bu büyükleri şerle ye suizanla anlatmak, insaftan ve
diyanetten nasıl sayılır?
Üstte anlatılan manalar
dışında şöyle bir soru çıkabilir:
Bir cemaat demiştir ki:
-Ashab-ı kiramdan bazıları,
Resulullah (sav) Efendimizin irtihalinden sonra, anlatılan yol üzerinde
kalmamışlardır. Makam ve riyaset talebi, hilâfet sevdası ile hak yoldan inhiraf
etmişlerdir. Hazret-i Ali'den dahi hilâfeti gasb eylemişlerdir. Hatta, bu
inhirafı, küfür ve dalâlet haddine varır zannetmişlerdir.
Burada anlatılanlar, bu
cemaatın zannına göre, ashab-ı kirama vaad edilenlerden mahrumdurlar. Zira,
sohbet faziletine nail olmak, İslâm'dan bir parçadır, islâmları söz götürünce,
sohbetin tesiri ne olur?
Bunun için şu cevabı
veririm:
-Üç halife dahi, cennetle
müjdelidir. Allah onlardan razı olsun. Bu durum, sahih hadislerle sabit olup
manevi tevatür derecesine ulaşmıştır. Küfür ve dalâlet ihtimali onlardan def
edilmiştir. Ayrıca, Hazret-i Ebu Bekir ve Hazret-i Ömer ehl-i Bedir'dendir.
Sahih hadislere göre de, ehl-i Bedir bağışlanmıştır. Sonra onlar, ayrıca,
Biat-ı Radvan ehlidir; bunlar dahi, daha önce anlatıldığı gibi, ehl-i
cennettir.
Hazret-i Osman, Bedir
gazasında hazır olmamıştır. Çünkü, Resulullah (sav) Efendimiz onu, hanımı hasta
olduğundan Medine'de bıraktı; o da Resulullah (sav) Efendimizin kızı idi.
Kendisine şöyle buyurdu:
"Bedir ehline olan
ecirden sana da vardır."
Ayrıca, Hazret-i Osman,
Biat-ı Radvan'da da bulunamadı. Zira, Resulullah (sav) Efendimiz onu, Mekke'ye
Kureyş'e elçi olarak göndermişti.
Amma, Resulullah (sav)
Efendimiz, onun yerine kendisi ile biat etmiştir. Nitekim, bu mana meşhurdur.
Kaldı ki, Kur'an-ı Mecid,
bu büyüklerin üstün şanına şehadet etmektedir; onların üstün derecelerinden
haber vermektedir.
Bir kimse ki, Kur'an ve
hadise karşı gözlerini kapamıştır; o kimse, bahis dışıdır. Bu manada, Şeyh Sadi
(rh) şöyle dedi:
Bir şiir:
O ki durmaz Kur'an,
hadis yanında;
Susman, konuşmaman
haktır cevabında...
O ne biçim bir belâdır ki,
vaki olur... Şayet Hazret-i Sıddık'ta küfür ve dalâlet ihtimali olur ise...
Şunun için ki: Adaletlerinin varlığına, çokluk olmalarına göre, kendisini
Resulullah (sav) Efendimizin makamına oturtmuşlardı.
Hazret-i Sıddık'ın
hilâfetini tekzib etmek; asırların hayırlısı olan o asır ehlinden otuz üç bin
kişiyi tekzib etmektir.
En azından bir dirayete
sahip olan kimse, böyle bir şeye cevaz vermez.
Sonra, bir asırda nasıl bir
hayır kalır ki, o asır ehlinden otuz üç bin kişi batıl üzerinde birleşmiş ve
Resulullah (sav) Efendimizin makamına dalâlette kalan ve dalâlete götüren
birini oturtmuşlardır!..
Allahu Teala, bu cemaata
insaf versin ki, din ulularına taan etmekten dillerini tutarlar ve Resulullah
(sav) Efendimizin sohbet hakkına da riayet ederler.
Bu manada, Resulullah (sav)
Efendimiz şöyle buyurmuştur:
"Ashabım hakkında Allah'tan korkunuz. Benden sonra, onlara garaz beslemeyiniz. Onları seven, benim sevgimden dolayı seven onlara buğzeden de, bana buğzettiği için buğzeder.
***
Bundan daha ziyade ne
yazayım? En açık bedihi manaları daha nasıl açayım? Halbuki Kur'an-ı Mecid,
Hazret-i Sıddık'ın medhi ile doludur. Allah ondan razı olsun. Onun hakkında
Leyh suresi ve başka ayetler nazil olmuştur. Sayıya ve hesaba gelmeyecek kadar,
onun faziletleri sahih hadislerle anlatıldı. Onun şemaili ve vasıfları, hatta
bütün sahabe, geçmişte gelen peygamberlerin kitaplarında anlatıldı.
Nitekim, Allahu Teala,
Tevrat'ta ve İncil'de vasıflarını anlattı.
Ümmetlerin hayırlısı olan
bu ümmetin başı ve onların reisi, Hazret-i Sıddık'tır. Allah ondan razı olsun.
Ona ki, küfür ve dalâlet iftirası atarlar; başkalarına nasıl bir itirazda
bulunacaklardır? Hangi yoldan konuşacaklardır?
Bu manada bir ayet-i kerime
meali:
"Allah'ım, ey
semaları ve yeri yaratan, gaybı ve şehadeti bilen; ihtilâfta bulundukları
şeylerde, kulların arasında hükmeden sensin."(39/46)
***
Hüdaya ittiba edenlere ve
Mütabaat-ı Mustafa'yı bırakmayanlara selâm. Ona ve âline salâtların en tamamı,
selâmların dahi ekmeli...
***