Mektubat-ı Rabbani-Tam Metin Tercümesi-Abdülkadir Akçiçek-Çile Yayınları-1979

521.Mektup

Ayrıntılar

Kategori: Mektubat-ı Rabbani

Gösterim: 4134

521. MEKTUP

MEVZUU: a) Alemin icadı, vehim mertebesindedir. Lâkin o, icad taalluku ve istikrar sebebi ile, nefs-i emre (işin özüne) mensuptun bu ilim ve hariç mertebenin ötesindedir.

b) Vahdetin ve kesretin ikisi de, işin özündedir.

c) Sebat ve istikrar var iken, salikln fenası nasıl olacağının tahkiki. Bu mektup, günlük hadiseler dolayısı ile tam yazılmamıştır.

NOT: İmam-ı Rabbani Hz. bu mektubu, Hazret-i Mahdumzade Hace Muhammed Masum'a yazmıştır. Sübhan Allah, ona selâmet ihsan eylesin.

***

Bilesin ki,

Vehim mertebesi, öyle bir mertebeden ibarettir ki, orada zuhur vardır; vücud yoktur.

Meselâ, Zeyd'in sureti gibi. O, aynada tevehhüm edildiği zaman, orada vücutsuz olarak zuhur vardır. Zira, aynada asla suret yoktur. Orada vehmi zuhurdan başka sübut dahi yoktur.

Sağlam keşif, doğru müşahede ile açığa çıktı ki, Sübhan Hak, tam manası ile kâmil olan iktidarla alemi vehim mertebesinde yaratmıştır. Kâmil san'atı ile de ona sırf zuhur vermiştir.

Her ne kadar o mertebede bir oluş ve vücud olmadan zuhur var ise de; lâkin alem o mertebede yaratılmış olduğundan, Sübhan Hakkın icadı, müsbet ve mevcut olmaktadır.

Vücud ile zuhur olduğu zaman; nefs-i emir (işin aslı-özü) mertebesinde olur ki, ona doğru eserler ve hükümler terettüb eder.

Bu vehim mertebesi, ilim ve hariç mertebesinden ötededir. Hariç mertebesiyle onun müşabeheti ve münasebeti dahi, ilim mertebesi ile olan münasebetinden daha ziyadedir. Onun sübutu dahi, harici sübuta benzer.

-Zihni vücut dedikleri ilmi sübut böyle değildir. Çünkü o, harici vücuda mukabil bir tarafa düşer.

Vehim mertebesinde bulunan zuhurun dahi, harici zuhura tam bir benzerliği vardır. Amma, ilim mertebesi böyle değildir. Zira orada, bütün ve kûmun vardır. Hariç mertebeden, vehim mertebesine bir zıl düşmüş; hariç zil ile, orada alem vücud bulmuş gibidir. Halbuki, haricin kendisinde, Zat-ı Ehadiyetten başka mevcut yoktur. Alem dahi o taaddüd ve bu tekessür ile, yüce Allah'ın icadı ile hariç zıllında zilli vücutla mevcut olmuştur.

Nefs-i emr (işin özü-aslı) haricinde vahdet vardır. Nefs-i emr harici zıllındaysa, kesret vardır. Nitekim, ilimde nefs-i emre mutabık olarak aynı şekilde kesret vardır.

Üstte anlatılan manaya göre; vahdetin ve kesretin her ikisi de, nefs-i emrde olmaktadır. Onlardan her birinin dahi, kendine göre bir itibarı vardır. Böyle olmasında da hiçbir mahzur yoktur.

Bu hariç ve vücut, alem için zilli oldukları gibi; aynı şekilde sair sıfatlarından hayat, ilim, kudret ve diğerleri de yüce Sultan Vacib Zat'ın sıfatlarının zılâlidir. Hatta alemin isbatında sabit olan nefs-i emr dahi, hariç mertebede bulunan nefs-i emrin zillidir.

Bir şiir:

Bir şey getirmedim başka baba ocağından;

İhsanın bana bendeki, bir parçayım ondan...

Yüce mukaddes Allah şöyle buyurdu:

"Rabbini görmüyor musun, zilli (gölgeyi) nasıl uzattı?"(25/45)

Burada şöyle bir soru sorulabilir:

-Sen risalelerinde ve kitaplarında şöyle yazmıştın:

-Zılda bulunanların hepsi, asıldandır. Zillin elinde emaneti taşımaktan başka bir şey yoktur. İstidadli salik, elinde bulunan hayrı, kemali, vücudu ve vücudun tevabiini:

-Zılliyet aslındır hükmünce yerinde verir ise, nefsini dahi bütün kemalâttan hali bulur ise, zaruri olarak fena ve izmihlal ile tahakkuk eder. Kendisinden yana ne isim kalır; ne de resim.

Bu kelâmın hasılı nedir? Kemalâtın aslına reddi manası nedir? Sebatı ve istikrarı var iken; hangi itibarla salikin izmihlali ve fenası hasıl olur?

Bunun için şu cevabı veririm:

-Bu fena, bir şahsın haline benzer ki; emanet elbisesi giymiştir. Bönü bilir ki, kendisinin değil; başkasınındır. Onu ancak, emanet yolu ile giymiştir.

Bu görüş ağır bastığı takdirde; tam istilâ ettiği zaman; onları giymiş olmasına rağmen sahibine verir, kendisini dahi üryan bulur. O kadar ki, bu üryan halinden dolayı, infiale kapılıp yanında bulunanlardan uzanır. Ve kendisini bir köşeye çeker.

Salik, vehim ve tahayyül mertebesinde yaratılmış olduğundan; kendisine tahayyülü fena yeter. Bu tahayyülün istilâsı, onu kalbi yakine ulaştırır. Onu zevke ve vicdana dayalı kılar. Böylece, fenadan ve izmihlalden yana asıl maksat bulunmuş olur. Zira, fenadan maksat, zilli taallukun zeval bulmasıdır; asla taallukun husulüdür. Zillin asla dönüşü yakine, zevke, vicdana bağlanınca; zaruri olarak zılla taalluk zail olur. Onun yerine ise, asla-taalluk gelir.

Yukarıda anlatılan tahayyül hası! olmayınca, bu zılla taalluk zevali devleti de müyesser olmaz.

Hatta bu tarikata sülukün medarı dahi, tevehhüme ve tahayyüle göredir. Bu tarikatta cüz'i manalar olan hallere ve vecidlere ancak, vehimle erilir. Tecelliyat ve telvinat dahi, hayal aynasında salikler için müşahedeye gelir.

Şayet vehim olmasaydı; fehim kısır olurdu. Hayal olmasaydı; hal kapalı kalırdı.

Bu tarikatta, vehimden ve hayalden daha faydalı bir şey bulunmaz. Çoğunlukla bunların idrâki ve inkişafı, vakıaya mutabık gelir.

O şey ki, Rabbi ile kulu arasında bulunan elli bin (50.000) senelik mesafeyi kısa bir müddette kat eder; Allah'ın keremi ile kulu yüksek derecelere ulaştırır; işte o, VEHİM'dir.

O şey ki, gaybin gaybi incelikleri ve sırlarını kendi aynasında inkişaf ettirir ve istidadlı saliki ona muttali kılar; işte o, HAYAL'dir.

Vehmin şerefindendir ki, Sübhan Hak, alemin yaratılmasını o mertebede tercih etti ve orayı kemalâtına zuhur mahalli kıldı.

Hayalin üstünlüğündendir ki, Allahu Teala onu misal alemi için bir örnek kıldı. Ki o misal alemi, bütün alemlerin en genişidir. O kadar ki, vücup mertebesi suretinin dahi, orada bulunduğuna kail olmuşlardır. Ve hükmetmişlerdir ki:

-Sübhan Allah'ın bir misli yoktur; lâkin orada misali vardır.

"Misallerin en yücesi Allah'ındır."(16/60)

O şey ki, irfan sahibi hayal aynasında hisseder ve vicdan zevki ile oraya terakki eder, işte, vücubiyet hükümlerinin suretleridir.

Burada şöyle bir şey sorulabilir:

-Üstteki tahkikten vuzuha kavuştu ki, fena, tahayyül itibarı iledir. Her ne kadar kalbi yakine ulaştırır, onu zevke ve vicdana bağlar ve onun üzerine doğru hükümler terettüp eder ise de, tahakkuk itibarı ile değildir. Halbuki sen, bazı risalelerinde şöyle yazmıştın:

-Bu fena, vücud itibarı iledir; aynın ve eserin zevalidir.

Bu durumda muamelenin hakikati nedir?

Bunun için şu cevabı veririm:

-Yakini, zevki, vicdani olarak; zillin vücudu asla rücu ettiğinden, zaruri olarak, vücudun zevaline hükmedilmiştir. Aynın ve eserin kalkması söylenmiştir.

Şayet sorulur ise:

-Faninin sübutu ve istikrarı var iken; bu vücudi fenanın hükmü doğru mudur? Yalan mıdır? (Mektubun başında da anlatıldığı gibi, bu mektubu tamamlamak, İmam-ı Rabbani Hz.'ne müyesser olmamış ve son soru cevapsız kalmıştır.)