Fıkıh Köşesi

İSLÂM VE MÜZİK

Soru: "-Son yıllarda; İslama hizmet niyetiyle, birçok televizyon ve radyo istasyonu kuruldu. Fakat bu işle meşgul olan kardeşlerimiz, müzik yayınına ağırlık veriyorlar. (..) Öğrenmek istediğim husus şudur: İslam dininde müziğin hükmü nedir? İmam-ı Gazali'nin; insanlara ahireti hatırlatan şiirlerin okunmasını ve ilahilerin söylenmesini müstehap kabul ettiği doğru mudur ?"

CEVAP: Müzik; insanların ses ve çalgı aletleri ile icra ettikleri sanatın, bütün şubelerine verilen ortak isimdir. "İslam dininde müziğin hükmü nedir?" sualine, tek bir cevap verebilmenin imkanı yoktur. Zira müctehid imamlar, farklı delillere dayanmış ve değişik ictihadlarda bulunmuşlardır. Bunlardan herhangi birisini (tek başına) "İslam'ın hükmü" ilan etmek, doğru değildir. Bu tesbitten sonra meseleye geçebiliriz. Resul-i Ekrem (sav)'in: "-Çalgı aletlerini kendi arzusuyla dinlemesi, ben-i Âdem (insan) için mâ'siyettir. Onun ile zevklenmek küfran-ı nimettir" (1) hadis-i şerifini esas alan Hanefi fukahası: "-Müzik aletlerini çalmak ve isteyerek dinlemek caiz değildir" (2) hükmünde ittifak etmiştir. İmam-ı Gazali (rh.a) "İhya" isimli meşhur eserinde; müzik hakkında varid olan bütün ihtilafları zikrettikten sonra, "Müziğin tek bir hükme bağlanamayacağını, durumuna göre haram, mekruh, mübah ve müstehab olabileceğini" belirtmektedir. İnsanlara ahireti hatırlatan şiirlerin okunmasını ve ilahilerin söylenmesini müstehap kabul ettiği doğrudur. (3) Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.

(1) Şeyh Muhammed b. Süleyman- Mecmuau'l Enhur fi Şerhi'l Mülteka el Ebhur (Şerhu Damad) İst: 1316 C: 2 Sh: 553.
(2) İmam-ı Merginani- El Hidaye Şerhu Bidayetü'l Mübtedi- Kahire: 1965 C: 4 Sh: 80, Ayrıca Şeyh Muhammed b. Süleyman- A.g.e. C: 2 Sh: 553.
(3) İmam-ı Gazali- İhyau'ulumi'd-din-İst: 1975 C: 2 Sh: 675-751