Fıkıh Köşesi

KÜRTAJ MESELESİ

Soru: "-Bazı televizyon kanallarında, nüfus planlaması ile ilgili programlar yapılmaktadır. Bu programlarda; evli olan insanlara, istedikleri zaman çocuk sahibi olabilecekleri telkin edilmektedir. (..) Evliliğimin ilk yılında hamile kaldım. Bunu kocamdan gizledim. İstediğim zaman çocuk sahibi olabileceğime inandığım için, düşük yaptım. Bu hadiseden sonra, vicdanen rahatsız oldum. Seneler sonra; ilk çocuğumuzu düşürdüğümü, eşime söyledim. (..) Bazı hocaefendiler; yüzyirmigünden önce ceninin canlı olmadığını söylediler. Bunu bir hadis-i şerif'le izah ettiler.(..) Bazıları da ceninin hakları olduğunu ve benim, kocama diyet vermemin gerekli olduğunu söylediler. Size yazmaya karar verdim. Ne yapmamı tavsiye edersiniz?"

CEVAP: Kur'an-ı Kerim'de, hesap gününü düşünen mü'minlerin arzuları izah edilirken: "Onlar ki "Ey Rabbimiz" derler. Bize zevcelerimizden ve nesillerimizden gözlerimizin bebeği olacak (salih insanlar) ihsan et!.. Bizi takva sahiplerine rehber kıl" (Furkan Suresi: 74) hükmü beyan buyurulmuştur. Salih evladın yetiştirilmesi, anne ve baba için en büyük nimettir. Bu nimeti elde edebilmek için, her türlü külfete ve meşakkete razı olmak gerekir. İslam fıkhında nikah; nüfusun artmasına vesile olduğu için, hem ibadet, hem muamelat olarak değerlendirilmiştir. (1) Bu tesbitten sonra, anne karnındaki ceninin hakları konusuna geçebiliriz. İslam alimleri; anne rahmindeki ceninin, bazı haklarının bulunduğunda müttefiktirler. Elbette cenin müstakil değil, anneye tabi olan bir varlıktır. Ancak miras ve vasiyet gibi meselelerde, ayrı bir canlı olarak değerlendirilmiştir. Şöyle ki: bir Müslüman; karısı hamile iken ölse, anne rahminde bulunan çocuğu asabesine dahil edilir. (2) İslam dini, ceninin korunmasına özel bir önem vermiştir. Resul-i Ekrem (sav) Huzeyl Kabilesi'nden iki kadının kavgası sonucunda ortaya çıkan cenin cinayetini hükme bağlamıştır. Hamile kadının karnına vuran kimsenin akilesine hitaben: "Kalkınız!.. ceninin diyetini veriniz" (3) buyurduğu sabittir. Bunun miktarı beş yüz dirhem gümüştür. Muteber kaynaklarda; "Resul-i Ekrem (SAV)'in döneminde, beş dirheme bir koyun satın alınabildiği" kayıtlıdır. (4) Dolayısıyla ceninin diyeti (Gurre) yüz koyunun bedeline denk bir miktardır. Bu miktar dikkate alındığı zaman, anne rahmindeki cenine ne kadar değer verildiği anlaşılır. Hamile olan bir kadın; ilaç içmek veya kasden karnına vurmak suretiyle düşük yaparsa, gurre vermesi vacip olur. Müftabih kavil şudur: Rahiminde bulunan cenini kasden öldüren kadın; beşyüz dirhem gümüşü (bir kilo, altıyüz gram) bir yıl içerisinde ödemek durumundadır. (5) Kocası bunu alıp-almamakta muhayyerdir. Ayrıca tevbe etmesi gerekir. Meselenin özü budur. Birbirimize dua edelim.

(1) İbn-i Abidin-Reddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtar-İst: 1983 C: 5 Sh: 247
(2) İbn-i Nüceym-El Bahru'r Raik-Kahire: 1311 C: 8, Sh: 389
(3) Sahih-i Müslim-İst: 1401 C: 2, Sh: 1309 vd. K. Kasame: 11.
(4) İmam-ı Serahsi-El Mebsut-Beyrut: ty C: 2, Sh: 150, Ayrıca Mecmuatu'l Enhur (Şerhu Damad) İst: 1316 C: 1, Sh: 197
(5) İbn-i Hümam- Fethu'l Kadir- Beyrut: 1318 C: 8, Sh: 326