Emanet ve Ehliyet

NAMAZI BOZAN HALLER

522 Su hallerde namaz bozulur:
  1. Sabah namazini edâ ederken günesin dogmasi,
  2. Cum'a Namazini edâ ederken Ikindi Vakti'nin girmesi,
  3. Sargi üzerine mesh ile namaz kilan mükellefin; yarasi iyilestigi için sargisinin düsmesi,
  4. Özür sahibi bir kimsenin, namazin içinde iken özürünün sona ermesi,
  5. Ümmi olan kimsenin (Kur'an-i Kerim okumasini bilmeyen) imamin yerine geçmesi halinde,
  6. Ima ile namaz kilan mükellefin, rükû etmeye ve secde yapmaya gücünün yetmesi halinde,
  7. Mestleri üzerine mesh ederek abdest almis bir kimsenin, namazin içinde iken mesh müddetinin bitmesi durumunda,
  8. Teyemmümle namaz kilmakta olan kimsenin, namazi edâ ederken suyu bulmasi halinde,
  9. Ayakta bulunan mestlerin; çok bol olup, kolayca çikivermesi durumunda,
  10. Ümmi olan kimsenin namazi edâ ederken, dinleyerek sureyi ezberlemesi halinde veya düsünerek bir sûreyi okuyabilmesi durumunda,
  11. Çiplak olan bir kimse namazini edâ ederken, temiz ve kendisi ile namaz kilmak caiz olacak kadar bir elbise bulmasi halinde,
  12. Pis bir elbise ile namaz kilan mükellefin; elbisesindeki o necaseti giderecek bir imkan bulursa namazi bozulur. Ayni kimse bu imkani bulamaz da; elbisesinin dörtte biri veya daha fazlasi temiz olursa, bununla örtünmesi mümkün oldugu halde terkederse namazi bozulur,
  13. Sahib-i Tertib olan bir kimse; namazini edâ ederken, geçirmis oldugu bir namazini hatirlarsa,
  14. Abdestli bir kimse; teyemmüm etmis bir kimsenin arkasinda namaza durursa ve namaz kilarken suyu görürse namazi bozulur.

Ayrica bir kimse imamin sahib-i tertib oldugunu bilir ve namaz içerisindeyken onun da kazaya kalmis bir namazinin oldugunu hatirlarsa, bu iki durumda sadece iktida edenin (Yani cemaat durumunda olan kimsenin) namazi bozulur ve batil olur. Tebyin'de de böyledir.(282) Alauddin El Haskafi, bu meselelere ilave olarak; namaz kilmakta olan cariyenin azad olunmasi halinde derhal peçelenmezse, bayram namazi kilan kimsenin günesin zevale erdigini bilmesinin ve kaza namazi kilan kimsenin üzerine üç kerahat vaktinden birinin girmesinin namazini bozacagini ilave etmistir"(283)

 523 Molla Hüsrev: "Sabah namazinda günesin dogmasiyla, Cum'a namazinda ikindi vaktinin girmesiyle, namaz içinde özürlünün özrünün ortadan kalkmasiyla, yaranin iyilesip sarginin düsmesiyle, pislikle namaz kilan kimsenin, pisligi gideren seyi tesehhüd miktari oturduktan sonra bulmasiyla ve cariyenin tesettürsüz (yani asil kiyafetiyle) namaz kilarken azad edildiginde avretini örtememesi halinde meydana gelen durumlar. Imam-i Azam (rha)'a göre, namaz kilan kimsenin kendi iradesi olmaksizin namazi bozucu hallerdir. Imameyn'den gelen kavil ise; bu durumlar kendi istegiyle namazdan çikma hükmündedir"(284) buyurmaktadir.

 524 Yukarida zikrettigimiz durumlarda namaz batil oldugu zaman, bu namazlar "Nafile'ye" dönüsmüs olmaz. Ibn-i Abidin; "Buradaki "batil olmakla" tabirinden murad; aslin ve vasfin batil olmasina ve yalniz vasfin batil olmasina samildir"(285) hükmünü zikretmektedir. Yalniz su üç halde, bu namazlar nafile namaza dönüsür: Birincisi: Tertib sahibinin, namazini edâ ederken, geçirdigi bir namazinin (faite'nin) bulundugunu hatirlamasi halidir. Ikincisi: Sabah namazini edâ ederken günesin dogmasi halidir. Üçüncüsü: Cum'a namazini edâ ederken, ikindi vaktinin girmesi halidir. Cevheretü'n Neyyire'de de böyledir.(286)