Müslüman Çocuğun Edebi - GÖRGÜ KURALLARI 
 

İslâm;  doğumdan  ölüme  kadar hayatın ne şekilde  yaşanacağını, davranışların nasıl olacağını, iç ve dış dünyamızın ne şekilde bir  yapıya  kavuşturulacağını  tespit  etmiştir. Madden ve mânen sağlıklı bir fert, sağlıklı bir aile  ve  sağlıklı  bir  toplumun  yolu   İslâmın emrettiği  hayat tarzını  yaşamak ile  mümkün olabilecektir. 

Her hayrın Besmeledir ! 

Her hayırlı işe Bismillahirrahmanirrahim ile başlanır. Sonunda da Elhamdülillah denir. 
Sevgili Peygamberimiz: "Bir işe besmele ile başlanılmaz sonunda da Elhamdülillah denmezse o işte hayır olmaz"buyurmuştur. Çünkü besmele çekerek kul ile Allah arasındaki gerçek alâka kurulmuş olur. Nerelerde besmele çekilir veya çekilmez
bir kaç misal verelim: 
    "Yemek yemeğe, abdest almaya  ve hayırlı işe başlarken besmele çekmek sünnettir. 
    . Tuvalete girerken besmele çekmek mekruhtur. 
    . Haram olan birşeyi yapmaya başlarken besmele çekmek haramdır. 
      Biz müslümanlar haramlardan kaçınacağız. 
    . Kat'i olarak haram olan bir şeyi işlerken besmele çeken kâfir olur. 
    . Kapıları açıp kapatırken, mutfaktaki yemek kaplarının kapaklarını açarken, yemek yaparken,
      ocak yakarken, mutfağa girerken besmele çekmek sünnettir. 
    . Süt, su, çay, ilaç içmeye başlarken besmele çekilir. 
    . Sakalı tamamen keserken besmele çekmek câiz değildir. 
***

SELAM  VERME  ADABI:

1. İslam'ın emrettiği selamı unutma.
2. Tanıdığın veya tanımadığın Müslümanlarla karşılaştığın zaman selam vermeyi ihmal etme (Esselamü Aleyküm). 
3. Selam verme şekli şöyle: 
    a) Binek üzerinde olan yürüyene,
    b) Yürüyen oturana,
    c) Az kişiler çok kişilere,
    d) Küçükler büyüklere selam verirler.
4. Verilen selama onun misliyle veya ondan daha güzel bir şekilde cevap ver. 
5. Konuşmadan önce selam ver. Peygamberimiz bir Hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyor: 
    "Kim selamdan önce konuşmaya başlarsa ona cevap vermeyin"
***

KONUŞMA  ADABI  

Şahsımıza karşı vazifelerimizden  biri  de dilimizi  terbiye  ve islah etmektir.  İnsan  iyi ve kötü  bir çok şeyi dilinden bulur.  Birçok insan dili sebebiyle en büyük  musibetlere  uğramışlardır.    İnsanları cehenneme  sürükleyip  götüren  de  dilleridir.

01. Söylediği sözün nereye varacağını, düşünmek. 
02. Dünya ve ahiret için faydası  olmayan  sözleri  söylememek. 
03. Sözleriyle  kimsenin  gönlünü  kırmamak. 
04. Musibet  ve  felaket  getireceğinden korktuğu  şeyi  söylememek. 
05. Konuşurken başkasının sözünü kesmemek. 
06. Bir insanı över veya yererken aşırı gitmemek. 
07. Büyüklerin yanında yüksek sesle  konuşmamak. 
08. Boşboğazlık, gevezelik etmemek. 
09. Söylerken ağzını eğip  büzmemek, avurt çatlatmamak, ustalık, bilgiçlik satmamak. 
10. Konuşurken karşısındakini  hiçe  sayarak ukalalık yapmamak, onun sözlerinde ayıp ve  kusur  aramamak. 
11. Dilini la'nete, küfüre ve kaba konuşmaya alıştırmamak. 
12. Kendisine verilmiş bir sırrı başkasına  söylememek.      . 
13. Yalan yere bir söz vermemek, yapamayacağı bir şeyi söylememek. 
14. Yalan söylemekten, yeminden, gıybet etmekten, koğuculuktan  sakınmak. 
15. Başkalarıyla  alay  etmemek, kimseye  kötü  bir  ad  takmamak.
*** 

GÜZEL  SÖZLER  ADABI

Söz  söylerken  güzel  söylemek,  kabalık
yapmamak, karşısındakilerin halini gözetmek, dokunacak  sözlerden  ve  tasavvurlardan sakınmak  Müslüman'ın  vazifesidir. 
Kur'an-ı Kerim yedi çeşit insanın peşinden gitmeyi ve onları dinlemeyi yasak etmiştir. 

1- Doğruya ve yalana çok yemin eden. 
2- Fikir ve düşüncesi düşük olan.
3- Şuna buna söven, la'net eden, daima kusur ve ayıp araştıran. 
4- Bir yerde konuşulan şeyleri başkalarına taşıyan. 
5- Cimri ve son derece sıkı olan ve insanları iyilikten çeviren. 
6- Hakkı tanımayan ve mütecaviz olan.
7- Günaha dadanan, şerefsiz ve soysuz olan.
***

EVE  GİRİŞ  ÇIKIŞ  ADABI

1. Kapının  sağında  veya  solunda  durmak.
2. Kapıya 3 defa vurmak, izin verilir ise, içeriye girmek, izin  verilmez  ise  geri  dönmek. 
3. Eve girince ve çıkarken  "Esselamü Aleyküm" diyerek  selam  vermek. 
4. Evden çıkınca "Bismillahi tevekkeltü al-Allah la havle vela guvvete  illabillah" demek.
*** 

YEMEK  YEME  ADABI

01. Sofra  hazırlanırken  yardımcı  olmak. 
02. Yemekten  önce  ve  sonra  elleri  yıkamak.
03. Büyükleri sofraya oturmadan sofraya oturmamak.
04. Besmele çekip, Allah'a vermiş olduğu nimetler için şükür etmek.
05. Yemeğe önce yaşça veya mevkice büyük olan kişinin başlaması uygundur
06. Sağ eliyle yemek.
07. Lokmayı  ağza  göre  almak  ve  iyice  çiğnedikten  sonra  yutmak.
08. Lokmayı  yutmadıkça  ikinci  lokmaya  el  uzatmamak.
09. Önündeki  yemeği  soğutmak  için, yemeğin  içine  üflememek.
10. Başkalarını  tiksindirecek, iğrendirecek  harekette  bulunmamak  ve söylememek. 
11. Ağızda  yemek  varken  konuşmamak, gülmemek.
12. Başkasının  lokmasına  ve  yediğine  bakmamak. 
13. Elini yemek kabına silkmemek ve lokmayı ağzına götürürken başını tabağa doğru uzatmamak. 
14. Yemek  seçmemeye  özen  göstermek.
15. Yemeği aynı kaptan yeyip, tabağın ortasından değil, kendi  önünden  yemek. 
16. Lokmasını  ve  aldığı  yemeği  bitirmek.
17. Tabaklarda  artık, sofrada  kırıntı  bırakmamak.
18. Toplu yemek yenirken herkes  yeyip bitirmedikçe sofradan kalkmamak.
19. Yemek  bitince  "Elhamdülillah"  demek.
20. Yemeği  yapana  teşekkür  etmek.
21. Sofra  kaldırırken  yardımcı  olmak.
22. Yemek  sonrası  elleri  yıkamak, dişleri  fırçalamak.
23. Sokaklarda  yemek  yememek  ve  içmemek.
24. Gezinerek  yemek  yememek.
25. Helalinden, temiz  yemek  ve  Allah'a  şükretmek.
26. Acıkmadan  yemek  yememek.
***

SUYU  İÇME  ADABI

1. Besmele çekmek. 
2. Suyu  bardaktan  (veya tasdan)  içmek.
3. Suyu  oturarak  içmek.    4. Bardağı  sağ el  ile  ağıza  götürmek.
5. Bardağın  içine  nefes  vermemek.
6. Suyu  üç  yudumda  içmek  sonunda  Elhamdülillah  demek; su  içmenin adaplarındandır. 
 

Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
"Suyu çocuğun memeyi emmesi gibi için. 
Depodan doldurur gibi içmeyin.
Ondan ciğer hastalıkları zuhur eder."
***

TUVALET  ADABI

1. Tuvalete girmeden önce Eüzü Besmele çekmek.  2. Sol ayak ile girmek.
3. İhtiyacı  ayakta  değil, oturarak  gidermek.
4. Tuvalette  konuşmamak, bir  şeyler  yememek, oyalanmamak.
5. Tuvaletten  çıkmadan  temizlik  kontrolü  yapmak  (elleri yıkamak).
6. Sağ  ayak  ile  çıkmak.
7. Çıkınca "Gufraneke" demek, adaptandır.
*** 

YATMA  ADABI

1. Yatmadan  önce  elleri  yıkamak.
2. Dişleri  fırçalamak.
3. Kıyafetlerle değil, pijamalarla yatmaya özen göstermek.
4. Giysilere  sağdan  giymeye  başlamak.
5. Besmele  çekip  sağ  tarafa  doğru  dönüp  yatmak.
6. Yatmadan  önce  dua  etmek, adaptandır.
***

GÖZ   KULAK  GİBİ  AZALARIN  TERBİYESİ

Müslüman'a  başkalarının  kanı, ırzı, namusu, malı haramdır.  Kendisinin olmayan herhangi bir  şeye  kötü  gözle  bakmamak,  kendi canı, namusu,  malı  nasıl  mukaddes  ise, başkalarınınkini de aynı şekilde kabul etmeli, kendini tamamen haramdan ve kendisine  ait olmayan her şeyden çekmek İslâm'ın emridir.
***

TOPLANTILARDA  ADAB 

Kur'an-ı  Kerim  ve  Hazret-i  Peygamber  Efendimiz 
(s.a.v.) bir mecliste nasıl  davranılacağını  bildirmiştir. 

01. Bir toplantıya herkesi iğrendirecek elbise ile, fena kokularla gitmemek, 
02. Mecliste daima güler yüzlü olup, ekşi suratlı ve geveze olmamak, 
03. İleri geçip oturmamak, hakkı olmadıkça ileriye geçmemek, 
04. Kendisinden yaşça ve bilgice yüksek olanlara hürmet etmek, 
05. Anası, babası veya hocasına daha çok hürmetli olmak, 
06. Oturanlara sıkıntı verecek hallerden sakınmak, 
07. İki kişi arasına oturmak lazım gelirse, onların iznini istemek, 
08. Sonradan gelene yer göstermek, 
09. Kendisinden büyük olanların yanında ayak ayak üstüne koymamak, 
10. Ev sahibinin, misafiri uğurlaması, 
11. Kalabalık içinde iki kişi arasında gizli konuşulmaması, 
12. Esnememek, mecbur olursa eli ile ağzını kapamak, 
13. Öksürme veya geğirme ile çevreyi rahatsız etmemek, tiksindirmemek, 
14. Meclis ve toplantılarda  edebe riayet etmek.

Anasayfaya dön Konulara dön
Sadakat.Net©İslami web hizmetleri